arch/ive/ief (2000 - 2005)

Op dinsdag 12 april hadden de Europese ministers van Financiën een eerste discussie over de ‘innovatieve financieringsbronnen’. In de praktijk gaat het over voorstellen voor een reeks nieuwe belastingen en een Brits voorstel voor een internationale financieringsfaciliteit (de international financing facility, het IFF). In de voorgestelde belastingen zat tot nu toe, naast een taks op kerosine en het vliegverkeer, ook de Tobintaks.

Reeds bij het begin van de discussie werd de Tobintaks uit het lijstje mogelijkheden geschrapt. Dat betekent dat de mogelijkheid tot het operationeel maken van een belasting op munttransacties, in tegenstelling tot de andere voorstellen, niet verder door de Europese Commissie zal worden onderzocht en verfijnd.

Voor FAN , het financieel actienetwerk dat ontwikkelingsorganisaties, milieuorganisaties, de Attac beweging en vakbonden groepeert, gaat het hier niet om een objectief onderzoek, maar om een afrekening. Het is geen geheim dat heel wat ministers van Financiën een hekel hebben aan de Tobintaks. Hun tegenstand tegen de taks is gebaseerd op een te dogmatisch vertrouwen in vrij kapitaalverkeer en op oude argumenten tegen de Tobintaks die inmiddels al dikwijls en grondig zijn weerlegd.

Volgens de Europese Commissie zou een Europese Tobintaks van 0,01% op wisselkoersverrichtingen nochtans 7 tot 11 miljard euro per jaar kunnen opbrengen (een bedrag dat nog veel hoger zou liggen als de Tobintaks ook wereldwijd werd toegepast). Bovendien wordt meer en meer erkend dat de Tobintaks een rol zou kunnen spelen in het voorkomen van desastreuze financiële crisissen zoals die in Azië in 1997-1998. Miljoenen Aziaten werden toen werkloos.

De ministers van Financiën leggen deze voordelen naast zich neer. Volgens hen zou de taks een negatieve impact hebben op de financiële markten, en niet compatibel zijn met de EU verdragen en WTO regels. Die argumenten zijn bekend, versleten, en onjuist. Een Tobintaks zou net kunnen bijdragen tot een betere werking van de financiële markten, bijvoorbeeld door bruuske muntschommelingen te vermijden en kuddegedrag van banken en beleggers bij crisissen te voorkomen. Dat de Tobintaks niet compatibel zou zijn met EU verdragen werd tot in de details weerlegd door Lieven Denys, professor internationale fiscaliteit aan de VUB. De geldigheid van zijn argumenten werd trouwens al in officiële rapporten erkend.

En wat met België? In het federale Parlement werd toch een wet gestemd die toepassing van de Tobintaks voorziet als dat ook gebeurt in andere landen van de Eurozone? Je zou dan ook verwachten dat ons land op Europese en internationale fora een lans breekt voor de taks. Heeft Minister Reynders dat op de bewuste Europese vergadering ook gedaan? We willen het graag van hem horen.

Europa dreigt alweer een kans te missen. Met de Tobintaks heeft ze een instrument om extra middelen te mobiliseren en om de controle op de financiële sector te verbeteren. Beide zijn levensnoodzakelijk als men in de komende jaren echt iets wil doen aan de kloof tussen Noord en Zuid, en aan de belabberde gezondheidstoestand van de wereld in het algemeen.

FAN wil dan ook dat de ministers van Financiën over hun eerste pavlovreflex heenstappen, hun oude allergie verbijten en de Tobintaks opnieuw zijn terechte plaats geven op het lijstje mogelijke en verder uit te werken voorstellen voor financiering van ontwikkeling.