"De grootste belg" de enige syndicalist in publiekslijst: Julien Lahaut

De grootste arbeidersleider, syndicalist ooit

Onder zijn leiding konden arbeiders en syndicalisten vele rechten
afdwingen. Hij leerde de werkers zeer verieuwende en succesvolle
manieren om stakingen te leiden , vol te houden en vaak te winnen

Enkele feiten

-In 1905, op 21 jarige leeftijd richt hij de eerste echte
metaalvakbond van belgie op, samen met Bondas en Delvigne (de twee
laatste van de Belgische werklieden partij )(P.O.B. ).(voorganger van
SPa , voorloper van BSP: , nederlandstalige vleugel "Belgische
Werklieden Partij'"

Hij zal dertien jaar vrijgestelde van deze vakbond blijven

- 1918-1921 Na de eerste wereldoorlog komt het in Belgie tot massale
stakingen in 1918,1919,1920,1921 . Ze eisen de stopzetting van de
oorlog en dwingen de eerste rechten en sociale zekerheden af.

Lahaut leidt veel van deze stakingen ,onvermoeibaar.

Hij sluit vriendschap met Célestin Demblon ,een P.O.B. kader en groot
schrijver , die de leiders van de P.O.B. ontmaskerd . Enkele citaten
van Demblon, die hij schref op basis van zijn samenwerking met Julien
Lahaut “een arbeider heeft geen vaderland “, hij vond het moorddadig om de
Belgische arbeiders te doen geloven dat ze de “Natie Belgie” met de
wapens moeten verdedigen.
Van zijn slagzin “een hongerige arbeider heeft geen vaderland” maken
de reformisctisch POB leiders :”een hongerige arbeider luistert naar
niemand “ “de verworvenheden van na de eerste wereldoorlog zijn naar de
arbeiders gegooid zoals men een vette kluif naar een gevaarlijke hond gooit, als de burgerij maar aan de macht blijft”

-1921:Negen maanden staking van de “die van Ougrée-Marihaye

In 1921 leidt Julien Lahaut de negen maanden durende staking van de
arbeiders van Ougrée-Marihaye.De toegeveingen van na de eerste
wereldoorlog zijn gedaan, en de krisis van tussen de twee oorlogen
begint,en de arbeiders moeten die betalen door werkloosheid en
loonsverlaging.De 9000 stakers (waaronder ook mijnwerkers die voor de
machtige patroon Ougrée-Marihaye werken )

Van februari ’21 tot november ’21houdt de staking stand. De stakers
hebben, samen met hun vrouwen, een groter uithoudingsvermogen dan
gedacht.De passerelle, een voetgangsers bruggetje over de Maas in
Seraing wordt de tribune van Lahaut en zal dat vele jaren blijven.
De staking wordt geleid door een stakerscomité. Vele betogingen
draaien uit op gevechten met de gendarmerie. Lahautwordt in de steek
gelaten door de meer POB gezinde leider Bondas. Na zeven
maadenverlaagtdeze het stakergeld met de helft . De 8.000
arbeidersgezinnen hebben nu echt honger. Lahaut weigert zijn loon als
vrijgesteld van de vakbond verder aan te nemen en leeft met hetzelfde
inkomen als de stakersgezinnen: 6 frank per dag . Hij reist het ganse
land af, onvermoeibaar voor solidairteitsacties; richt een cooperatie
op van winkeliers die de stakers crediet geven en hen lagere prijzen
doen betalen.Hij vind een methode die hij jaren zal toepassen : alle
kinderen van de stakers worden in Vlaamse arbeidersgezinnen
ondergebracht.Er zijn te veel gastgezinnen.De scheiding van hun
kinderen blijft groot.Lahaut bezoekt elk gezin om hen moed te
wensen.Zo kunnen de stakers verder staken.Enkele dagen later wordt hij
in de gevangenis geworpen. In heel de streek wordt betoogd voor zijn
vrijlating. Maar toch stopt de leiding van de metaalvakbond de
staking. Lahaut schrijft vanuit zijn cel naar zijn vroegere vriend
Bondas "Gezien uw schandelijke capitulatie dien ik mijn ontslag in als
vrijgestelde." In de ganse streek zijn er betogingen die zijn
vrijalting eisen,maar zonder leider moeten de stakers de staking
stopzetten.

-1932: de staking van 200 000 mijnwerkers en andere werkers

In 1929 is er de beurscrash van New York. De ganse arbeidersbeweging
moet het bekopen, overal ter wereld.In Belgie willen de patroons van
de steenkoolmijnen de lonen met 5% doen dalen, de POB kaders binnen
de vakbond, en de Cristelijke vakbond zijn akkoord.
Op 24 juni ’32 gaat er in Wasmes-Borinage een vergadering door waar de
POB de loonsverlaging wil doen aanvaarden.De mijnwerkers hebben Lahaut
met aandrang gevraagd te komen. Lahaut krijgt een pak slaag van enkele
POB ers.Hij staat recht en begint te speechen.Gedurende 1,5 uur
argumenteert hij en ontmaskerd de POB leiding. De mijnwerkers
beantwoorden de oproep van Lahaut “verzet u tegen elke
loonsverlageing , ga in staking”.Het wordt een meeting die de staking
als besluit heeft. Mijnwerkers doen een betoging door Wasmes met
Lahaut op de schouders.Op 29 juni geven 10 000 mijnwererkers het
startsignaal voor de staking.De staking groeit aan tot 200 000
mijnwerkers . Als een echte Scargill avant la lettre organiseert
Lahaut met de mijnwerkers vliegende pikketen over gans Wallonie en
Vlaanderen. Nooit werd er zoveel heen en weer gefiets.
Openluchtmeetings, en ook fietsen wordt verboden, omdat d regering
Renkin-Copée voert de staat van beleg door in alle industriele
gebieden van het land.Lahaut en andere voormannen worden gearresteerd
en in de gevangenis geworpen.De staking eindigt op een
compromis,omwille de onthoofding van de stakingsleiidng. De
mijnwerkers krijgen 1% loonsverhoging.Maar de chte overwinning van de
staking ligt in de eenheid die gegroeid is onder de arbeiders, de
stakingsmethodes en de gestegen strijdbaarheid.

-1936: algemene staking van 500 000 arbeiders

Bij de verkiezingen van mei 1936 hadden fascistische organisaties een
pak stemmen gehaald. In Antwerpen dachten bepaalde fascisten dat ze
zich nu alles konden permitteren. In de nacht van 25 op 26 mei
vermoordden ze twee syndicalisten :Albert Pot en Leo Grijp .Arbeiders
kunnen de dader omsingelen, en houden hem vast.Het proces tegen ,
Wouters komt pas twee jaar later, in 1938., wordt veroordeeld maar
wordt door Nazi’s in ’40 vrijgelaten.Partizanen hem tijdens de oorlog
een bezoek gebracht en hem neergeschoten.

De dag na de moord, op 26 mei 1936, komt het tot een algemene staking
aan de haven van Antwerpen, geleid door
strijdbaredokwerkers,scheepsherstellers, diamantbewerkers en de
arbeiders van het transport gaan mee in staking.Op 2 juni bezetten de
dokwerkers verschillende boten waarop nog gewerkt wordt. Aan de
Paardenmarkt, lokaal van de BTB, ziet het op 3 juni zwart van de
stakers. ‘s Avonds luisteren 10.000 arbeiders in het Sportpaleis naar
de stakingsleiders. De bond erkent de staking .Julien Lahaut en andere
revolutionairen breiden de staking uit en op 12 juni gaan de
mijnwerkers mee in staking en op de schachten van de mijnen zowel als
op de terrils wapperden rode vlaggen. In Herstal, in de FN-fabriek
zijn het de vrouwen die de fabriek stilleggen.De grootste algemene
staking tot dan was een feit: op 21 juni zijn er 500.000 stakers.Het
eisenprogramma: 1. Teniet doen van de loonsverlagingen. 2. Aanpassing
van de lonen. 3. Een minimumloon van 32 frank. 4. 40-urenweek. 5.
Volledige syndicale vrijheid. 6. Een week betaald verlof.de regering
haalt de repressie boven. In Henegouwen zijn vanaf 17 juni alle
meetings, betogingen, debatten in open lucht, samenscholingen op de
openbare weg verboden. Opnieuw een feitelijke staat van beleg! Ook is
het weer verboden te fietsen.Op 16 juni komt het tot zware gevechten
met de stakers van Klein Moskou in Quaregnon. De stakers zijn er
samengekomen in het Volkshuis en worden een half uur lang beschoten
door de rijkswacht. Er zijn meerdere gewonden. Dan ontruimt de
rijkswacht het Volkshuis en valt de huizen binnen. Vrouwen, zieken,
kinderen, iedereen krijgt van de matrak in zijn eigen huis. Weduwe
Boitel wordt aan haar voordeur door de gendarmerie doodgeschoten.Vanaf
14 juni zeggen vakbondsleiders als Bondas en Rens dat de voornaamste
eisen ingewilligd zijn, maar in de feiten waren er slechts vage
regeringsbeloftes. Op 21 juni proberen ze het opnieuw: "We weten dat
de regering niet verder zal toegeven, als we voortdoen dan is er kans
dat de regering valt en dan zal er zeker geen wet komen rond de
40-urenweek." Maar ze krijgen de stopzetting van de beweging er niet
door. Wanneer ze echter op 22 juni zeggen dat de 40-urenweek in
bepaalde sectoren een feit is, krijgen zij een aantal leiders zover
dat ze oproepen om de staking te beëindigen. Overal verdedigen de
revolutionairen dat er veel meer uit de staking te halen valt en er
wordt verder gestaakt tot 6 juli. Een jaar later is de 40-urenweek is
nog altijd geen feit, ze werd enkel beloofd aan de mijnwerkers en de
Antwerpse havenarbeiders, daar waar de revolutionairen de staking in
handen hadden.Integendeel,er komt een wetsvoorstel van minister van
Justitie Bovesse die artikel 130 wil doorvoeren waardoor iedereen die
een staking op gang trekt die niet via de overlegorganen tot stand
gekomen is, kan veroordeeld worden. De arbeidersbeweging laat
duidelijk horen dat dit niet kan en Bovesse moet zijn wetsvoorstel
intrekken.

2. Lahaut,een groot anti-fascist

enkele feiten: .

-In 1925 verjagen hij en enkele duizenden arbeiders de fascist Graff
uit Luik,
-als Hitler aan de macht komt in '33 organiseert hij betogiingen naar
het Duitse nazi-consulaat en wordt de nazi-vlag van de stok gehaald,
hij zal deze IN het parlement verscheuren, met de woorden: "dit is wat
de arbeiders van het fascisme vinden, ongeacht van wat u allen van
het parlement gaat doen",
-1933: Hij haalt de kinderen van de revolutinairen die reeds vanaf
dan in de concentratiekampen van Hitler zitten, naar Belgische
gezinnen, zij studeren hier , velen van hen gaan daarna vechten aan de
kant van de bedreigde Spaanse Republiek in 1936, anderen bleven hier
wonen.
-1935: Mussolini valt Ethiopie binnen, Lahaut trekt op een zondag naar
druk bezochte wereldtentoonstelling in Brussel en geeft een
indrukwekkende speech vanop de trappen van het Italiaanse Pavilioen,
-1936: massale steun voor de Spaanse Republiekeinen als Franco Spanje
binnenvalt.Ook nu komen honderden Spaanse kinderen naar belgie
wonen.Vanuit het ganse land vertekken mmer dan 10 000 anti-fascisten
om mee te vechten in Spanje. Collectes volgen elkaar op.Lahaut brengt
de vrachtwagens met voedsel....zelf naar Spanje.
-1940: na de bezetting van Belgie krijgt hij onmiddellijk van de
nazi's te horen dat hij zal worden gearresteerd bij eender welke actie
-1941.Demeest heldhaftige syndicale strijd onder de bezetting was de
staking van 100 000 metaalarbeiders van Belgie en Noord - Frankrijk
voorbereid, geleidt en gewonnen dank zij Julien Lahaut die de staking
met een groot stakerscomité leidde. Hoe heeft Lahaut 100 000 arbeiders
in ene staking kunnen verenigen in oorlogstijd?

Op het moment het “Comité Central Industrieel” begin ‘41 de lonen met
25% verlaagde, en dat Nazi’s de voedselbedeling van de bevolking zo
slecht aanpakten dat de werkers al vanaf de winter veel te weinig
aardappelen kregen, was de woede van de mensen tegen de bezetter
groot.Lahaut stelde een eisenprogramma van de Luikse Metaalarbeiders
op: de twee centrale eisen: -verhoging van de lonen, -een betere
bevoorrading en meer aardappelen per persoon .Zijn enorme ervaringen
met het organiseren van stakingen, hem eigen vanaf 1921 hielpen hem
bij deze staking onder nazi- bezetting. Lahaut werd overal gezien, hij
sprak dag en nacht met zoveel mogelijk metaalarbeiders, en dat
niettegenstaande het feit dat de nazi’s hem al van in ’40 dreigden aan
te houden. De staking brak uit precies op de eerste verjaardag van de
bezetting van België: op 10 mei .Enkele dagen was het ganse
metaalbekken tot in Noord Frankrijk in staking. Lahaut doet het
stakers comité door het schepencollege van Séraing officieel erkennen
zodat het vergadert in het Gemeentehuis.

De nazi’s roepen de patroonsorganisatie op het matje, zijn in
paniek.100 000 stakers werden elke dag weer aan het werk gezet om naar
andere arbeiders te trekken, om te betogen…De stakers eisen dat een
grote delegatie van hun comité naar Brussel gaat om te onderhandelen
met de patroons.Lahaut leidt deze delegatie. De discussie met de
patroonsorganisatie (CCL) brengt niets op. De patroons verschuilen
zich achter de Nazi’s en weigert elke discussie. Terug in Luik staan
niet minder dan 25 000 stakers op hun leiders te wachten rond het
gemeentehuis van Seraing, de straten errond, zelfs tot aan de “Pont de
Seraing” Een groep Duitse officieren dringt het gemeentehuis binnen en
eist dat Lahaut en het comité tot werkhervatting oproept.Het comité
weigert.Het Duiste leger komt in actie: de 25 000 worden omsingeld
door de nazi-troepen, bajonetten in de aanslag, kanon bij de hand,
handgranaten …en houdt zich klaar om te chargeren.Boven de stakers
vliegt op erg lage hoogte een enorm vliegtuig, klaar om te
bombarderen.Julien Lahaut eist en krijgt 10 minuten van de nazi’s. Hij
begeeft zich tussen de 25 000 en roept en spreekt overal, beweegt zich
gans de tijd zodat ze allemaal zijn stem als een kathedraal kunnen
horen wanneer hij zegt “kameraden, we hebben in Brussel niets bereikt,
de Duitsers gaan chargeren, in deze militaire provocatie trappen wij
niet, we moeten ons verspreiden, maar “Godverdomme”: DE STAKING GAAT
VERDER! Vijftien dagen blijft de staking duren en zowel patroons als
de nazi’s moeten plooien: niettegenstaande de netelige toestand winnen
de stakers over de hele lijn. Deze staking is de mijlpaal, het
voorbeeld van alle andere stakingen onder de bezetting. De oproep tot
het saboteren van het industriële apparaat zal in het ganse land
opgevolgd worden.

-1941:tegenbetoging van 7000 arbeiders tegen een meeting van
Degrelle in Luik.Degrelle, nochtansbeschermt door het nazi
bezettingsleger, moet uit Luik vluchten

-Hij is sinds het begin van de bezetting medeoprichten van het
partisanenleger, dat op het einde van de oorlog; in 1944 uit 35.000
gewapende partizanen bestond, dit terwijl er maar 20 000
ordestrijdkrachten in Belgie waren op hetzelfde momen. De meesten van
deze partisanen zijn arbreiders, die elkaar door en door vertrouwen
omdat ze als syndcialisten in stakingen veel met elkaar hadden
gewerkt.De Luikse leider van de clandestiene persbezorgers en van de
partisanen daar Jean Derkenne,syndicalist bij de Tram van Luikzegt
"dat er zo weinig verraad was kwam omdatLahaut en anderen arbeiders
als kern van de partisanen acties wilde: hij zegde: deze kennen de
discipliene en vertrouwen elkaar met met leven omdat ze dat in de
fabrieken ook vaak moeten doen

3.Hij leidde het verzet verder vanuit de concentratiekampen waarin hij
48 maanden verbleef, en toonde zich een van de grootste pluralisten
Opgepakt na de staking van '41 .Eerst naar het kamp Neuengamme, daarna
ter dood veroordeeld en naar Mauthausen gebracht om het "te
likwideren" Daar bevrijdt op 28 april 1945, juist 60 jaar geleden dus

Hij leidt het verzet vanuit de twee kampen,krijgt er de naam " de man
met de zon in zijn jaszak, hij geeft een deeltj ervan aan iedereen,
wat ook hun politieke overtuiging is. De Hielige Mis gaat clandestien
door aan de slaappplaats van Julien Lahaut "als hij een sigaret rookte was die door 10 gevangenen opgerookt "Hij organiseerdede solidariteit tussen de sterksten en de zwaksten: Elke sterke gevangene geeft een gedurende jaren een stuk van zijn brood aan de zwakkeren.Zo red hij vele levens.Hij geeft er een
nieuwsbericht, om de ware toedracht van de sterkte of zwakte van het
fascisitsch leger op de voet te volgen.

4. .Hij vocht om van ons land eindelijk een Republiek te maken , en
zorgde ervoor dat Koning Leopold III (die collaboreerde met de nazi’s
) na de oorlog niet kon aanblijven .Bij de inzwering van Boudewijn
klinkt "Vive la republique" door het parlement, iedereen denkt dat het
enkel Lahaut is die dit roept, in de feiten was het de 17 koppige
parlementsfractie van de Communistische Partij Belgie die dat riep
Na de oorlog wilde Leopold III terugkeren naar zijn troon alsof niets
was gebeurd.

1950.: 700 000 stakers tegen het terugkeren van Leopold III. Daarbij
worden 4 arbeiders,anti-fascisten vermoord in Luik

Hij vecht voor een degelijk pensioen voor de weduwen en wezen, en
bekomt die in het parlement

Leopold kan niet terugkeren
Het is volop "koude oorlog" De USA valt Korea binnen.
In de Antwerpse haven organiseert een kameraad van Lahaut; Frans
Vandenbrande de boycot door duizenden dokwerkers van de
wapentransporten die ook toen door Belgie moesten.
Deze boycot en stakingen tegen de oorlogstransporten gebeuren zowal in
1949 als in 1950

5..Hij is de enige belg die vermoord is omwille van een politieke
overtuiging
Na de staking tegen Leopold, juni 1950 wordt lahaut op 19 augustus
'50 in zijn huis in Seraing vermoord
De daders zijn zowel te vinden onder de Leopoldisten als bij de USA
leiders van "de koude oorlog" die Belgie door de acties van 49 en 50
een totaal "onstabiele NAVO partner vinden. In dezelfde periode wordt een
aanslag op de Italiaansecommunist Talgiatteli en de Franse
communistDeclos gepleegd. Beiden overleven de aanslag, Lahaut is dood

Op zijn begrafenis 200 000 werkers, vrouwen,kinderen, parisanen.
Mijnwerkers omringen de kist van Lahaut

6.. Hij was voor de eenheid van alle belgische arebeiders. Of ze nu
van Vlaanderen, Wallonie, of Duitstalig Belgie afkomstig waren

Luc Vandenhoeck, syndiacaal afgevaardigde ACOD-VRT

Breng U stemuit op:
http://www.degrootstebelg.be/dgb_master/uwbelg/dgb_top_100/index.shtml

arch/ive/ief (2000 - 2005)