arch/ive/ief (2000 - 2005)

over witte konijnen en ander fraais


België heeft een uniek overleg tussen regering, vakbonden en bedrijfsleiders dat mocht de voorzitter van het VBO onlangs nog eens komen bevestigen in Ter Zake (Canvas). Maar het is niet zozeer dat wat op het spel staat in de moeilijke relatie tussen deze actoren.
Net zo min BHV een probleem is over een kieskring/arrondissement en de eigenlijk in een democratie als evident te veronderstellen garanties tegenover voorkomende minderheden, als het probleem over het al of niet voortbestaan van Verhofstadt II en -gelijklopend- diens politieke carrière. Noch is het, zoals wel eens wordt gesuggereerd, en di Rupos ‘smeekbede’ om de communautaire twisten voor minstens tien jaar te bezweren komt daarvoor aardig in de buurt, het probleem over het al of niet voortbestaan van België op zich. Maar het is het voortbestaan van ‘the Belgian way’ van het politiek bedrijven. Datgene wat wij gemakshalve democratie noemen -dan wel van het surrealistische soort- wat op het spel staat.

Alle dossiers ten spijt zijn integendeel de ‘liaisons dangereuses’ de oorzaak van dit machtsvacuüm. De drie -of meerhoeksverhoudingen van en tussen steeds wisselende politieke partners die over generaties heen leiden tot diepe afgunst en nijd en waarna men haast gedwongen wordt te concluderen dat het toch beter is alléén te regeren, desnoods maximum één oppositiepartij toe te laten die af en toe eens ‘de wacht’ overneemt.
Het heikele dossier BHV is dus minder een administratief probleem dan het een politiek probleem is. En problemen leggen de politiek bloot: de relaties, de verhoudingen: echtelijke en buitenechtelijke.

Toen de premier vorige week meende het aloude Belgische ‘jij-een-beetje-dit-ik-een-beetje-dat’-wit konijn uit zijn toverhoed gehaald te hebben; er zouden enkele federale bevoegdheden -waaronder ontwikkelingssamenwerking- overgeheveld worden naar de gewesten in ruil voor de niet-splitsing van BHV, bleek de truc niet meer te werken. De lijm niet meer te plakken. Er werd dan maar overgestapt naar de volgende tactiek: de geheimdoenerij.

Of deze tactiek iets te maken heeft met de verhoogde media-aandacht (radio, televisie, krant, weekblad) voor de loge en hààr broeders, of omgekeerd, is niet uitgemaakt.
Wat wel is: BHV is symptomatisch voor wat betreft de eigenheid van de (Belgische) politiek.

Toen jaren geleden Verhofstadt zichzelf bij wijze van spreken uit de toverhoed haalde als oplossing voor de vele problemen die het land kwelde -ja ja, niet enkel het ABVV heeft haar Baron von Munchaussen- kon er zowaar hier en daar (maar voornamelijk uit eigen hoek) applaus gehoord worden. Wanneer Verhofstadt vandaag of ”binnen veertien dagen” alsnog een wit konijn uit zijn toverhoed haalt dan verzekerd surrealisme, hét Belgisch exportproduct bij uitstek, met succes zijn omzet.

Misschien is het dat wel wat Tom Lanoye in zijn Humo-column na een schitterend kritisch parcours doet besluiten dat dergelijke politiek niet verloren mag gaan, vandaar zijn besluit tot ja-stem voor de Europese grondwet. Mocht hij mogen stemmen natuurlijk... Omdat deze politiek in het verleden zowel rechtstreeks -via (staats)opdrachten en mecenas allerhande- als onrechtstreeks -met tegenreacties daarop- steeds voor bloei / groei / verandering / animo / ... hebben gezorgd, zowel in de politiek als in de kunstwereld. Beiden gaan er immers hand in hand. Allemaal passend in het gecontroleerde oppositiespel, waarbij het -uiteindelijk- niet belangrijk is of je voor of tegen bent, zoals momenteel het ‘schisma’ tussen Sp.a en ABVV over een Algemene Sociale Bijdrage, of welke kritische argumenten aangegeven worden, zolang je het spel (in de politiek of in de kunst) maar meespeelt.
Heeft Tom Lanoye dan schrik om zonder inspiratie te komen zitten mocht deze politieke gang van zaken ophouden te bestaan, mocht ‘het spel’ stoppen, of mocht er een ander spel gespeeld worden? Laten we hopen van niet.

Een geheel andere omzet dan dat van ons exportproduct daarentegen is deze van de economische groei. Slechts luttele dagen na de begrotingscontrole die in evenwicht was, of beter -hoe zou je zelf zijn?- die er één simuleerde, moet de studie opnieuw gedaan worden vanwege: geen groei !
Je zou toch van beleidsmensen mogen verwachten dat ze daar reeds van op de hoogte waren -vergelijkbaar met de economische goed-nieuwsshow van vòòr de verkiezingen en de ‘correctie’ nadien- desnoods een weekje wachten met die begrotingscontrole? Tenzij natuurlijk dat ze paste in een andere tactiek van de surrealistische democratie, nl. die van het tijdrekken (voor BHV). Daar kan Dalì nog een puntje aan zuigen.

Het lijkt immers wel of de ploeg Verhofstadt een patent heeft op het herdoen. Want wat ook opnieuw moet worden gedaan -naast de verkeersboetes, de belastingaangiften en dies meer- is, hoewel slechts even in het nieuws, na amper één maand in werking: de wet op gemeentelijke administratieve sancties (ter bestrijding van ‘openbare overlast’) vanwege té snel ingevoerd...

luistertip: Time is on my side, the Rolling Stones