arch/ive/ief (2000 - 2005)

Nieuwe 'Anne Frank' ontdekt
by pb Saturday, Apr. 02, 2005 at 6:28 PM

Het Utrechts Archief heeft de hand weten te leggen op het dagboek van Jopie van der Veen, een utrechts meisje dat in in de Tweede Wereldoorlog een dagboek bijhield. Van januari 1942 tot oktober 1944 legde een Utrechts meisje uit de Van Swindenstraat in Tuinwijk haar ervaringen vast in enkele schoolschriftjes. Het zijn unieke, nooit eerder gepubliceerde aantekeningen van een 15-jarig meisje tijdens de Tweede Wereldoorlog.

In drie schoolschriftjes noteerde Jopie (Johanna Ria) van der Veen tussen 17 januari 1942 en 9 oktober 1944 hoe de oorlog het dagelijks leven in huize Van der Veen beïnvloedde. Het vierde schriftje bevat met name krantenknipsels. In het begin werd Jopie vooral in beslag genomen door het tekort aan levensmiddelen en brandstof. Daarover schreef ze uitgebreid in haar dagboek. Het gebrek aan vrijheid en incidenten met Duitsers en 'foute' Nederlanders vormen ander terugkerende thema's. Naarmate de oorlog vorderde, namen de aantekeningen toe over luchtalarm, massaal overtrekkende bommenwerpers en door de Duitsers neergehaalde vliegtuigen. En het had niet veel gescheeld, zo blijkt uit Jopie's relaas over de dramatische nacht van 22 op 23 juni 1943, of het gezin Van der Veen was zelf slachtoffer geworden van oorlogsgeweld. Een neergehaalde Lancaster stortte toen net niet op hun wijk neer, maar precies aan de andere kant van het terrein van de Gasfabriek (waar nu het Griftpark ligt) in de Kapelstraat.

Toen Jopie haar eerste aantekeningen maakte was ze 15 jaar oud. Jopie was de derde in een gezin met zeven kinderen. Ze zat tijdens de oorlog op de Van Beeck Calkoenschool, een MULO in de Havikstraat.

U kunt de schriftjes hier raadplegen.