Open brief aan Johan Vande Lanotte

Mijnheer Vande Lanotte,

In de media haalt u zwaar uit naar het ABVV. U verwijt de socialistische vakbond leugenachtigheid en kortzichtigheid. Mag ik hierbij mijn bescheiden mening daarover aan u meedelen ?

Er zijn in mijn ogen drie redenen waarom het 'Generatiepact' een onvoldoende verdient :

1. het blijft een feit dat er in België 600.000 werklozen zijn, waarvan zo'n 145.000 jongeren. Als het de bedoeling is de activiteitsgraad van de ganse bevolking te verhogen, dan zou de opslorping van deze werkloosheid de grootste prioriteit moeten zijn. Daar merken we echter zo goed als niks van. U zegt dat u wil vermijden dat de jonge, aankomende generatie terecht zal komen in een situatie van nepstatuten (zoals in de jaren '80). Maar, wat biedt u de jongeren aan ? Hamburgerjobs, deeltijdse jobs, tijdelijke jobs, Rosetta-banen e.d.m. Zijn dat volwaardige jobs ? Mij dunkt van niet.

2. De kostprijs van de vergrijzing werd reeds meermaals berekend. Een veel geciteerd cijfer is dat van 10 miljard euro, tegen 2015. Ondertussen heeft de door u gesteunde regering voor dit jaar reeds 5 miljard aan lastenverlagingen toegekend aan de patroons.Die vijf miljard komen elk jaar terug. Over 10 jaar zullen de patroons zo 50 miljard euro gekregen hebben. Dat geld krijgen ze om er jobs mee te scheppen, maar... dat doen ze niet ! Is het redelijk om van de werkende bevolking te verlangen dat zij opdraait voor de 10 miljard vergrijzingskost, terwijl de patroons een cadeau van 50 miljard krijgen om er hun winstcijfers mee op te smukken ? Is het bovendien redelijk dat de werkende mensen inspanningen en mogelijke sancties opgelegd worden, terwijl de patroons het kunnen houden bij vage beloften, zonder garanties én zonder sanctionering als ze hun beloften niet nakomen ?

3. De financiering van de sociale zekerheid wordt gedeeltelijk alternatief gefinancierd met 15 % van de roerende voorheffing. Heel tof, maar... U bent zelf de kampioen van de 'sluitende begroting'. Sluitend wil zeggen dat er geen tekort is, maar evenmin een overschot. Met andere woorden : die 15 % van de roerende voorheffing zijn gewoonweg niet beschikbaar ! De regering zal dat geld dus ergens anders vandaan moeten halen. Kunt u, met de hand op het hart, garanderen dat de openbare diensten in het algemeen en de ambtenaren in het bijzonder geen slachtoffer zullen worden van besparingen, zoals in de jaren '80 (dit keer in naam van de redding der sociale zekerheid) ?

In interviews beweert u dat u "niet dezelfde fout wil maken als in de jaren '80, toen het ABVV met de steun van de SP zich verzette tegen noodzakelijke maatregelen, waarna er een rechtse regering kwam die een draconisch beleid voerde". Maar, wat was eigenlijk de fout die toen gemaakt werd ? Ik heb deze jaren meegemaakt als jongere en ik herinner mij vooral de lankmoedige houding van de toenmalige SP. In plaats van vierkant achter stakers en betogers te gaan staan, keken jullie liever de kat uit de boom, om jullie toekomstige plaats in een coalitie niet onmogelijk te maken. Met het Globaal Plan deden jullie hetzelfde : inleveringen opleggen aan de werkende mensen en de patroons ontzien. Jullie hadden ook een heel andere kaart kunnen trekken : voor een echt sociaal Europa, tegen het Europa van de Maastricht-normen; voor een wettelijk opgelegde 32-urige werkweek zonder loonverlies en met verplichte aanwervingen, tegen de werkloosheid en tegen de lastenverlagingen; voor een vermogensbelasting, tegen de indexsprongen; voor een mobilisering van de ganse werkende bevolking, tegen de weerstand van rechts. Onhaalbaar ? Dat viel te bezien. In die periode rommelde het meer dan stevig in de rangen van het ACV. Groot was de steun er voor de vorming van een onafhankelijke christelijke arbeiderspartij. Uw partij had daarop kunnen inspelen door het idee te propageren van een arbeidersregering om het programma van de vakbonden uit te voeren. Uw partij heeft het zelfs niet willen proberen...

Jullie maakten toen, net zoals nu, de tegenovergestelde keuze, in naam van 'het minste kwaad'. U hebt het over 'noodzakelijke maatregelen' (waarmee u inleveren bedoelt), terwijl de écht noodzakelijke maatregelen, die gericht dienen te zijn tegen de kapitaalbezitters, niet genomen werden. We kennen ondertussen de resultaten van dit 'beleid' : blijvende massawerkloosheid, perspectiefloosheid voor de jeugd, ondermijning van de openbare sector, gigantische toename van de winsten, moedeloosheid en frustratie bij de massa van de werkende mensen en, daarop terend, de kanker van uiterst-rechts.

U stelt dat wie u de rug toekeert, feitelijk links de rug toekeert en daardoor kijkt naar rechts. Maar, bent u eigenlijk wel links ? Is het beleid waar u voorstander van bent in feite niet meer dan een zekere schakering van het alomtegenwoordige neo-liberalisme ? Zijn de verschillen tussen de SP.a, de VLD en de CD&V niet eerder cosmetisch van aard geworden ? Is het werkelijk zo verbazingwekkend dat mensen als Georges Debunne (en met hem vele duizenden) stellen dat u en de uwen "geen socialisten meer zijn" ?

In Duitsland hebben uw sociaal-democratische vrienden hetzelfde parcours afgelegd. Hoewel verschillend inzake de precieze maatregelen, was het Härtz-programma de Duitse variant van het huidige 'Generatiepact'. Ook daar gaf dit aanleiding tot wijdverbreid protest van de Duitse vakbonden. Ook daar keerden syndicalisten hun rug naar de partij. Keken ze daarbij naar rechts ? Ik denk het niet. Ze hebben er een nieuwe, linkse partij opgericht, die meteen de enige échte winnaar werd van de Duitse verkiezingen.

Dat, mijnheer Vande Lanotte, is de weg die de linkerzijde ook in ons land vroeg of laat zal inslaan. Pas dan zullen we onze kinderen ook werkelijk met een gerust geweten in de ogen kunnen kijken.

Met linkse, socialistische groet,

Peter Veltmans
syndicalist

arch/ive/ief (2000 - 2005)