arch/ive/ief (2000 - 2005)

Het congres van het Vlaams ACV mocht geen theoretische discussie over globalisering worden? Wat is het dan wel geworden?

“We hebben geprobeerd om het thema concreet te maken door naast standpunten ook doepunten te formuleren. Door onze militanten te betrekken bij de discussies, door tips aan te reiken voor stappen die ze kunnen ondernemen, eisen die ze kunnen stellen, ... De globalisering heeft een aantal tastbare gevolgen in Vlaanderen. We hebben onderzocht hoe we die gevolgen kunnen counteren. Wat kunnen wij doen als vakbond, maar ook wat de Vlaamse regering kan doen om beter het hoofd te bieden aan de gevolgen van de globalisering. Een tweede insteek was hoe wij als kleine vakbond kunnen wegen op globale evoluties. Kunnen wij er voor zorgen dat de economie socialer wordt, dat de globlasering anders verloopt, dat de normen van de Internationale Arbeidsorganisatie worden toegepast? Dat kan bijvoorbeeld door in de ondernemingsraad af te spreken met de bedrijfsleider dat hij enkel handel voert met bedrijven die ook de internationale regels respecteren, dat zij zich in hun buitenlandse vestigingen ook houden aan die regels. Wanneer je naast een Europese ondernemingsraad ook een mondiale ondernemingsraad uitbouwt, kan je nog veel meer werken aan de wereldwijde verhoging van de lonen en verbetering van de arbeidsvoorwaarden.”

Als de globalisering toeslaat in Vlaanderen. zegt men vaak: we staan daar machteloos tegenover.

“Dat is niet waar. Je kan op een actieve manier gaan kijken welke troeven Vlaanderen heeft. Ons onderwijs scoort goed. Laat ons dat nog verbeteren zodat we ook kunnen investeren in innovatie.”

Wat waren de grote discussiepunten op het congres?

“Enkele discussiepunten kwamen bovendrijven. Een eerste debat ging over de commercialisering van de diensten en de Bolkestein-richtlijn. We zijn daar tegen. Een aantal diensten van algemeen belang zijn alleen nog maar gedeeltelijk gecommercialiseerd. Zeggen we nu halt aan die liberalisering of gaan we ook eisen dat de klok wordt teruggedraaid? In dat laatste geval zetten we ons wel buiten de nu al gemaakte afspraken in Europa. We hebben uiteindelijk gesteld dat diensten als watervoorziening in geen geval mogen worden overgelaten aan de vrije markt."

Ook de discussie over discriminatie op de arbeidsmarkt deed wat stof opwaaien?

"Een tweede discussie draaide inderdaad rond antidiscriminatie. Moeten we diversiteitsplannen opstellen met resultaatsverbintenissen of met concrete engagementen? We kiezen voor verplichte diversiteitsplannen besproken en goedgekeurd door de vakbond met meetbare doelstellingen en concrete engagementen. Resultaatsverbintenissen hebben relatief weinig zin als je niet kan sanctioneren. Je kan wel in de ondernemingsraad actie voeren. We kiezen dus voor realisme.”

Is het ACV nu voor of tegen quota?

“We kiezen voor slimme quota. Dat betekent dat we niet gaan eisen dat bijvoorbeeld alle Vlaamse bedrijven minstens 4 % allochtonen in dienst nemen. Vier % is in sommige streken in Vlaanderen veel te veel. In steden als Antwerpen en Brussel wellicht te weinig. Slimme quota houden rekening met de behoefte van het bedrijf - is het bedrijf wel van plan personeel aan te nemen? - en met het aanbod van gekwalificeerd personeel.”

Is dat een vooruitgang?

“We hebben op dit moment diversiteitsconsulenten die militanten kunnen ondersteunen in hun werk in het bedrijf. Maar op het vlak van wetgeving is het vrijheid-blijheid. Nu gaan we ijveren om het dwingend maken. Je kan iets doen via sectorale cao's of via de Serv. Je kan overheidssubsidies of overheidsbestellingen afhankelijk maken van het hebben van een diversiteitsplan.”

In de wandelgangen hoorden we militanten zuchten: 'al die discussies over racisme en migratie zijn heel interessant, maar wij mogen het straks wel gaan uitleggen aan onze collega's die daar helemaal niet voor open staan'.

“Het is inderdaad niet makkelijk. Voor politici en werkgevers is het veel makkelijker om te zeggen dat het allemaal de schuld van de allochtonen is. Het is een subtiel en sluw discours en daarom is het ook moeilijk om er met slogans tegen in te gaan. De subtiliteit van het rechtse discours sluipt binnen in de bedrijven en op de werkvloer. Daarom is het ook zo belangrijk dat we nog eens gehamerd hebben op het idee van internationale solidariteit. Onze mensen lopen warm voor acties voor werknemers in Chili en Bangladesh, maar niet voor de allochtone werklozen hier. Die boodschap hebben we vandaag toch ook op een goede manier binnengebracht.”

Zal daar iets van blijven hangen?

“In juni moet er een plan zijn. Wat gaan we eerst aanpakken en hoe gaan we onze doelstellingen bereiken? Dan moet de hele machine aan het werk gezet worden met informatie-campagnes, vormingen, jaarprogramma's, agenda-setting in de Serv. Het is dus zeker niet vrijblijvend.”

Blijft het ACV actief in de andersglobaliseringsbeweging?

“De vakbonden zijn de eerste andersglobalisten. Dat is ook logisch en opportunistisch. Als je wil vermijden dat je bedrijf verhuist naar Hongarije, moet je er voor zorgen dat de lonen daar even hoog liggen als hier. Dan kunnen de werknemers niet meer tegen elkaar uitgespeeld worden. Maar soms vergeet men die simpele logica en begint men aan navelstaarderij te doen.”

Je hoort wel eens dat de andersglobaliseringsbeweging op sterven na dood is.

“Dat is één van de problemen van de sociale fora. Je krijgt er wel een energiestoot, maar als het gedaan is, is het wel echt gedaan. Er is geen opvolging. Wij leggen verschillende keren per jaar verantwoording af. Het is heel leuk en enthousiasmerend om er met militanten naar toe te gaan, maar een forum kan nooit de democratische besluitvorming hebben als een vakbond. Onze leden betalen wel lidgeld, hé! Niet om te dagdromen, maar ook om op korte en lange termijn bediend te worden.”

De teksten te vinden op http://www.acv-csc.be

http://www.acv-online.be/Actueel/Vlaamse_dagen/Lezen_waard/lezen_waard.asp?ComponentId=72074&SourcePageId=38921

Alsook het lopend forum
http://www.acv-online.be/forum

“Globaal werk, vakbondswerk”
Oostende, 22-23 april 2005
Slottoespraak Ilse Dielen



Vrienden, vriendinnen,
Geachte genodigden,


Begin vorig jaar begonnen we aan de voorbereiding van deze Vlaamse ACV-dagen met als thema, zoals jullie ondertussen echt wel weten: “Globaal werk, vakbondswerk ! We wisten dat we hiermee een risico namen. Eerst en vooral door de moeilijkheidsgraad. Maar er is ook de veelheid aan invalshoeken, en thema’s en het gevaar om te vervallen in theoretische en algemene discussies.

In deze valkuilen zijn we gelukkig niet getrapt. Integendeel, we zijn er in geslaagd om al onze ideeën over een betere wereld te vertalen in ambitieuze , maar tegelijk ook haalbare doelstellingen en resultaatgericht actieplannen.
Ik zei het gisteren reeds bij de opening : Deze twee dagen vormen geen eindpunt, maar zijn juist een beginpunt.
Wees gerust, morgen krijgt u welverdiende rust. Maar vanaf overmorgen staan we voor de uitdaging om van congresresoluties realisaties te maken. En laat ons dan ook al onmiddellijk de agenda’s bovenhalen. Afspraak op 9 juni eerstkomend. Dan ligt op de Raad van het VRC een concreet uitvoeringsplan van al de beslissingen van deze Vlaamse ACV-dagen voor, net zoals vorige keer.

De uitdaging is echter niet helemaal vergelijkbaar met 4 jaar geleden.
Toen speelden we op bekend terrein: werkgelegen- heidsbeleid, opleidingsbeleid, kinderopvang, aanmoedigingspremies… Nu komen we op terreinen waar politici en werkgevers ons stelselmatig proberen te weren nl.: economisch beleid, wetenschap en innovatie, buitenlands beleid,… .
Bovendien zijn we in het raderwerk van de globalisering als Vlaams ACV maar een klein tandwieltje net zoals Danneels op het Rooms conclaaf.
Bescheidenheid is een mooie deugd . Maar we moeten ook durven geloven in ons kunnen.
Dat hebben de dokwerkers van Antwerpen, Gent, Zeebrugge (en ik zou die van Oostende niet durven vergeten) getoond, toen ze het voortouw namen in het Europees verzet tegen de havenrichtlijn.

Dat hebben de werknemers van Opel Antwerpen getoond door in solidariteit met de andere Opelvestigingen en in overleg met de Europese directie oplossingen te zoeken zodat scenario’s zoals bij Rover in Engeland vorige week konden vermeden worden.

Dat tonen we elke dag als ACV, door de cruciale rol die we spelen in het Europese en het internationale syndicalisme, in de wijze waarop we het syndicale pionierswerk in het Zuiden en het Oosten steunen.
En heet van de naald, dat hebben ook de mililtanten van CCOD bewezen met hun acties t.a.v. de Vlaamse regering. Want gisteren ondertekende deze regering met de overheidsvakbonden een gemeenschappelijke verklaring waarin wordt gezegd dat het personeelsbestand niet verder zal worden afgebouwd.

We weten wat we kunnen, maar ook wat we willen. Dat hebben we deze twee dagen uitgelijnd.
We willen een Vlaams beleid dat de economische globalisering niet zomaar ondergaat, maar beantwoordt met een gedurfd industrieel en innovatiebeleid, met een preventief bedrijfsbeleid ter voorkoming van faillissementen en collectieve afdankingen. M.a.w. een krachtig beleid voor meer werkgelegenheid èn werkzekerheid. Een beleid dat zich niet permanent verschuilt achter een gebrek aan bevoegdheden. Maar één dat handig weet om te gaan met het enige dat wij aan de wereld kunnen aanbieden (buiten Tom Boonen en Kim Clijsters natuurlijk) : onze ligging en logistiek, onze hersenen en handen, onze cultuur .

We willen bovendien een Vlaams beleid dat zich niet afsluit voor de wereld maar dat zijn verantwoordelijkheid neemt t.a.v. het Oosten en het Zuiden en dat zich bekommert om de mensen die naar hier komen , hopend op een beter leven.
We willen een Vlaams beleid dat resoluut breekt met de traditie om ons milieu op te offeren aan economische groei en de kosten ervan af te wentelen op de volgende generaties.
We willen een Vlaams beleid dat probeert te wegen op Europese en internationale besluitvorming, samen met het middenveld. Een beleid dat weerwerk biedt tegen de internationale lobby voor liberalisering en commercialisering en kwalitatieve overheidsdiensten wil blijven garanderen. Een beleid dat bedrijven ook effectief dwingt duurzaam te ondernemen.

Met deze Vlaamse ACV-dagen hebben we niet alleen onze standpunten vernieuwd.
Maar tegelijk heel wat doepunten afgesproken, voor onze eigen werking.
Vier vernieuwingen breken volgens mij definitief door.
Ten eerste , In de toekomst zullen we veel meer bezig zijn met wat Europees en internationaal beweegt en zullen we veel meer leden en militanten hierbij betrekken. Niet alleen door gerichte actie naar de verschillende overheden of naar de brede samenleving. Maar vooral ook door gerichte actie op ons allereerste werkterrein, de bedrijven. De Schone Kleren-campagne moet de aanzet zijn voor een veel bredere campagne, naar alle bedrijven die internationaal opereren.
Ten tweede zal onze werking nog meer gekenmerkt worden door samenwerking met andere organisaties die ijveren voor een betere wereld. Zie de Vlaamse Staten-Generaal voor het Middenveld, zie Arbeid & Milieu, zie de dialoog die we hebben met de allochtonen en gehandicaptenorganisaties in de SERV en binnenkort ook met de armenorganisaties, zie onze deelname aan de Sociale Fora.
In een verrechtsend Vlaanderen, met een agressiever wordend werkgevers front wordt ook samenwerking met de andere vakbonden belangrijker.

Een derde vernieuwd aandachtspunt is om in de eigen organisatie bewuster met duurzaamheid om te gaan. Ook wij kunnen werken aan minder autoverkeer naar onze vergaderingen, aan etisch beleggen, aan energiezuinige vakbondsgebouwen, aan een ‘eerlijke producten’ aankoopbeleid, ….

Een vierde nieuw accent is nog actiever het economisch debat aan te trekken vanuit de overtuiging dat economische, sociale en ecologische vooruitgang immers perfect kunnen samengaan. Kijk eens naar de laatste internationale hitparade van meest competitieve landen, zoals opgemaakt door het Wereld Economisch Forum. 3 van de 6 eerste plaatsen worden bekleed door Scandinavische landen: Finland, Denemarken en Noorwegen. Vaak wordt hun aanpak het Sauna-model genoemd . Dat ziet er in grote lijnen als volgt uit :
een sterke rol voor de overheid, met een hoge belastingdruk en een hoog niveau van collectieve diensten (ter vergelijking: bij ons worden fiscale fraudeurs beloond via de fiscale amnestie en worden collectieve diensten geprivatiseerd)
zeer veel aandacht voor duurzame ontwikkeling, met een streng milieubeleid en duurzaam energiebeleid en daardoor ook wereldleider op de markt van de milieutechnologie, terwijl wij inmiddels die markt kwijt zijn door het eeuwige getreuzel en de achterhoedegevechten;
een sterke sociale bescherming, met naar onze maatstaven zeer hoge uitkeringen;
een zwaar accent op onderwijs en levenslang leren: wij zitten nog niet aan 6 % overheidsuitgaven voor onderwijs, zij zitten al aan 7 of 8 %;
een zware focus op investeringen in innovatie, maar niet enkel vanuit de overheid, ook vanuit het bedrijfsleven;
zeer zware investeringen in opleiding, begeleiding en werkervaring voor werklozen en dus niet eenzijdig in de controle van werklozen;
zeer veel aandacht voor combinatie van arbeid en gezin en voor werkbaar werk en daardoor ook een hogere arbeidsparticipatie van vrouwen en ouderen

Dit is ver verwijderd van wat wij vandaag in Vlaanderen kennen.

Vrienden, vriendinnen,

We hebben de nieuwe Vlaamse regering sinds vorige zomer veel krediet gegeven.
En wel omdat we snakten naar meer sérieux in het beleid en omdat er een ploeg leek aan te treden met iets meer sérieux en wat minder individueel showgehalte…
Maar dan gaan we die regering onvermijdelijk ook afrekenen op het sérieux.
En dan zeg ik klaar en duidelijk.
Neen, regering, wat u hebt uitgehaald met de Vlaamse aanmoedigingspremies, is niet serieus. In het regeerakkoord stond ferm de wil om de combinatie van arbeid en gezin te verbeteren, maar een paar maand laten kregen de Vlaamse werknemers een zware inkrimping van het zorgkrediet door de maag gesplitst.

Dan zeg ik, neen, regering, wat u van plan bent met de belastingkorting van 200 euro is niet serieus. Die vreet nagenoeg de helft van de beleidsruimte na 2006 weg, terwijl er zoveel maatschappelijke behoeften een krachtige aanpak vragen (denken we aan de Vlaamse werkgelegenheid, de toenemende nood aan zorg, onderwijs, levenslang leren, mobiliteit, milieu) .
Krijgt dat trouwens maar eens uitgelegd. Structurele besparingen in het onderwijs, pijnlijke kortingen op het zorgkrediet, lange wachtlijsten voor kinderopvang en in de gehandicaptenzorg, personeel van non-profit en onderwijs die aan het lijntje worden gehouden, allemaal omdat de regering geen geld zou hebben. Terwijl ze intussen het geld door deuren en vensters weggooit voor een breed uitgesmeerd belastingscadeautje, waarop niemand echt zat op te wachten, tenzij wellicht de VLD-ideologen.

Dan zeg ik, neen, regering, u bent niet goed bezig op economisch gebied. De vorige regering heeft drie jaar stilgezeten om dan rap-rap, eind 2003, veel te laat en ondoordacht de meubelen te redden op een Ondernemingsconferentie. We hadden gehoopt dat het geklungel van Gabriëls en het gepruts van Ceysens zou plaats maken voor een volwaardig strategisch economisch beleid, met een sterke industriële component en een doelmatig innovatieluik.
Ik wil nog begrijpen dat deze regering eerst wat orde op zaken wilde stellen in het verwarde huishouden van de vorige ploeg gekenmerkt door al te veel versnipperde initiatieven. Maar we zijn bijna een jaar later en veel beweging zien we niet. Krijg dat maar eens uitgelegd. En dan het symbooldossier Brussel-Halle-Vilvoorde, dat alle politieke energie opslorpt. Terwijl er vele andere dossiers moeten wachten.
Deze dagen leerden ons dat we onze problemen niet oplossen door naar onze eigen B-H-V-navel te staren. Onze welvaart en welzijn zullen eerder bepaald worden door wat er op dat globale B-H-V-veld gebeurt, nl. van Buenos Aires, over Helsinki
tot Vladivostok.

Aan de Vlaamse werkgevers wil ik zeggen : Werkgevers ook u bent niet serieus. Vandaag horen we nog slechts drie prioriteiten : economie, economie en economie. En komen er alleen nog voorstellen die beginnen met een L: de L van langer labeuren, de L van lagere lonen, de L van lagere lasten en de L van liever lui dan moe als het gaat om duurzame investeringen.
Maar had u in 2001 niet, samen met ons en met de milieuorganisaties het Pact van Vilvoorde ondertekend? Ik lees nog even de aanvang: “Wij onderschrijven een beleid dat uitgaat van duurzame ontwikkeling en internationale openheid. Dit betekent dat er een evenwicht is in de aandacht voor en de spreiding over sociale en ecologische doeleinden”. Met daarachter dan de 21 doelstellingen te realiseren in 2010.
Om die waar te maken, moeten Vlaamse overheid en sociale partners ieder zijn verantwoordelijkheid nemen, ook de werkgevers.
De werkgevers zijn vandaag echter de eerste om anderen voor hun verantwoordelijkheid te plaatsen, daarin slaafs gevolgd door een deel van de politiek: de werklozen die actiever werk moeten zoeken, de ouderen die langer aan het werk moeten blijven, de allochtonen die zich moeten aanpassen, de werknemers die flexibeler moeten zijn, de jongeren die tevreden moeten zijn met om het even welk contract…..
En wat brengen de werkgevers in?
Welke kansen geven zij echt aan jonge werklozen? Welke kansen geven zij echt aan oudere werknemers?
En welke kansen geven zij echt aan allochtonen of personen met een handicap?

Als het gaat om de stok en de wortel, dan hebben de werkgevers het permanent over de stok voor de anderen en de wortels voor zichzelf.
Zij hebben blijkbaar nog altijd niet begrepen dat hoe meer ze naar ons uithalen, hoe overtuigder de werknemers zich oprichten. Denk maar aan de geslaagde betoging van 21 december vorig jaar.

Vrienden, vriendinnen, tot slot,

In het Pact van Vilvoorde zaten een paar heel mooie doelstellingen : sociale samenhang en vermindering van armoede; gelijke kansen op de arbeidsmarkt, gelijke maatschappelijke en politieke rechten en verdraagzaamheid. We zijn nu vier jaar verder en op al deze fronten is de balans teleurstellend. Hoe meer we spreken over diversiteit, hoe minder er lijkt van terecht te komen. Angst voor het Blok wordt de raadgever, plat populisme het leidmotief.

Deze Vlaamse ACV-dagen gingen over de wereld. Over openheid van onze vakbond voor wat in die wereld met mensen en werknemers gebeurt. Die openheid verdraagt niet dat we ons afsluiten voor het vreemde, ver weg EN hier bij ons.
Die openheid vraagt dat we onze verantwoordelijkheid opnemen, tegen de verzuring en tegen de onverdraagzaamheid die Vlaanderen dreigt te vergiftigen en waar ALLE werknemers uiteindelijk de rekening van zullen betalen.

Als we geloven dat een andere wereld mogelijk is, laat ons dan ook geloven dat een ander Vlaanderen mogelijk is.
En laat ons DAAR dan eens ONVERWIJLD werk van maken. GLOBAAL WERK VAKBONDSWERK !