arch/ive/ief (2000 - 2005)

Yoshio Sato: ‘Als enige in mijn familie heb ik de atoombom op Hiroshima overleefd. Spoedig na de aanval kregen wij allemaal hoge koorts en haaruitval. Mijn moeder stierf kort nadien, weinig later gevolg door mijn jongere zus. Mijn broer en ik waren vaak ziek en kregen onder meer tbc, maar we wisten niet of dat kwam door de radioactiviteit. In feite kwamen we helemaal niets te weten van de Japanse overheid. Toen mijn maag aangetast was door kanker, werd ze voor de helft verwijderd. Mijn broer stierf aan leverkanker. Na zijn dood ben ik teruggegaan naar Hiroshima. Daar werd ik voor het eerst opnieuw geconfronteerd met de verschrikkelijke gevolgen van een atoombom voor de gezondheid van de mens. Ik kreeg er gegevens onder ogen waaruit bleek dat kanker veel meer voorkomt bij mensen die zijn blootgesteld aan radioactiviteit.’

Kan u ons vertellen welke gruwelijke zaken u meemaakte, meer dan een halve eeuw geleden?

Yoshio Sato: 'Ik herinner me nog goed die zonnige zomerdag van 6 augustus 1945. Ik was veertien. En plots was daar een enorme lichtflits boven het centrum van de stad. Alle licht ging uit en het was muisstil. Ik kwam weer bij bewustzijn en bleek onder een hoop rommel te liggen. Ik kon me vrij makkelijk bevrijden, stond buiten en keek om me heen. Geen huis stond nog overeind, de lucht was zwart en vol rook. Ik bevond me op amper één kilometer van het hypocentrum en overleefde als bij wonder. Vele duizenden inwoners hadden minder geluk.

Overal brandde het. Samen met mijn familie liep ik weg van huis en sprongen we in een waterreservoir om onze huid af te koelen. Toen we uit het water kwamen, droogden onze kleren meteen door de warmte. We moesten zo vaak in het water springen dat we vuil water binnenkregen en moesten braken. Tegen de avond, toen het branden ophield, werden we opgepikt door een truck. In de vrachtwagen zaten mensen die volledig verbrand waren. Hun huid hing in flarden aan hun vingertoppen alsof het plastic zakken waren. Door het schokken van de truck vielen mensen tegen elkaar aan en schreeuwden het uit van de pijn.'

Wat vindt u van het feit dat de Belgische Kamer en Senaat onlangs een resolutie goedkeurden, om de Amerikaanse kernwapens geleidelijk uit Europa terug te trekken?

Yoshio Sato: ‘Daar kan ik enkel maar enthousiast over zijn! Het is een uiterst belangrijk signaal. Uiteraard is het nog de vraag of de regering werkelijk zijn nek zal uitsteken. Naar men mij verteld heeft, zou ze niet erg happig zijn op een nieuwe confrontatie met de VS. Ik vind het dat alleszins wel waard!’

Jullie waren laatst nog met een groep in de Verenigde Staten. Hoe ervoeren jullie dat bezoek?

Yoshio Sato: ‘Eerst en vooral wil ik zeggen dat ik geen haat koester jegens de Amerikaanse bevolking. We richten ons wel naar de Amerikaanse regering: van hen eisen wij excuses voor het aangedane leed. Maar ook de terugtrekking van alle nucleaire wapens op Europese legerbasissen en het stopzetten van de oorlog in Irak.’

Hoe kwam u er toe om overal ter wereld te gaan getuigen over de gruwel van oorlogen?

Yoshio Sato: ‘Na mijn werk als chemicus, besloot ik om mijn pensioen niet zittend door te brengen, maar iets concreet te doen. Op die manier kwam ik in contact met een groep van mensen die, om de herinnering levendig te houden, elk jaar een voettocht voor de vrede doen van Tokio naar Hiroshima. De tocht loopt over een afstand van bijna 1000 kilometer en duurt in totaal maar liefst drie maanden. Net zoals hier doe ik niet de volledige wandeling, maar vind ik het toch belangrijk om mijn steentje bij te dragen.’

Hoe staat dat met de vredesbeweging in Japan? Heeft ze veel aanhangers?

Yoshio Sato: ‘Hoewel dat in Europa weinig geweten is, wordt onze Vredebeweging elk jaar sterker en sterker. Ze ontstond zelfs nog vroeger dan in Europa. In 1954 bombardeerden Amerikaanse legervliegtuigen de kusten van Zuid-Oost Azië. De aldus onstane golven bereikten ook de kusten van Japan: verscheidene visserboten zonken. Sinds die tijd is de roep naar vrede alleen maar sterker geworden.’

Nog een slotvraagje: wat zou je willen bereiken met deze getuigenissen?

Yoshio Sato: 'Mijn doel is vooral om de jongeren van vandaag, de volwassenen van morgen, te vertellen over het leed dat oorlog met zich meebrengt. Zij het nu de vroegere oorlogen of de huidige bezetting van Irak. Ook de gesprekken met de verschillende burgemeesters zijn interessant en nodig. Daarnet sprak ik nog met Raf Truyens, burgemeester van Hechtel-Eksel’

Bedankt voor dit verhelderende interview!

En inderdaad burgemeester u hebt net Yoshia Sato ontvangen. Waarom doet u dat?

Raf Truyens: ‘Het verhaal dat Yoshio Sato hier heeft gebracht, een heel emotioneel, een heel bewogen verhaal, kennen wij hier in Hechtel zeer goed omdat de inwoners van onze gemeente tijdens de tweede Wereldoorlog ook veel geleden hebben onder het oorlogsgeweld.
Ik vind dat wij zijn vraag om nucleaire wapens uit de wereld te bannen, zeker ten volle dienen te ondersteunen. Al is het maar vanuit een emotionele betrokkenheid voor het leed van zovele duizenden mensen. Leed dat zo’n wapentuig kan veroorzaken. Samen met mijn collega-burgemeesters heb ik heel bewust die oproep tegen kernwapens ondertekend. Dat betekent dat het engagement dat we in die handtekening steken, we ook de volgende jaren nog zullen uitdragen.’