“Wij vrezen dat het om een pr-stunt gaat” Xavier Declercq over de schuldkwijtschelding

In de kranten heeft men het over een historische stap. Kunt u zich daar in vinden?
"Nee, helemaal niet. We weten niet wat de G8 verder nog zullen beslissen binnen een aantal weken, maar wij vrezen dat het om een pr-stunt gaat. Ik vind dat we naar de publieke opinie toe moeten waarschuwen dat er nog geen enkele doorbraak is. Als ik de commentaren van dit voorbije weekend bekijk, is het net alsof er iets wereldschokkend gebeurd is, terwijl dat helemaal niet zo is. Het gaat hier enkel om de schulden aan een aantal multilaterale instellingen. De internationale instellingen die nu minder geld zullen binnenkrijgen, zullen dat verlies moeten compenseren. De G8-landen zeggen dat zij die financiering voor hun rekening zullen nemen, maar ik vraag me af hoe ze dat gaan doen. Als ze hetzelfde doen als België met de schulden van Congo, namelijk de schuldkwijtschelding verhalen op de officiële ontwikkelingssamenwerking, dan betekent dat dat de G8 minder geld gaan overhebben van hun 0,7%. In de praktijk zou dit een vermindering kunnen betekenen van de officiële ontwikkelingshulp van de G8-landen. Dat zal afhangen van de manier waarop deze geldderving van de multilaterale instellingen zal gefinancierd worden. Als men het geld aan de officiële ontwikkelingshulp van die landen aftrekt, is het een vestzak-broekzak operatie. Dan komt het erop neer dat die 18 ontwikkelingslanden wat minder schulden moeten afbetalen maar als ze dan komen aankloppen voor ontwikkelingshulp bij de G8, zal er geen geld zijn om nieuwe programma’s te betalen... en dan zit er niets anders op dan opnieuw geld te lenen bij het IMF. Dat is een mogelijk pervers neveneffect."

Wat stelt u dan voor?
"De G8 moeten de officiële ontwikkelingshulp verdubbelen: er is op dit moment 50 miljard dollar waar moet over beslist worden. Komt deze beslissing er niet binnen twee weken, dan is het duidelijk dat dit een pr-stunt was."

Er moet dus bovenop een volledige schuldkwijtschelding een verdubbeling van het ontwikkelingsgeld komen?
"Exact. Men moet 50 miljard dollar op tafel leggen. Dat is niets nieuw, hoor! Het is gewoon de belofte die ze al 30 jaar geleden maakten: om aan 0,7 procent te komen. Waarom gaat het trouwens maar om 18 landen? Volgens onze berekeningen zijn er minstens 62 landen die een schuldkwijtscheliiding zouden moeten krijgen."

Zijn er positieve kanten aan deze beslissing?
"Er zijn twee positieve puntjes: men spreekt voor het eerst over 100 procent schuldkwijtschelding. Dat lijkt mij een stap in de goede richting. Ten tweede zitten er een aantal landen tussen die niet tussen de HIPC-landen (Heavily Indebted Poor Countries) zitten. De 18 landen hebben zogenaamd 'good governance', wat betekent dat ze aan de voorwaarden voldoen. Als je die voorwaarden echter onder de loep neemt, zie je dat die erg politiek-ideologisch geladen zijn: men moet namelijk akkoord gaan met het hele vrijhandelsdiscours. Dat is good governance volgens de G8. Dat is helemaal niet zo: het is gewoon een politiek criterium. Een land dat de term good governance verdient in termen van niet-corruptie maar zou verklaren tegen de oorlog in Irak te zijn, mag het waarschijnlijk vergeten. Er zijn ook landen waarvan ik niet snap dat ze niet in aanmerking komen zoals Vietnam en Sri Lanka. Die staan volgens mij niet op een ‘bad governance’ lijst. Waarom zitten die niet bij die 18? Die lijst van 18 landen is veel te kort en gekleurd omdat er politiek-ideologische motieven aan de grondslag liggen. Wij vinden dat de verdubbeling van ontwikkelingshulp er moet komen.Er moet 50 miljard op tafel liggen of de millenniumdoelstelling zal nooit gehaald worden. Maar ook die doelstelling is niet voldoende: men streeft nog steeds maar een halvering van de armoede na. Dat betekent dat er nog steeds een helft in extreme armoede overblijft. Het Noorden moet haar financieringsverantwoordelijkheid opnemen , maar men moet vooral niet denken dat met 50 miljard op tafel te leggen, de problemen opgelost zijn. De schuldkwijtschelding is een eerste stap, maar ook deze moet nog uitgebreid worden en op basis van andere criteria gebeuren; én het handelsthema moet aangepakt worden."

Vindt u het sowieso fout dat er voorwaarden aan gekoppeld worden?
"Als er voorwaarden aan vasthangen, dan moeten die besproken zijn met het land in kwestie. En met het land in kwestie bedoel ik niet enkel de regering, ook sociale organisaties binnen dat land moeten een stem hebben. Nogal wat van onze partners zijn vragende partij: zij zitten met een regering die helemaal geen aandacht heeft voor de noden van de bevolking. Een schuldkwijtschelding aan zo'n land biedt geen enkele garantie dat dit de lokale bevolking ten goede komt. Als deze sociale organisaties in de dialoog over de voorwaarden betrokken worden, zouden wij akkoord kunnen gaan, aangenomen dat ze dan nog gerespecteerd worden ook, natuurlijk."

arch/ive/ief (2000 - 2005)