arch/ive/ief (2000 - 2005)

Elk jaar buigen 3000 vertegenwoordigers van regeringen, werkgevers en werknemers uit 178 landen zich drie weken lang over de problemen waarmee werknemers te kampen krijgen. De conferentie vindt traditioneel plaats in Genève. “Binnen het ACV zijn ze het ondertussen wel gewoon dat ze het een tijd zonder mij moeten stellen, maar minister Van den Bossche schreeuwde moord en brand toen wij vertrokken. Ze heeft blijkbaar nog niet door dat de IAO onder haar bevoegdheid valt,” merkt Luc Cortebeeck schamper op. België is bovendien zeker niet de beste leerling binnen de IAO. “Van de 17 conventies over veiligheid heeft België er maar 8 geratificeerd,” zegt Marc Leemans, nationaal secretaris van het ACV.

In de Commissie van de Arbeidsnormen waar Cortebeeck vice-voorzitter van is, worden elk jaar 25 problematische gevallen besproken. Een groep onafhankelijke experten maakt op basis van ingezonden verslagen een rapport en daaruit worden dan de 25 gevallen gedistilleerd. “Het is telkens weer een confrontatie met wantoestanden,” zegt Luc Cortebeeck, “maar we zorgen er wel voor dat er een evenwicht is van landen uit de verschillende continenten zodat het niet op een heksenjacht op de derde wereld lijkt.” Dat laatste is wel nodig want ieder jaar liggen verschillende landen uit de derde wereld dwars omdat ze vinden dat ze door een westerse bril bekeken worden.

De IAO werkt, vindt het ACV. Liefst 103 landen boekten vooruitgang. “Zelfs NGO's beginnen stilaan door te hebben dat je via de IAO wel resultaten kunt boeken,” zegt Cortebeeck. “Dat komt omdat de aanwezigheid van zowel regeringen als werkgevers en werknemers de politiek strategische spelletjes doorbreekt die in de VN legio zijn. Daar staan de regeringen tegenover elkaar. In de IAO moet bijvoorbeeld de Belgische regering uitkijken wat ze zegt of wij staan recht om hen op de vinger te tikken,” verklaart Jan Dereymaeker het succes van de IAO.

Toch duiken er een aantal gevaren op. Sommige landen omzeilen de klip door hun rapporten veel te laat op te sturen. Steeds meer wordt ook voor een zachte aanpak gekozen. Het BIT (Bureau International du Travail) dat optreedt als secretariaat voor de IAO, wil af van de dwingende conventies en streeft naar meer aanbevelingen en aanmoedigingen. Het ACV vindt dat een kwalijke evolutie.

Toch noemt het ACV 2005 een goed jaar voor de Commissie van de Normen. “Net doordat binnen de IAO het besef lijkt te groeien dat een correcte toepassing van wettelijk vertaalde en verhaalbare normen het anker is waaraan het IAO-systeem vastgemeerd ligt. Het Aziatische land Birma/Myanmar zal dat het komende jaar aan den lijve ondervinden. De IAO roept de lidstaten op om de handelbetrekkingen met het land te verbreken. Ook het ACV zal samen met de regering en de werkgevers onderzoeken welke stappen er kunnen genomen worden. Birma's regering wordt gevraagd om de dwangarbeid uit te roeien. “Met een instrument als een boycot moet je uiterst voorzichtig zijn,” meent Luc Cortebeeck. “Maar Zuid-Afrika leert dat het soms wel nuttig kan zijn. We passen het wel enkel toe als de mensen ter plaatse het zelf vragen.”

De jaarlijkse conferentie van de Internationale Arbeidsorganisatie legde zich dit jaar toe op de problemen waarmee werkende jongeren te kampen krijgen. Wereldwijd zijn maar liefst 88 miljoen jongeren werkloos. Bijna de helft van de jongeren moet het stellen met minder dan twee dollar per dag.

Jongeren hebben drie en een halve keer meer kans om werkloos te zijn dan oudere mensen. De meeste jongeren werken in de informele economie zonder sociale bescherming of zekerheid. In de hele discussie over de vergrijzing dreigen de generaties nog meer tegen elkaar uitgespeeld te worden. Maar een algemene reglementering uitwerken, is niet makkelijk, meent Jan Dereymaeker van het ACV. “Daarvoor is de situatie in de verschillende landen te divers.” Een conventie over jongerentewerkstelling komt er dus niet. De Internationale Arbeidsorganisatie wil de klemtoon leggen op het beleid.

“De IAO beschikt al over een aantal instrumenten. Er zijn bijvoorbeeld de conventies over kinderarbeid en discriminatie. Het is een kwestie van die regels en afspraken in te passen in een algemeen beleid,” aldus Jan Dereymaeker. Het resultaat van de conferentie is een IAO-actieplan voor de toegang tot een gepaste baan voor jongeren. Dereymaeker: “De IAO wil een beter zicht krijgen op de situatie. Er wordt ook een sensibiliseringscampagne opgestart. Belangrijk is ook dat de IAO de landen zal helpen met de invoering van een beleid voor de bestrijding van jongerenwerkloosheid en met de sensibilisering van jongeren via werkgevers- en werknemersorganisaties.