arch/ive/ief (2000 - 2005)

SIGMA-plan deel van integraal besluit over Schelde
Het SIGMA-plan maakt deel uit van de Ontwikkelingsschets 2010 (OS2010). De OS 2010 geeft aan welke projecten het komende decennium nodig zijn om het Schelde-estuarium veiliger, toegankelijker en natuurlijker te maken. Het SIGMA-plan moet voor Vlaanderen niet alleen de veiligheid tegen overstromingen verzekeren, maar ook invulling geven aan het natuurluik van de Ontwikkelingsschets om alzo de nodige rechtszekerheid te bieden voor de verdere verdieping en verbreding van de vaargeul van de Schelde. Voor de concrete invulling van de overstromings- en natuurgebieden is door de bevoegde administraties een 'Meest Wenselijk Alternatief' (MWA) uitgewerkt. Twee weken geleden werd door de administratie een stand van zaken gegeven over het SIGMA-plan in het OAP (het Overleg Adviserende Partijen). Daar bleek dat er een ruime consensus bestaat bij alle Vlaamse partners van het OAP over dit MWA, maar ook dat het toenmalige voorstel van besluit van minister Peeters slechts een zeer minimalistisch deel van dit MWA dreigt te bekrachtigen als concrete invulling van het besluit uit de OS2010.

Veiligheid
Het oorspronkelijke doel van het SIGMA-plan was het verhogen van de veiligheid tegen overstromingen langs de Schelde én haar bijrivieren. De gebieden langs de bijrivieren dreigen echter vergeten te worden in de voorstellen van minister Peeters. Rond de Dijle en de Nete worden in het slechtste geval zelfs totaal geen maatregelen voorzien. Dat zou betekenen dat er op korte termijn niets wordt gedaan om het veiligheidsprobleem voor b.v. Mechelen aan te pakken. Ook in de Netevallei - waar nochtans de laatste jaren regelmatig wateroverlast was - worden geen (?) maatregelen voorzien. Hoe of wanneer deze overstromingsproblemen dan wél zullen opgelost worden, is onduidelijk.

Natuurlijkheid
Samen met het geactualiseerd Sigmaplan werden ook de concrete instandhoudingsdoelstellingen voor gans de Zeeschelde uitgewerkt. Deze doelstellingen brengen in beeld hoeveel en welke natuur er nodig is om de duurzame instandhouding van de Europees beschermde natuurwaarden langs de Schelde te verzekeren. Uit deze studie blijkt dat er dringend nood is aan bijkomende intergetijdenatuur zoals schorren en slikken. Voorts blijkt uit de studies ook dat alle 58 veiligheids- en natuurprojecten uit het MWA van het geactualiseerd Sigmaplan nodig zijn om aan de Europese natuurverplichtingen te kunnen voldoen. In het voorstel van besluit van minister Peeters worden echter zowat de helft van deze projecten geschrapt. Dit is niet alleen nefast voor de natuur maar legt zondermeer een zware hypotheek op de rechtszekerheid van de geplande Scheldeverdieping.

Toegankelijkheid
Reeds eerder gaven de OS 2010 en alle onderbouwende studies aan dat het ontwikkelen van een robuust ecosysteem, als onderdeel van een integrale aanpak rond toegankelijkheid - veiligheid - natuurlijkheid, in de huidige omstandigheden de enige mogelijkheid is om de grote onzekerheden omtrent de impact van de verdieping enigszins te ondervangen - én dus om juridische zekerheid over de verdieping te verkrijgen in Europese context. Zonder deze zekerheid is er noch een fysische, noch een juridische basis voor de verdieping van de Schelde. De milieubeweging waarschuwt dat de geplande Scheldeverdieping ernstig in het gedrang komt als de Vlaamse regering geen spijkerharde garanties geeft over de volwaardige uitvoering van gans het MWA van het Sigmaplan en de natuurprojecten die reeds eerder met de Ontwikkelingsschets 2010 werden goedgekeurd.

Consensus onder druk van lokale problemen
De milieubeweging wijst erop dat door een breed scala aan maatschappelijke groeperingen meer dan 2 jaar gewerkt is naar de OS2010 - inclusief consensus over het MWA. Die consensus dreigt men nu opzij te zetten onder druk van lokale besturen, die vooral oog hebben voor mogelijke lokale belangenconflicten en minder - of niet - voor het algemeen Vlaams belang inzake de verruiming van de vaargeul, de beveiliging tegen overstromingen en het internationale natuurbelang. De milieubeweging erkent dat ook lokale problemen dienen opgelost te worden. Deze problemen dienen echter opgelost te worden in de inrichtingsfase van de verschillende projecten en mogen niet de doorslag geven in de afbakeningsfase. De milieubeweging is er immers van overtuigd dat het via de budgetten voorzien in het flankerend beleid mogelijk moet zijn om in goed overleg met de betrokken gemeenten voor elk schijnbaar belangenconflict een oplossing te vinden waar iedereen beter van wordt.

Integraal besluit nodig
In het besluit van juli moet duidelijk worden aangegeven waaruit het totale pakket aan veiligheids- en natuurmaatregelen voor de komende decennia zal bestaan - om zekerheid te geven aan alle betrokken partijen. Dit is een gezamenlijk standpunt van alle Vlaamse OAP-partijen (o.a. haven, landbouw en natuur). Daarenboven meent de milieubeweging dat het pakket dat voorlopig wordt overgehouden in het voorstel van minister Peeters, niet voldoet in het licht van de engagementen genomen door de Vlaamse regering in de OS 2010, van de overeenkomsten daaromtrent met de Nederlandse regering én van de verplichtingen die volgen uit de Europese Vogel- en Habitatrichtlijn. De milieubeweging roept de Vlaamse regering, en minister Peeters in het bijzonder, dan ook op het gehele pakket van het MWA goed te keuren. De huidige overstromingen tonen aan dat deze problemen echt niet langer vooruitgeschoven kunnen worden.

Peter Symens, Natuurpunt
Wim Van Gils, Bond Beter Leefmilieu