arch/ive/ief (2000 - 2005)

Op 30 juni 2003 werd na jaren onderhandelen de Congolese overgangsregering geïnstalleerd. Haar belangrijkste opdracht was het organiseren van vrije en eerlijke verkiezingen. Die moeten de weg vrijmaken voor een wettelijk verkozen regime en een definitief einde maken aan een conflict dat de geschiedenis inging als de Eerste Afrikaanse Wereldoorlog. Een oorlog die het leven kostte aan 4 miljoen Congolezen. De regering kreeg hier 24 maanden voor. De akkoorden voorzagen de mogelijkheid om de transitie maximaal twee keer zes maanden te verlengen.

De oorspronkelijke 24 maanden lopen deze week af, het Congolese parlement keurde vrijdag 17 juni de verlenging van de transitie met 6 maanden goed. Onder intensieve begeleiding van internationale experts hebben de overgangsinstellingen zoals de Onafhankelijke Electorale Commissie (Commission Electorale Indépendante, CEI) en het parlement belangrijke stappen gezet: een belangrijk deel van het wettelijk kader voor de verkiezingen werd intussen door Kamer en Senaat aangenomen. De CEI heeft een realistisch actieplan vooropgesteld waarbij de verkiezingen zouden moeten plaatsvinden voor eind juni 2006. De Commissie is sinds maandag 20 juni van start gegaan met de registratie van de kiezers in 6 communes van de hoofdstad Kinshasa. Deze stappen maken dat het proces vandaag onomkeerbaar is geworden.

Helaas zijn er een aantal terreinen waarop nauwelijks of geen vooruitgang is geboekt: in grote delen van provincies als Noord- en Zuid-Kivu, de Oostprovincie (waar Ituri in ligt) en Katanga heerst nog steeds de totale straffeloosheid, met de Congolese burgerbevolking als belangrijkste slachtoffer van de voortdurende mensenrechtenschendingen. Ondanks zeer positieve inspanningen van de internationale gemeenschap, waaronder België, is men er nog niet in geslaagd om de meerderheid van de milities en troepen van de verschillende composanten van de overgangsregering te demobiliseren en te integreren in een nieuw ééngemaakt nationaal leger. Dit is voor een deel te wijten aan financiële, technische en logistieke oorzaken, maar vooral aan het gebrek aan politieke wil van de betrokken partijen. Daardoor blijft Congo de facto verdeeld, en blijven ook de informele en illegale netwerken bestaan, waarlangs het grootste deel van de natuurlijke rijkdommen het land verlaten zonder dat de Congolese bevolking daar enig voordeel uit haalt.

Ondertussen werkt de Congolese civiele maatschappij verder aan de basis en bereidt ze de mensen voor op verkiezingen via de éducation civique, programma's die de bevolking mondig willen maken en opleiden tot kritisch burgerschap. Een bevolking die echt wel genoeg heeft van de eeuwige transities, die aanvingen sinds Mobutu op 24 april 1990 de éénpartijstaat ophief. Een bevolking die vindt dat déze transitie maar eens de goeie moet zijn. Daarom vindt de civiele maatschappij dat de internationale gemeenschap niet alleen met de nodige financiële en technische steun, maar ook met de nodige politieke en diplomatieke druk de Congolese transitieregering moet begeleiden naar het succesvol afronden van de transitie. Ze moet dit doen binnen de constitutionele krijtlijnen die getrokken werden in de verschillende vredesakkoorden.


De coalitie 'Congo wil stemmen!' ondersteunt de eis van de Congolese civiele maatschappij naar méér internationale druk en steun. De coalitie vraagt dat België:

" de transitie naar een rechtsstaat binnen de wettelijk voorziene termijn verder met alle middelen blijft ondersteunen en alle instrumenten van het Belgisch en Europees buitenland beleid systematisch inzet als hefbomen voor vrede. België moet hierbij ook de rol van de civiele maatschappij als belangrijke actor in het vredesproces erkennen en ondersteunen,
" niet alleen haar eigen inspanningen op vlak van diplomatie, ontwikkelingssamenwerking en defensie beter coördineert, maar ook pleit voor een meer coherente en efficiënte aanpak binnen de internationale gemeenschap,
" de veiligheid in Oost-Congo als prioriteit stelt door te pleiten voor een stevige Europese participatie aan de Monuc en haar eigen inspanningen op vlak van militaire coöperatie en strijd tegen de straffeloosheid op te drijven,
" druk uitoefent op de verschillende composantes binnen de Congolese regering om vrije en eerlijke verkiezingen te organiseren, om het essentiële juridische kader daarvoor op redelijke termijn af te ronden, loyaal mee te werken aan de éénmaking van het leger, en de corruptie aan te pakken door werk te maken van de principes van goed en transparant financieel beheer,
" de nodige druk uitoefent op de buurlanden van Congo om niet te interveniëren in het Congolese vredesproces, en ook in functie daarvan alle instrumenten van het Belgisch en Europees beleid als hefboom gebruikt.

Volgende organisaties zijn lid van de coalitie 'Congo wil stemmen!':

11.11.11, ACAT, ACW, AEFJN, ATOL, Broederlijk Delen, CDI-Bwamanda, CETRI, Chirojeugd Vlaanderen, CMI, CNAPD, CNCD-Opération 11.11.11, Commission Justice et Paix, Congo-Cultures, Dialogue des Peuples, DMOS-COMIDE, Entraide et Fraternité, FAR, Fondation Maisha, FUCID, Groene Kring, Intal, KBA-FONCABA, KLJ, KMS, KVLV, KWB, Maison Internationale de Mons, Liga voor de Mensenrechten, Memisa, Missie Federatie Virgo Fidelis, Missio, Missieprocuur sj, Missionarissen van het Heilig Hart, Missionarissen van Steyl, MSC Lekenbeweging, Netwerk Rechtvaardigheid en Vrede, Norbertijnenabdij - Postel, Oxfam Wereldwinkels, Parochie St-Rochus, Pax Christi Vlaanderen, Pax Christi Wallonie-Bruxelles, Petits-Pas, Peuples Solidaires, Protos, Réseau Résistance, SCI-Projets Internationaux, Sociëteit van de Missionarissen van Afrika, Solidarité Mondiale, Solidarité Socialiste, Solidarité Protestante, SongES, SOS Faim, Studio Globo, Vlaams Internationaal Centrum, Volens, Vredeseilanden, VVKSM, Wereldsolidariteit, Zusters Missionarissen van het Onbevlekt Hart van Maria, Zusters van Maria