arch/ive/ief (2000 - 2005)

Niet minder dan 170 NGO's vormen een blok in Kirgizië tegen het verdreven regime. Die NGO's worden meestal gefinancierd door het National Democratic Institute (NDI), een instituut met als thuisbasis Washington. Het omschrijft zichzelf als voorvechter van de democratie met als hoofddoel het geweldloos omverwerpen van autocratische regimes. Het NDI is geassocieerd met de Amerikaanse Democratische partij en haar overtuiging ligt in het verlengde van die partij. Naar eigen zeggen heeft het NDI geen ideologische overtuiging, maar wil het gewoon de democratie promoten. Daarbij hoedt het NDI zich voor een uitgesproken lijn: iedereen die democratie nastreeft, mag rekenen op de steun van de Amerikaanse NGO.

Het NDI wil er bovendien over waken dat de overgang naar de democratie op een ordelijke wijze verloopt en wil voorkomen dat er na een democratische opstoot een verval komt. Het NDI heeft bijzondere programma's om de relaties tussen burgers en militairen te versoepelen en zo het gevaar van een militaire repressie te verminderen. Hoe bouw je een revolutie op? Dat lijkt soms eenvoudiger dan de beelden op de nieuwszenders laten vermoeden. In een land waar meer dan 60 procent van de bevolking onder de armoedegrens leeft, is het natuurlijk makkelijk om te oogsten als het democratische tegoed wordt gezaaid.

Het blijft bizar natuurlijk. Revoluties die uitgezaaid worden door Amerikaanse NGO's. Het grote voordeel is natuurlijk dat dit soort regimewisselingen niet leidt tot bloedbaden of invasies. Het heeft iets weg van een knusse overgang naar een hogere vorm van samenleving. De vraag blijft dan of een gemiddelde Georgiër dan wel Oekraïner inmiddels beter geworden is van zijn revolutie.

Spektakel
Het gevaar van dit soort instant-revoluties is dat het meer spektakel is dan democratie. Een beetje 'perceptie is alles'. Als de Amerikaanse nieuwszender CNN een dag een camera laat draaien op het centrale plein in Bisjkek, dan is blijkbaar de hele revolutie geslaagd. Wie, wat en waar achter de feiten zitten, is duidelijk een minder belangrijke vraag. Wat het probleem in Kirgizië is, behalve extreme armoede, is onduidelijk. De voormalige sovjetrepubliek is overwegend moslimgezind, maar lijkt voorlopig niet de extreme hoek in te duiken. De hele vraag blijft hoe lang Rusland de democratisering op zijn Amerikaans zal blijven tolereren. Want Kirgizië ligt zeer strategisch tussen Rusland en China in. Boven Afghanistan, wat de Amerikanen al in 2001 een militaire basis heeft opgeleverd.

Twee jaar later heeft ook Rusland een militaire stek in het land gekregen. De inzet van het onooglijk landje is erg groot. Maar het gaat niet over democratisering maar over controle over de streek. Het puur geopolitieke spelletje is in deze erg belangrijk omdat Kirgizië naast China, Kazachstan, Turkmenistan, Afghanistan en zelfs Pakistan ligt. Officieel heet het dat de Koude Oorlog is afgelopen. Met de val van de Muur van Berlijn en het einde van het sovjetimperium zouden alle problemen van de baan zijn. In werkelijk valt het voormalige imperium erg traag uit elkaar en blijven de conflicten ingebouwd.

Poetin
De Russische president, Vladimir Poetin, is nu vijf jaar aan de macht. Hij ziet wellicht met lede ogen aan dat het voormalige imperium compleet aan het verdwijnen is. Met Kirgizië zit de Amerikaanse democratiseringscampagne niet alleen verrassend diep in de onderbuik van Rusland, maar bereikt ze ook de grenzen van China. Dat is allicht de bedoeling, maar of China dat zo leuk vindt, is een andere vraag. De opstand in Kirgizië is in dat opzicht ook vernieuwend. Niet het vermoeide Rusland, maar het economisch sterke China wordt nu uitgedaagd. Het beloven nog spannende tijden te worden.

http://en.rian.ru/russia/20050601/40453903.html

U.S., Russian, Chinese interests may clash in Kyrgyzstan
13:52

MOSCOW, June 1 (RIA Novosti) - China's Huaxia Shibao newspaper published a sensational report yesterday, saying China intended to send troops to Kyrgyzstan, prompting experts to say U.S., Russian, and Chinese interests may clash in the Central Asian region, Nezavisimaya Gazeta, a daily, reported.

Chinese authorities are looking into the possibility of meeting the request from Kyrgyzstan's acting President Kurmanbek Bakiyev to send Collective Security Treaty Organization (CSTO) (Russia, Kazakhstan, Kyrgyzstan, Tajikistan, Belarus, and Armenia) troops to be led by Russia and contingents of the Shanghai Cooperation Organization (SCO) that comprises Russia, China, Kazakhstan, Kyrgyzstan, Tajikistan and Uzbekistan, to the republic,

the Chinese newspaper quoted Liu Jiancha, an official foreign ministry spokesman, as saying. Jiancha said China had no experience in deploying military bases abroad and therefore had to look into the request.

Tuesday, the Chinese Foreign Ministry refuted reports that China was considering sending troops to the Central Asian republic. However, experts said the reports had not accidentally appeared. They predict the Central Asian states within the CIS that group former Soviet republics could become a conflict zone between the super powers given Russia and the United States each already have a base in Kyrgyzstan, while the Chinese army is located close to the republic's borders and could be quickly redeployed there.

Andrew Kuchins, the Director of the Carnegie Moscow Center, said Kyrgyzstan is unlikely to ask China for troops. The Kyrgyz authorities will most likely ask Russia to boost its military presence in the republic to be able to counter a possible security threat. Russia has developed much closer relations with Kyrgyzstan than China or the United States have.

Kuchins said China might start to compete with the U.S. and Russia for influence in Central Asia. The three countries, however, share concerns about possible instability in Central Asia and radical Islamic groups merging with terrorists, something that is likely to persist in the future. This will ease, although not end, their rivalry in the region.