arch/ive/ief (2000 - 2005)

Vorig jaar toonde Netwerk Vlaanderen aan hoe de 5 grootste banken van ons land systematisch in controversiële wapens investeren. AXA, Dexia, Fortis, ING en KBC beleggen via allerlei fondsen en directe leningen in clusterbommen, nucleaire, biologische en chemische wapens en anti-persoonsmijnen. De banken beloofden toen een strikter beleid te zullen ontwikkelen en implementeren. Op dinsdag 3 mei werd in de Vooruit onder ruime belangstelling een stand van zaken opgemaakt. Hoewel alleen AXA het had aangedurfd een vertegenwoordiger te sturen, werd al snel duidelijk dat er nog een lange weg af te leggen is.

De aanzet is echter gegeven. KBC presteert het best, met een totale ban op dergelijke onethische investeringen. Bovendien stimuleren zij transparantie, door de wapenbedrijven die zij links laten liggen bij naam te noemen in hun jaarverslag. Ook ING, Dexia en Fortis hebben stappen ondernomen, en zijn niet langer betrokken bij de rechtstreekse financiering van de wapenindustrie. Via allerlei beleggingen komt het geld van hun klanten daar echter nog steeds terecht. AXA blijkt de slechtste leerling van de klas, zijn hebben slechts voldaan aan de wettelijke verplichting om bedrijven die anti-persoonsmijnen produceren te bannen. Verder beleid ontbreekt. Op sectorniveau werd helemaal niets ondernomen. De Belgische Federatie van het Financiewezen, op het debat vertegenwoordigd door Michel Vermaerke, geeft wel aan iets te willen doen, maar speelt de bal onmiddellijk terug naar het politieke veld. Zolang er geen wettelijke verplichting is, kijkt de federatie de kat uit de boom. Ze gelooft ook niet in een grote markt voor ethische beleggingen in België, omdat de klant daar geen vragen over stelt. De organisatoren van het debat wijzen erop dat de klant niet weet wat er met zijn geld gebeurt, en dat het de taak van de banken is om de klant daarover te informeren, en een maatschappelijk verantwoord beleid te voeren. Vandaar de nood aan transparantie Behalve enkele praktische bezwaren kon de banksector geen argumenten geven waarom dat niet zo zou zijn. De discussie over hun maatschappelijke rol werd vervolgens ontweken, door te focussen op de nood aan wapens om een democratie te ondersteunen. Op een uitspraak over de ethiek van onconventionele wapens konden ze niet worden betrapt.

Tijdens het tweede deel van het debat kwamen ook enkele politieke partijen aan het woord. Groen!, SP.a, CD&V en Spirit (vreemd genoeg was de VLD niet aanwezig) scharen zich allen achter een wetsvoorstel dat de banken verplicht een grotere transparantie te hanteren, en investeringen in anti-persoonsmijnen uitsluit. Spirit wil nog verder gaan, met een totaal verbod op wapeninvesteringen. Ze zullen het graag horen in Herstal. Het klopt inderdaad dat ook de beleidsmakers verantwoordelijkheid dragen in dit dossier, vermits overheidsgeld via allerlei fondsen wel eens bij de wapenindustrie terecht komt. Binnenkort wordt gestemd over het voorstel, we zullen zien...