arch/ive/ief (2000 - 2005)

De top van de UDPS maakte vandaag vrijdag de balans op van de actiedag van 30 juni. Ze hekelden het feit dat de “politieke politie” en het leger de protestmars tegen de regering in de kiem hadden gesmoord. Remy Masamba, secretaris-generaal, en partij-woordvoerder Jean-Baptiste Bomanza zeiden in dit verband dat er tussen de repressie-troepen militairen waren gesignaleerd die onder elkaar Portugees spraken, waarmee de inzet van soldaten uit buurland Angola werd gesuggereerd èn de onbekwaamheid van de Congolese regering om zelf de orde te handhaven. Vele honderden manifestanten zouden zijn gearresteerd, waaronder verscheidene UDPS-kaders. Volgens de UDPS kreeg de actie wel de steun van de bevolking want heel Kinshasa was “geparalyseerd”. De repressie zou in Kinshasa aan 13 mensen het leven hebben gekost – de UDPS noemt maar twee slachtoffers bij naam - en in heel Congo aan maar liefst 57 mensen.
Etienne Tshisekedi, de « Leader Maximo » van de UDPS, heeft begin april aangekondigd dat er voor 30 juni algemene verkiezingen moesten komen in Congo want dat op die datum wat hem betrof de Transitieperiode van 24 maanden definitief afliep. De partij aanvaardt niet dat het parlement de transitie intussen een eerste keer met zes maanden heeft verlengd. “La Récréation est terminé”, zei ook Masamba vandaag weer. Congo heeft een uniek systeem van « machtsverdeling » met 1 president en 4 vice-presidenten. Volgens Tshisekedi’s aanhang is die formule zo kaduuk als wat, en “staat 1+4 gelijk aan zero”. Volgens de UDPS-slogans keert Congo op 1 juli terug naar het overgangsregime van de jaren ’90 toen president Mobutu in Congo nog zijn dictatuur handhaafde en Tshisekedi korte tijd diens Eerste Minister was. UDPS-militanten betitelen Tshisekedi sinds vandaag als de nieuwe Congolese president.
De UDPS – die in het beste geval als een sociaal-democratische partij bestempeld kan worden - is van haar eerste leugen of verdraaiing nog niet doodgegaan. Zo zeggen officiële bronnen dat er tijdens de rellen in de hoofdstad slechts twee mensen zijn gedood. In verband met het welslagen van het “Ville Morte”-ordewoord, verzwijgt de partij nu gemakshalve dat de nationale feestdag van 30 juni een vakantiedag is, dat de mensen niet naar het werk hoefden en er daarom haast geen openbaar vervoer reed. De UDPS verzwijgt ook dat haar eigen militanten benzinestations intimideerden om het verkeer te blokkeren. Het nieuws over Angolese militairen is regelrechte intoxicatie. Gisteren zijn er tegen de betogers agenten van diverse politiediensten ingezet maar geen militairen. De betogingen waren trouwens niet toegelaten. De nieuwe Unité de Police Intégrée is wel deels in Angola getraind, ook door Europese instructeurs overigens, maar ze bestaat uit Congolezen. Merkwaardig is ook dat de UDPS nu de 1+4-formule verkettert, terwijl Remy Masamba vandaag nog een kleurrijk hemd droeg met de slogan “Etienne Tshisekedi, père de l’Accord Global” (dat aan de basis van de gewraakte formule).
De manier waarop de voorbije maanden het algemene ongenoegen onder de Congolese bevolking is opgefokt tot een ware “psychose”, doet aan de grofste volksverlakkerij van extreem-rechts denken. Het ongenoegen is inderdaad groot en voelbaar. Dat ligt aan de massale werkloosheid en het feit dat de ambtenaren – die toch al een hongerloon verdienen - niet of veel te laat betaald worden. Ook politiemannen en soldaten krijgen hun soldij veel te laat, hetgeen het banditisme van “niet-geïdentificeerde en gewapende mannen in uniform” verklaart. De UDPS keert de mistrevendenheid tegen de politieke klasse die geen van haar opdrachten en beloften zou hebben gerealiseerd.
De overgrote meerderheid van de bewoners van Kinshasa heeft echter niet meegemarcheerd, uit schrik voor de repressie maar vooral omdat velen weigeren om Etienne Tshisekedi opnieuw op het politieke toneel te hijsen. Zijn politieke verleden pleit trouwens radikaal tegen hem. In september 1960 stond Tshisekedi al aan de kant van Joseph Désiré Mobutu toen die Congo’s eerste premier, Patrice Lumumba, aan de kant schoof tijdens Mobutu’s eerste staatsgreep. De regering van Lumumba was toen amper twee maanden oud. Toen Mobutu in 1965 andermaal de macht greep – hij werd pas in 1997 door een opstand onder leiding van Laurent-Désiré Kabila verjaagd – was Tshisekedi minister van Binnenlandse Zaken. In 2002, toen in Congo nog volop een bezettingsoorlog bezig was, was Tshisekedi in de ogen van veel Congolezen opnieuw fout. Hij sloot toen een pakt met de RCD-rebellen die op hun beurt collaboreerden met het Rwandese bezettingsleger.
De speeltijd is voorbij, aldus de UDPS, de partij leeft nu « sur pied de guerre », ze bevindt zich in de fase die vlak aan een echte oorlog voorafgaat. Op de vraag wat er dan zeer concreet moet gebeuren om de UDPS politieke voldoening te schenken, kan de partijtop niets anders antwoorden dan dat er Réconciliation (verzoening) en Dialoog moet komen. Vrij vertaald : dat Tshisekedi kan deelnemen aan de macht en dus ook aan de verdeling van de postjes en de fondsen.
De UDPS vuurt meteen weer in alle richtingen nieuwe ordewoorden af. Vanaf morgen moeten alle auto’s in heel Congo (die van diplomaten, de VN en met tijdelijke nummerplaten uitgezonderd) zich tooien met een palmtak of een wit lint. De partij van Tshisekedi gaat ook klacht indienen tegen de GSM-operatoren Celtel en Vodacom. Die zouden op 30 juni de telefooncommunicatie tussen de UDPS-leiders hebben afgesloten. De UDPS vraagt nu om GSM-beleenheden voortaan bij een Chinese operator te kopen.