arch/ive/ief (2000 - 2005)

Voor Eric Corijn (VUB-Cosmopolis) is het bij het volgende ijkpunt, de gemeenteraadsverkiezingen van 2006, vooral van belang welk soort politiek debat daar zal gevoerd worden. Hij vindt dat er een stadsdebat moet plaatsvinden. “Ik bepleit dat tenminste in de grote steden en de centrumsteden een debat gevoerd wordt over een stadsproject, een stadsvisie, in plaats van enkel politieke partijen die een aantal maatregelen en ideologische punten naar voor schuiven”, aldus Corijn. “Een stadsdebat is altijd een complex project dat op basis van verscheidenheid, op basis van het verschil moet integreren en dat rekening moet houden met verschillende groepen. Dat is een soort complexiteit waarvan het Vlaams Blok de neiging heeft ze simpeler te maken. De strijd tegen de versimpeling bestaat erin de reële complexiteit van de problemen aan te geven. De strijd tegen het Vlaams Blok moet gevoerd worden op het niveau van de reële problemen. De beperkingen van de markteconomie, die er niet in slaagt om in een normale competitieve omgeving inkomen, werk en bestaanszekerheid te garanderen voor iedereen en dus sociale ongelijkheid en uitsluiting verwekt, is één van die problemen. Verder zijn er de tekorten van de politieke samenleving die, hoewel ze het omgekeerde beweert, er niet in slaagt om het voorgenoemde probleem bij te sturen, om daar alternatieven voor te vinden. Beide problemen zijn vooral zichtbaar in stedelijke context: dualisering van de stad, structurele werkloosheid, culturele segregatie en fragmentatie, ruimtelijke segmentatie enz. Het Vlaams Blok geeft daar bepaalde essentialistische antwoorden op, vertrekkend van het idee van een imaginair 'eigen volk' en de rest die zich moet 'aanpassen of oprotten'. Versimpeling dus. Het is een heel autoritaire manier om de samenleving vorm te geven.”

Volgens Christian Kesteloot van de KU Leuven en het Instituut voor Sociale en Economische geografie teert het Vlaams Blok op wanhoopsracisme in de achtergestelde stedelijke buurten, wat inhoudt dat twee groepen tegen elkaar worden opgezet omdat ze moeten concurreren om o.a. sociale voorzieningen, op distantiëringsracisme in de suburbane gordels en op electoraal racisme (“Eigen volk eerst”) bij de rest van het land. “Er moeten projecten opgezet worden die lokaal gedragen worden en er moet sprake zijn van intergemeentelijke samenwerking”, meent Kesteloot. “Als men wil kiezen voor een beleid in het voordeel van het centrum moet men naar een overlegstad evolueren. De stadsgebruikers moeten dan ook betrokken worden bij de stedelijke toekomst, je zou hen kunnen laten betalen en mee laten beslissen. Er moet ook meer macht bij de centrale stadsbewoner liggen. Hiervoor is een territoriale, fiscale en electorale hervorming van de steden nodig.” Hij toonde eveneens aan dat de electorale bastions van Groen! en het Vlaams Belang praktisch dezelfde zijn en opperde de mogelijkheid dat Groen! zich als nieuwe pionier van stedelijkheid zou kunnen profileren.

Het opzet van deze studiedag was om de mensen de stad te helpen leren lezen in haar complexiteit en om zelf met deze complexiteit om te gaan. In de voormiddag kon je in een atelier Vormgevingsanalyse leren hoe je een wijk in kaart kan brengen. “We willen tonen hoe we, in plaats van tegen een aantal krachten zoals het Vlaams Belang moeten opkomen, zelf een positief verhaal kunnen bouwen”, verklaart Corijn. Met 'positief' bedoel ik niet per se 'optimistisch'. Het gaat erom een uitweg te geven in de vorm van een aantal oplossingen en een platform om aan een aantal reële problemen het hoofd te bieden. Wat we vandaag dus proberen te doen is enerzijds een aantal instrumenten aanreiken om deze complexiteit te lezen en te analyseren, op orde te brengen. Anderzijds willen we deze namiddag laten zien in welke mate stedelijkheid als politiek project aan de orde van de dag is en hoe het Vlaams Blok een anti-stedelijke partij is.”