arch/ive/ief (2000 - 2005)

“Het is misschien eens tijd dat ook onze politici zich afvragen of hun zelfverzekerdheid wel gerechtvaardigd is. De grondwet zal in België zonder veel vragen en debat geratificeerd worden. Maar het is maar de vraag of dat wel helemaal strookt met de mening van de meerderheid van de bevolking.”

Als er al een referendum zou gehouden worden in België, zou het toch gaan over interne zaken en niet over Europa. Zo beweren de tegenstanders van een volksraadpleging toch.

“Dat de Fransen ontevreden zijn over een aantal zaken, heeft zeker meegespeeld. Ze zullen wel een beetje hun slecht humeur hebben laten gelden. Maar stellen dat de miljoenen mensen die gisteren nee stemden dat gedaan hebben zonder veel kennis van zaken is volgens mij een brug te ver. Het debat in Frankrijk dat toch twee maanden geduurd heeft, ging in de eerste plaats over de inhoud van het grondwettelijk verdrag. Terwijl de kiezers de Franse regering afstraften, verzetten ze zich ook tegen de inhoud van het verdrag. Kijk maar naar de sociale oorsprong van de nee-stemmers. Bijna 80 % van de arbeiders stemde tegen. Dat is toch symptomatisch. De werknemers zijn zich bewust geworden van de gevaren van de grondwet. Als we de kloof tussen de bevolking en de politiek willen dichten, doen we dat best niet door hen zaken door de strot te rammen. Er is een probleem van geloofwaardigheid en dat kan je niet loskoppelen van de inhoud van het grondwettelijk verdrag.”

Oud-premier Jean-Luc Dehaene ontwaart in de argumenten van de neen-stemmers de geest van het oude FGTB-syndicalisme. “Ze begrijpen niet dat de wereld veranderd is,” zegt hij in een reactie aan de Gazet van Antwerpen. Voelt u zich aangesproken?

(fijntjes) “O, maar het ABVV heeft zich niet uitgesproken tegen de grondwet, integendeel zelfs. Je kan bovendien best modern zijn zonder te vinden dat het principe van de vrije markt in de grondwet moet worden opgenomen. Ik heb persoonlijk niet veel in te brengen tegen een vrije en open markt, maar dat principe vastleggen in een grondwet is toch nog iets anders. In geen enkele grondwet van de 25 lidstaten staat iets over economische keuzes. Waarom moest dat dan wel per sé in het Europese grondwettelijke verdrag? De vrije markteconomie en de vrije concurrentie zonder enige hindernis zijn problematisch. Dat opnemen in de grondwet is om problemen vragen.”

U maakt zich vooral zorgen over de onzekere toekomst van de openbare diensten in Europa?

“Dat was het eerste wat ons wakker schudde bij het bestuderen van de grondwet. In het verdrag wordt niet gesproken over de openbare diensten. Men heeft het over diensten van algemeen nut, maar dat heeft niets te maken met wat wij openbare diensten noemen. Het was de start van onze reflexie over de grondwet die toch één jaar geduurd heeft. Tijdens dat proces hebben we nog een pak andere argumenten gevonden die ons de richting van de neen-stem duwden.”

De neen-stemmers hebben geen alternatief, zeggen de voorstanders.

“Het alternatief is heronderhandelen. Ofwel heronderhandelt men vooraf ofwel onderhandelt men achteraf. De aanhangers van de “oui de combat” zoals de PS zeggen vandaag ja om daarna te vechten voor een aanpassing. Wij denken dat het eenvoudiger is om nu al te beginnen vechten voor de veranderingen. Eens de grondwet aangenomen is, heb je unanimiteit nodig om de grondwet aan te passen.”

Wat moeten de linkse tegenstanders van de grondwet nu doen?

“Het Nederlandse referendum van woensdag afwachten. Als twee landen die aan de wieg stonden van Europa nee zeggen, is het gedaan met de grondwet. En dan moet je wel de aspecten die problematisch zijn heronderhandelen.”

Maar ondertussen zit het Europese project wel in een impasse?

“Ach, nu zitten we weer met het Verdrag van Nice. Er is geen juridische leegte. Europa kan best een tijd verder met het Verdrag van Nice hoewel daar ook heel wat op aan te merken valt. De grondwet was trouwens een samenraapsel van de verschillende verdragen aangevuld met enkele punten die soms interessant zijn, maar soms ook totaal overbodig. Moet een grondwet een zinsnede over de verhoging van de militaire budgetten bevatten? Ik meen van niet. Je kan de 400 artikels doorlopen en overal pertinente kanttekeningen bij maken.”

Geen spijt dat er in België nooit zo'n rijk debat over Europa gevoerd zal worden?

“Absoluut, voor je ergens tegen kan zijn, moet je het begrijpen. In België heeft men alles gedaan behalve uitleggen waar het over gaat. Negen op de tien parlementsleden drukten op de ja-knop zonder echt te weten waar het over ging. Ze kenden de inhoud van het verdrag niet eens. In Frankrijk werden miljoenen exemplaren van de grondwet verdeeld. Er werd maanden aan een stuk een hoogstaand debat gevoerd. Als de uitslag dan tegenvalt, komt men af met het argument dat de Fransen vooral over binnenlandse thema's hebben gestemd. Ik durf te denken dat het allemaal niet zo eenvoudig is.”

Bestaat er een franstalige versie van dit interview (gezien Biamont franstalig is), voor gebruik in de ACOD.

Het interview werd in het Frans afgenomen maar er bestaat geen geschreven versie van in het Frans. Als je het kan laten vertalen, laat het ons dat weten, dan kunnen we die vertaling ook opnemen.

Groeten
han