arch/ive/ief (2000 - 2005)

Even voor de middag kwamen enkele militanten van de spoorbonden samen in de grote hal van het Brusselse zuidstation. De borden met de uurregeling waren volledig zwart. De cafés en broodjeszaken goed gevuld met gestrande reizigers. De spoormannen leggen twee uur lang het werk neer. In enkele Waalse stations begon de staking al vanmorgen vroeg. Marcel Vanden Brugghen regionaal secretaris van de socialistische bond ACOD begrijpt de onvrede van de treinreizigers, maar vraagt toch begrip voor de actie. “In sommige regio's hebben we de woede van de werknemers niet kunnen tegenhouden. Ze voelen zich gebruikt en zijn de situatie beu. Ze hebben ook geen andere keuze. De trein is ons werktuig. Maar ik zal er alles aan doen om er voor te zorgen dat de avondspits niet chaotisch verloopt.”

Wat is de concrete aanleiding voor de actie?

“Sinds 1991 is de NMBS een autonoom openbaar bedrijf. Dat betekent dat er beheersovereenkomsten moeten worden gesloten met daarin de rechten en plichten van de drie spoorondernemingen.De overheid zegt wat ze verwacht van de NMBS en in het plan staat ook de enveloppe die nodig is om aan die verwachtingen te beantwoorden. Minister Vande Lanotte liet in het parlement weten dat de NMBS in 2008 een financieel evenwicht moet bereiken. Om die doelstelling te bereiken zullen er minstens 3.500 voltijdse banen moeten verdwijnen.”

Kan de NMBS het redden zonder die 3.500 banen?

“In veel sectoren luidt nu al de alarmbel. Er is te weinig volk om al het werk te doen. Op veel plaatsen doet men het hoogst essentiële. Maar dat is wellicht precies de bedoeling. De NMBS doet het essentiële en de rest wordt uitbesteed. Zo zet men de deur open voor privé-ondernemingen.”

Hoezo?

“De vorige beheersovereenkomsten stelden expliciet dat alle taken moesten worden uitgevoerd door werknemers van de NMBS. Het huidige ontwerp bevat geen verbod meer voor onderaannemingen.”

Is het niet normaal dat bedrijven geen verlies maken?

“Natuurlijk, maar wij weten wel goed waarom de NMBS schulden maakt. Wij zijn jarenlang afhankelijk geweest van de enveloppe die de minister ons toeschoof. Het was altijd minder dan we nodig hadden en de bedragen kwamen ook altijd te laat. Daardoor moest er vaak geleend worden. Die leningen moeten nu worden terugbetaald. Daarnaast was er ook nog eens de megalomanie van voormalig bestuurder Etienne Schouppe die vele miljoenen investeerde in de pakjesdienst ABX. Wij vragen niets anders dan dat de NMBS een gezond bedrijf wordt.”

Is het personeelstekort nu al voelbaar?

“Het is op alle niveau's voelbaar. Niet alleen bij de treinbegeleiders of de bestuurders. Ook bij de administratieve diensten zijn er problemen. Verleden maand moesten alle werknemers hun vakantiegeld krijgen. Dertig werknemers kregen hun geld niet omdat de administratie niet helemaal tot het einde van de lijst was geraakt.”

Kan deze actie iets uithalen?

“Wij hebben de indruk dat er rekening zal worden gehouden met onze opmerkingen. Volgende week komt het dossier op het kernkabinet. Op 27 mei moet minister Vande Lanotte knopen doorhakken. Deze actie was een verwittiging. Als men onze opmerkingen van tafel veegt, dreigen er grotere acties te volgen. De malaise is groot. Werknemers voelen zich nummers, als radartjes in een mechaniek. Ze hebben genoeg van de hervormingen. En de minister blijft zich wegsteken achter een Europese richtlijn.”

Hebben de reizigers daar een boodschap aan?

“De reizigers moeten weten dat de boodschap van minister Vande Lanotte niet meer is dan een catalogus met verkiezingsbeloftes. De reiziger zal gratis kunnen reizen, maar dan wel op elkaar gepakt en rechtstaand. Er zullen gratis parkings zijn waarop je geen plaats vindt en waar de veiligheid niet verzekerd is. Het is een beetje als de gratis producten bij de Carrefour. Als je die gaat zoeken, kom je altijd te laat.”