arch/ive/ief (2000 - 2005)

Kylie Minogue is één van de artiesten die de campagne steunt

11.11.11. neemt deel aan de Global Call against Poverty campagne. De bedoeling is een heel grote internationale campagne op te zetten om in 2005, en ook daarna, via wereldwijde acties, overal in Europa en de VS druk te zetten op de politiek. Symbool van de campagne zijn de witte banden. Op het Wereld Sociaal Forum van begin dit jaar kregen Lula, Mandela, Bono en tal van andere klinkende namen de eerste witte banden rond hun arm gebonden.

Wat zijn de eisen van de campagne?

“De campagne heeft een gemeenschappelijke kern waar iedereen achter staat. De eisen zijn hulp - dus meer en betere ontwikkelingssamenwerking -, schuldkwijtschelding voor derdewereldlanden, rechtvaardige handel en een goed bestuur binnen de landen zelf en op internationaal vlak. De internationale Global Call-campagne is tegelijkertijd heel gedecentraliseerd. In een aantal landen worden eigen accenten gelegd. Met 11.11.11. werken we al een aantal jaren rond hulp, schuldenlast, handel, maar ook rond de financiële sector. Aangezien die sector de ruggengraat is van het economisch systeem, moet er controle zijn. Een land kan heel wat moeite doen om ontwikkeling op gang te brengen, maar wanneer het in een financiële crisis terecht komt, is alle moeite voor niets geweest. Wij vinden het essentieel dat er in het programma tegen armoede ook iets over controle op de financiële sector staat.”

Hebben jullie concrete ideeën hoe de financiële sector gecontroleerd kaan worden?

“Eén van de vormen van kapitaalcontrole is de Tobintaks, waar we al een paar jaar rond werken. We willen ook grip krijgen op belastingsparadijzen, die behandeld worden als iets exotisch dat zich buiten het systeem bevindt,terwijl het eigenlijk een circuit is dat gebruikt wordt door de gewone actoren in de economie, de bedrijven en financiële groepen, en waar men absoluut geen controle over heeft. Wij willen dat die controle er komt.”

Hoe is de GCAP-campagne ontstaan?

“In 2000 was er een conferentie waar 189 regeringsleiders zich verbonden hebben tot een anti-armoedeprogramma met doelstellingen die ze voor 2015 willen realiseren. Volgens hen zijn deze doelstellingen een samenvatting van de grote conferenties uit de jaren 90 rond milieu, sociale ontwikkeling, de positie van de vrouw, enz. De doelstellingen zijn: halveren van armoede en honger, basisonderwijs voor iedereen, gelijkheid van mannen en vrouwen, kindersterfte, moedersterfte en epidemieën zoals aids terugdringen. De achtste doelstelling neemt een aparte plaats in en vat samen wat de internationale gemeenschap - de rijke landen, donoren en schuldeisers van derdewereldlanden - zou moeten doen om de vooruitgang mogelijk te maken. Aan de realisering van dat programma werd de afgelopen jaren bijna niet gewerkt. Overal begon het gevoel te leven dat als men de milleniumdoelstellingen wou bereiken, men naar een hogere versnelling moest schakelen. Daar vloeiden allerlei campagnes uit voort waarvan GCAP de wereldwijde koepel is. Net door die wereldwijde samenwerking en de massale manifestaties kunnen we druk uitoefenen om een stap verder te gaan dan het huidige beleid.

Dus voor u volstaan zelfs de Milleniumdoelstellingen niet?

“Onze voornaamste kritiek is dat de milleniumdoelstellingen niet ver genoeg gaan. Iedereen heeft recht op ontwikkeling, niet slechts de helft van de bevolking. Er ontbreken ook een aantal zaken zoals arbeid, dat noch als instrument tegen armoede noch als probleem vermeld wordt. Ook gender (de specifieke rol van de vrouw) wordt apart behandeld en niet als onderdeel van armoede. Het beleid dat er tegenover wordt gesteld is niet meer dan het huidige beleid waaraan een paar verbeteringen zijn aangebracht. Dat is bijlange niet genoeg. Zeker de lagere inkomenslanden moeten van de schulden, die ze toch niet kunnen betalen en die een enorme druk zetten op hun ontwikkeling, afraken. Het is de eerste keer na de conferentie in 2000 dat men samenkomt voor een evaluatie. Er ligt heel wat druk op de schouders van de Europese landen omdat zij willen tonen dat ze op een aantal vlakken hun best hebben gedaan, terwijl die resultaten tegenvallen. Er is heel weinig politieke wil om iets te doen en er zal heel veel actie nodig zijn, zowel in de afzonderlijke landen als wereldwijd.”

Hoe belangrijk is deze top?

“De top in Gleneagles is de eerste stap. In 2005 zijn er drie piekmomenten waarop we heel zichtbaar aanwezig willen zijn en druk willen uitoefenen. De eerste piek is de G8-top, de club van rijke landen die het over thema's als Afrika, schulden en klimaatverandering zal hebben. De tweede piek is de evaluatievergadering van de Verenigde Naties waar alle kaarten op tafel moeten worden gelegd. De voorbij weken is men op Europees vlak al druk bezig geweest met het bepalen van wat daar zal verteld worden. De laatste piek is de ministeriële bijeenkomst van de Wereldhandelsorganisatie (WTO) waar een aantal eisen, waaronder het verbod privatisering op te dringen aan ontwikkelingslanden en de toelating hun zwakke economische sectoren te beschermen, zullen worden voorgelegd waarmee op dit moment binnen de WTO geen rekening mee wordt gehouden. Na deze drie pieken, als de politieke aandacht wat wegebt, zien we wel verder hoe we druk kunnen volhouden.”

Wat verwacht u van de G8?

“Ik hoop dat er op de G8-top minstens een stap vooruit wordt gezet inzake schuldenlast. Daarmee bedoel ik dat men de volledige schuldkwijtschelding, de schuld tegenover het IMF en de Wereldbank inbegrepen, voor de armste landen realiseert. Iedereen is het ermee eens dat dit al lang had moeten gebeuren. Na de berichten van de laatste dagen vrees ik daar een beetje voor. Er is een tussenvoorstel opgedoken dat uiteindelijk maar voor vijf landen wat extra kwijtschelding zou opleveren. In Groot-Brittannië, waar het zwaartepunt van de campagne ligt en de betogingen zullen plaatsvinden, is de druk het sterkst. Je merkt dan ook dat zij rond het schuldenthema een iets sterker voorstel op tafel proberen te leggen.”

Waarom heeft men die schulden niet al lang kwijtgescholden?

“Men zegt altijd dat het budgettair niet haalbaar is. De kosten bedragen echter quasi niets. Ten tweede wordt gezegd dat men wil verzekeren dat die landen een goed economisch beleid voeren. Eigenlijk wil men de controle over die landen behouden en hen met de schuld als stok achter de deur dwingen zich bij de kapitalistische markt aan te sluiten. Dat is volgens mij een deel van de inzet, de reden waarom men zo lang heeft gewacht.”

Bob Geldof organiseert tijdens de week van de G8-top wereldwijd Live 8-concerten. Beschouwt u dit als een steun of leidt het alleen maar de aandacht af?

“Het zal een beetje beide zijn. Het is een stap vooruit in vergelijking met Live Aid dat er nu geen geld gevraagd wordt. Bedoeling is niet langer om mensen een “tsunamigevoel” te bezorgen en de illusie te geven de ontwikkeling er komt zodra ze hun geld hebben gestort. Als je een laagdrempelige actie organiseert, moet het ook laagdrempelig blijven, maar het mag niet puur om de show beginnen draaien. Het is duidelijk dat Live 8 in een politiek kader past, dat eisen stelt naar de overheid toe.”

Maar Afrikaanse artiesten zullen er niet te zien zijn, zo luidt de kritiek.

“In Engeland is men nu vooral koortsachtig bezig met vanalles te organiseren en daardoor is de reflex er misschien niet om eerst naar talent uit de derde wereld te zoeken in plaats van de gekende artiesten naast de deur aan te spreken. Bij het plannen van de evenementen hadden ze rekening moeten houden met de zichtbaarheid van het Zuiden. Het geeft wellicht inderdaad een verkeerd beeld. Het blijft wellicht te veel “Aid”, te veel hulp, in plaats van een wereldwijde campagne.”

De andersglobaliseringsbeweging is nu 5 jaar oud. Is deze campagne één van de resultaten van de beweging?

“Er zijn heel wat organisaties die deel uitmaken van de andersglobaliseringsbeweging, maar de Gobal Call campagne is heel breed en er zitten ook heel wat gewone ngo's in, die zichzelf niet noodzakelijk als andersglobalistisch bestempelen. Dit is een heel laagdrempelige campagne die de publieke opinie aan haar kant wil scharen op een aantal heel elementaire punten. Je voelt de druk en de invloed van de andersglobaliseringsbeweging wel in de eisen rond eerlijke handel, en het feit dat we in België en Frankrijk zoveel belang hechten aan de controle op de financiële sector. Algemeen gezien zit de andersglobaliseringsbeweging in een andere fase dan vier, vijf jaar geleden. Ze schreeuwden toen dat er heel snel iets moest veranderen, dat er bij bedrijven en grote instellingen dingen gebeurden die gevaarlijk zijn voor het leven van de gewone mens. Dit was een beetje een “shock” waar heel wat nieuwe mensen, vooral jongeren door werden aangetrokken. Er zat ook een heel stevig anarchistisch element in. Dit is nu nog steeds aanwezig, maar tegelijkertijd vind je er nu de sociale organisaties in terug die al jarenlang bij campagnes betrokken zijn. De samenwerking tussen al die elementen, de milieubeweging, vakbonden, ngo's... is zeker verbeterd. Er wordt naar de mensen geluisterd als ze nieuwe ideeën aanbrengen. Global Call is geen anti-top, het is gewoon een heel brede publiekscampagne. De campagne wordt wel voor een groot deel gedragen en gesteund door de andersglobaliseringsbeweging. Je kan avant-garde ideeën hebben en er veel over discussiëren maar uiteindelijk is het met brede campagnes dat je iets bereikt bij de publieke opinie.”

Zijn jullie van plan om ook in België nog campagne te voeren?

“In België is er al een afspraak tussen ngo's om de komende jaren rond de milleniumdoelstellingen te werken. We pleiten voor een meer structurele analyse en een gedurfder beleid. Die campagne zal de naam “2015, de tijd loopt” hebben. De campagne wordt in september gelanceerd, vlak voor de VN-vergadering. Er staat nog heel wat op het programma de komende jaren, wat precies zal afhangen van de samenwerkende organisaties.”