arch/ive/ief (2000 - 2005)

Dance this Mess around.

Parels voor de Zwijnen (5)


Wie dacht dat tegenwoordig enkel televisieprogramma’s voorzien werden van passende tunes of liedjes, zoals laatst Fata Morgana (VRT) met ‘Doodgewone helden’ van de zingende presentatoren Geena Lisa en Sergio, is er aan voor de moeite.
Een nationale feestdag (maar liefst de 175ste !) bijvoorbeeld. Met bijhorend muziekje -én dansje zowaar- om ‘het gevoel’ compleet te maken? Gedaan met het stoffige ‘O dierbaar België’-volkslied. Voortaan kiest ook de politieke leiding voor trendgevoelige, mediatieke en eenmalige promotiestunts. De bedoeling, laat daar geen twijfel over bestaan, is massamanipulatie.

Het is bekend. Ter gelegenheid van de 175ste verjaardag van het land der Belgen werd ‘Ik hou van U’ een nummer van en door Stijn Meuris (voorheen Noordkaap) heruitgegeven. Deze keer in politiek correcte stelling, d.w.z. tweetalig (ingezongen door Marie Daulne -Zap Mama). Anne-Teresa De Keersmaeker bedacht vervolgens een choreografie, en komende zaterdag zult u het geweten hebben. Dan is het de bedoeling dat iedereen, ja ook gij !, meedoet.

Dergelijke in opdracht van de overheid georganiseerde vermakelijkheden gebeuren niet voor het eerst. Zo was er ooit, ik geloof in 2002 (700 jaar na 1302), de heruitgave van Raymond van het Groenewouds ‘Vlaanderen boven; de barbequecheques. En dan vergeet ik nog -warempel- het gordellied ! Waar kunst en politiek elkaar omarmen.

Kritiek op totalitaire regimes in (liefst) verre landen wordt dichter bij huis omgebogen in ‘entertainment’ voor het grote publiek. Of welke term moet dit krijgen?
Geprefabriceerde braadworstcultuur op zijn best?
Speciaal voor U beste burger, zodat u niet kan zeggen dat de overheid niets voor u doet !? Aanschouw het toppunt van politieke correctheid..

Het totaal-conceptuele denken binnen politiek.
Het benaderen van politiek als een gehele entiteit van zintuiglijke ervaringen: horen, zien, proeven, voelen en ruiken moet de kiezer beïnvloeden / overtuigen in zijn denken ten aanzien van diezelfde politiek. Brood en Spelen. Een worst voor een stem. Democratie was nooit zo allesomvattend, zo platvloers, zo.. dictatoriaal. O.K., de geviseerde opvoering valt niet exact gelijk met de nationale feestdag. (Wel binnen de week.) Misschien paste de nationale feestdag ook niet voor dergelijk plebejisch feestgedruis en verlangd ze -oh intellectuele hoogmoed- een ingetogener sfeer? Een kranslegging hier, een militaire parade daar.

Het is allemaal representatief voor de tijdelijkheid van het op gemoedsstemming gebaseerde politieke gedachtegoed. Of benadrukt dat juist. De ene dag is het zus, de andere dag is het zo. De dictatoriale willekeur slaat toe.

Best of both Worlds.
Kunstenaars voor politiek. Politiek voor kunstenaars.
Neen, dit is geen afrekening op de persoon. Stijn Meuris maakt muziek zoals hij ze moet én kan maken, A-T De Keersmaeker bewees reeds meermalen (Rosas) de essentie van beweging (op muziek) te beheersen.
En iedereen moet zijn brood verdienen. Bovendien, kan ik garanderen dat ikzelf op een gegeven moment nooit in dat straatje zal verzeilen? Maar, als bijvoorbeeld journalisten een zekere verantwoordelijkheid hebben af te leggen in kritische zin, hebben kunstenaars dat ook niet?
Kunnen we die vragen beantwoorden zonder in een ‘wedren der zuiverheid’ te geraken?

Hoe kan men waarlijk kritisch zijn (ten opzichte van zichzelf, het eigen werk, ..), maar die kritische zin veronachtzamen, verwaarlozen of zelfs straal negeren ten opzichte van een politieke constellatie? Mijn stelling gaat uit van de idee dat kritische zin, voor wie dat bezit, algemeen geldend is; geldt op alle vlakken. Ook politiek.

Hoe ziet een kunstenaar zichzelf in deze situatie? En heeft hij / zij daar ook zelf controle over? Ik stel mij voor dat Meuris & co oorspronkelijk bij de idee van die herwerking en dat dansje wel moeten gedacht hebben van: “O.K., leuk, doen !”, maar de politieke recuperatie??

De laatste jaren valt het op hoe de Staat haar best doet tal van mensen uit de culturele sector ‘binnen te halen’ met eretekens en adelijke titels. Denk aan Baron Stijn Coninx. Dit jaar viel het te beurt aan o.a. de gebroeders Dardenne en all-round directeur Gerard Mortier..

Een voorbeeld van politieke overstretching?
Verleden jaar was er heibel met het ‘Genste Feesten-lied’. Kamagurka schreef, op verzoek van het Stadsbestuur, een liedje / tekst. Na voltooiing werd het afgekeurd, waarna de auteur verklaarde het “voor de poen” te hebben gedaan...