arch/ive/ief (2000 - 2005)

Greenpeace wil een nieuw en vaak verdoken type vervuiling aan het licht brengen, namelijk de schadelijke chemicaliën die gebruikt worden bij de productie van heel wat courante consumptiegoederen. Greenpeace heeft het ontegensprekelijke bewijs geleverd van deze onzichtbare maar daarom niet minder schadelijke vervuiling. Giftige stoffen zoals ftalaten - onder andere gebruikt als weekmaker van plastics - werden teruggevonden in huisstof, in regenwater, in verschillende consumptiegoederen en ook nog in menselijk bloed (2). Voor het leefmilieu en voor de volksgezondheid blijft zoiets niet zonder gevolgen.

"Mijn bloed werd geanalyseerd, samen met dat van een honderdtal vrijwilligers uit de Benelux. Er zijn ftalaten in teruggevonden die misschien wel geproduceerd zijn op deze industriële site. Deze chemicaliën kunnen schadelijk zijn voor ons hormonaal en ons immuunsysteem", aldus Wendel Trio, campagnedirecteur van Greenpeace. "Niets doen aan dit probleem is alleen al vanuit menselijk oogpunt onaanvaardbaar. Maar hoe langer we wachten om het aan te pakken, hoe groter het probleem zal worden voor de volksgezondheid en de daaraan verbonden kostenbeheersing. Zoals elke bezorgde burger wens ik dat de chemische industrie investeert in de ontwikkeling van veiliger alternatieven. Dat is hun verantwoordelijkheid."

In de publieke opinie is al uitgebreid gewaarschuwd voor de negatieve effecten van schadelijke chemicaliën op onze gezondheid (3). In Brussel en Parijs zijn eerder al twee belangrijke manifesten ondertekend: zowel door gerenommeerde wetenschappers als door gezondheidswerkers, consumentenorganisaties en milieubeweging; en de vakbonden bij monde van ABVV en ACV (4).

"De hervorming van de chemische wetgeving in Europa, het zogenaamde Reach- proces, komt stilaan in een beslissende fase. Daarom willen wij het publiek bewust maken van het probleem", zo stelt Fawaz Al Bitar, verantwoordelijke voor de campagne 'giftige stoffen' van Greenpeace. "En dat is nodig, want de chemiereuzen willen zich blijkbaar niet engageren op het pad van de veiliger alternatieven. Ze aarzelen niet om het lopende wetgevende proces te verzwakken."

Greenpeace vraagt de chemische industrie een formeel engagement om minder schadelijke chemicaliën te produceren én om een krachtige wetgeving te steunen die van toepassing is op de hele chemische sector in Europa.

Sommige gerenommeerde fabrikanten die de chemicaliën afnemen, hebben trouwens al duidelijk hun intentie kenbaar gemaakt om deze giftige stoffen te vermijden en zoveel mogelijk de veiliger alternatieven te stimuleren (5).

"Door de voortdurende druk van de industrie, ontbreekt het de huidige Reach- ontwerpen aan effectiviteit. Voor ons moet deze wetgeving uitgaan van het verplichte vervangingsprincipe, en dus de industrie opleggen om schadelijke chemicaliën te vervangen door veiliger alternatieven, als deze tegen een redelijke prijs beschikbaar zijn", zo stelt Fawaz Al Bitar. "Als de nieuwe wetgeving niet zou uitgaan van het verplichte vervangingsprincipe, dan staat voor de industrie de deur wagenwijd open om ongestraft door te gaan met deze onzichtbare vorm van vervuiling."

Op 6 juni aanstaande in Luxemburg staat de hervorming van de chemische wetgeving, het Reach-ontwerp, op de agenda van de Europese Raad voor Competitiviteit.

Noten
1) Wetgevend proces in de Europese Unie, REACH: "Registration, Evaluation and Authorisation of Chemicals". De Europese Commissie heeft een voorstel neergelegd in oktober 2003 waarover momenteel wordt gediscussieerd in het Europees Parlement en in de Europese Raad van Ministers.
2) De verschillende rapporten die Greenpeace heeft gepubliceerd en hun samenvattingen zijn beschikbaar via de website: http://reachnl.greenpeace.be
3) De ftalaten door BASF geproduceerd hebben de volgende schadelijke effecten: toxisch voor de voortplanting (aantasting van de seksuele differentiatie, van de ontwikkeling van het voortplantingssysteem in het algemeen en van de testikels in het bijzonder, potentiële verstoring van het sperma…), een schending van de ontwikkeling en het functioneren van de lever of de nieren, verstoring van het hormaal systeem en het immuunsysteem evenals een verhoogd risico op astma en allergieën.
4) Oproep van Parijs en Manifest voor een betere chemische regelgeving zijn beschikbaar via: http://reachnl.greenpeace.be
5) Recent heeft Greenpeace 'Substitute with Style' georganiseerd, een modeshow die de stappen voor het voetlicht bracht welke verschillende grote merken al hebben ondernomen om schadelijke chemicaliën te vervangen door veiliger alternatieven. En dat in een breed gamma van consumptiegoederen, gaande van textiel over cosmetica tot DVD-spelers of douchegordijnen. Volgende bedrijven namen deel: H&M, Marks & Spencer, Reebok, Ikea, Sony, Sony Ericsson, Ecover, Lavera, Ethic Wear.