arch/ive/ief (2000 - 2005)

De provinciale overheid van Zuid-Kivu heeft dit weekeinde de grensposten met Rwanda gecontroleerd op illegale doeane-diensten. De overheid zegt voorbereid te zijn op onlusten op donderdag 30 juni aanstaande. Op die datum loopt de Transitie-periode van twee jaar af binnen dewelke de Congolese regering verkiezingen moest uitschrijven. Die termijn is met zes maanden verlengd maar oppositie-leider Etienne Tshisekedi heeft eenzijdig het einde van de Transitie afgekondigd en opgeroepen tot straatprotest.

Nochtans vernamen we aan de grenspost Ruzizi-1, aan de rand van Bukavu, dat daar vorige zaterdag de beruchte politicus Ndugu Wa Mulenge (van de met Rwanda sympathiserende partij RCD) de grens vanuit Rwanda is overgestoken, ondanks uitdrukkelijk verbod van hogerhand. Ndugu staat bekend als pro-Rwandees provocateur.

Zuid-Kivu wacht in gespannen rust de 45-ste verjaardag van de Onafhankelijkheid op 30 juni af. Niet zozeer vanwege de UDPS-mobilisatie, want volgens bronnen binnen de Civiele Maatschappij krijgt Tshisekedi’s partij hier geen voet meer aan de grond, sinds Tshisekedi in volle oorlog een pakt sloot met de RCD die toen nog met de Rwandese bezetter collaboreerder.

De onrust komt van de talrijke bewegingen van niet-geïdentificeerde gewapende bendes, die vanuit de buurlanden Rwanda en Burundi in Congo binnensijpelen. De infiltraties vinden plaats ten Zuiden van de provincie-hoofdplaats Bukavu, tussen Kamanyola en Kavimvira. Daar zijn Rwandese en Burundese militairen gesignaleerd, maar ook zogenaamde Erytreeërs en Somaliërs (waarmee in Rwanda geronseld uitschot wordt bedoeld) en agenten van de vroegere Mobutistische politiediensten DSP, Garde Civile en SARM. Volgens een bron binnen het Congolese leger bevindt de uitvalsbasis van die laatsten zich in Bugarama in Rwanda. De Mobutuistische kopstukken Nzimbi en Baramoto opereren naar verluidt vanuit een cementbedrijf in Kibeho in Rwanda.

De elementen die Zuid-Kivu binnenkomen, krijgen naar verluidt steun vanuit het Congolese leger. Commandant Dominique Enekunga heeft het bevel gegeven op het traject van Bukavu naar Uvira de controleposten op te heffen. Zo kunnen de infiltranten ongehinderd vorderen naar het Hoogland boven Uvira waar ze ter hoogte van Minembwe samentrekken.

Bronnen binnen het leger maken ook melding van opzettelijk geknoei met de soldij, in het bijzonder voor de 106=de en 121-ste brigade van de Tiende Militaire Regio. Die brigades staan onder het bevel van de colonels Nikiliba en Abdourahmani Panda Matata en zijn samengesteld uit Mayi-Mayi-strijders die met de troepen van de andere gewezen oorlogvoerende partijen (regering, RCD en MLC) in het nieuwe Congolese leger moeten integreren. Van een groot deel van deze militairen zou de soldij worden achtergehouden, om hen te demoraliseren, zo wordt gezegd, en onder hen een muiterij uit te lokken.

Volgens onze bronnen draagt general Mbuza Mabe van de Tiende Regio daarvoor de hoofdverantwoordelijkheid. Mbuza Mabe, die afkomstig is uit de Evenaarsprovincie, trad een jaar geleden nog kordaat op tegen de muiterij van de door Rwanda gesteunde RCD-officieren Nkunda en Mutebutsi, maar de general heeft intussen onder invloed van de vroegere rebellenleider en vice=president Jean=Pierre Bemba (ook afkomstig uit de Evenaarsprovincie) de kant van Rwanda gekozen hebben.

Mensenrechtenactivisten tenslotte signalerende aanwezigheid van Rwandese militairen in Walungu, ten Westen van Bukavu. In die streek en meer in het bijzonder in de dorpengroep Nindja hebben de zogenaamde Rastas op 24 mei een slachtpartij aangericht onder de burgerbevolking. De Rasta=militie bestaat uit Rwandese huurmoordenaars, gefrusteerde Mayi-Mayi uit Congo en Congolese criminelen, ze wordt bevoorraad door Rwanda.