arch/ive/ief (2000 - 2005)

“Vanaf de eerste dag hebben wij onze plicht gedaan,” zei Jean-Pierre Boninsegna van de bediendencentrale Setca. “Vooraleer vakbonden beginnen na te denken over een sociaal plan moeten ze zich eerst de vraag stellen of een herstructurering wel nodig is.” De directie van de autoruitenfabrikant uit Fleurus kondigde op 2 december aan dat er 280 banen zouden sneuvelen. “Eén derde van de banen werd geschrapt, maar de resterende arbeiders zouden wel 80 tot 85 % van de productie moeten blijven produceren. Wij hebben dat altijd ondenkbaar gevonden,” aldus Boninsenga.

Hoofddelegee Giuseppe Bordenga liet vanaf het begin van de staking geen twijfel bestaan over de ware drijfveren van de directie. “Dit is een opkuisoperatie. De komende maanden zal de directie verplicht zijn om nieuw personeel aan te werven met precaire contracten.” Volgens de socialistische vakbond wou de directie komaf maken met een strijdvaardige delegatie en militantenkern. Dat er tijdens de onderhandelingen plots een zogenaamde zwarte lijst opdook, sterkt hen in die overtuiging. “De directie had een lijst van 125 werknemers die er uit moesten. Nadat we die lijst hadden weten te reduceren, plaatsten ze 60 van hen op een grijze lijst,” legde nationaal secretaris Paul Lootens uit. De werknemers op de grijze lijst zouden gedurende een bepaalde periode hun loyaliteit aan het bedrijf moeten bewijzen.

De grijze lijst is definitief van de baan. De zwarte lijst is niet langer een onderdeel van het sociaal plan, maar ze blijft wel bestaan. “De criteria voor de ontslagen blijven de criteria voor de directie. Er is wel beroep mogelijk en werknemers hebben ook de mogelijkheid om zelf te vertrekken,” aldus Paul Lootens. Tot nu toe zouden zich al een veertigtal werknemers hebben aangeboden voor vrijwillig vertrek.

De stakers tijdens één van de laatste algemene vergaderingen (foto han soete)

Wonden
De meningsverschillen tussen de twee vakbonden hebben diepe wonden geslagen. “Mocht het CSC ons op de cruciale momenten niet in de steek hebben gelaten, had dit conflict al veel eerder opgelost kunnen zijn,” meende secretaris Christian Viroux. Het keerpunt kwam er volgens het FGTB begin januari. “We hadden de directie bijna op de knieen,” zei Jean-Pierre Boninsegna. “De stocks waren uitgeput. De klanten begonnen zenuwachtig te worden en we voelden dat de directie aan het twijfelen ging.” Maar volgens Boninsenga liet de secretaris van de christelijke vakbond Robert Wathy het net op dat moment afweten en drong hij er op aan om de onderhandelingen over een sociaal plan op te starten.

“Nochtans had hun hoofddelegee Tony Marzola tijdens de eerste personeelsvergadering gezegd dat hij niet van een herstructurering wou weten en dat alle belangrijke beslissingen bij handopsteking gestemd moesten worden,” merkte Christian Viroux fijntjes op. Meer nog, vlak voor de kersvakantie heeft de FGTB er volgens Viroux op aangedrongen om het werk te hervatten. Een voorstel waar de christelijke vakbond niet wou op ingaan. “De directie hoopte dat de stakers tijdens het kerstverlof buiten adem zouden geraken,” aldus Viroux. De fabriek bleef tijdens de vakantie hoedanook dicht tot 10 januari.

Hoofddelegee Giuseppe Bordenga rechts (foto han soete)

Media
Het is precies na de kersvakantie dat de directie het zwaar geschut boven haalt. Er wordt een dwangsom van 5000 euro per persoon opgelegd. Er komt een website en een forum die vol staan met scheldtirades aan het adres van de stakers en de bonden. En een groep kaderleden begint de werknemers telefonisch onder druk te zetten. “De directie zet een kanon in en wij, verdeelde vakbonden, antwoorden met pijl en boog,” drukte Boninsegna het plastisch uit.

Het is ook in die periode dat de vakbonden het gevecht in de media verliezen. Het regent ultimatums. De directie laat meermaals weten dat de toekomst van het bedrijf op het spel staat door het onverantwoorde gedrag van de bonden. “Ultimatums die telkens weer leeg bleken te zijn,” zei Giuseppe Bordenga. “En ik maar herhalen dat het machinepark van AGC bestaat uit apparaten die je met een knop kunt aan en uit zetten en toch zeggen alle media dat de machines het zonder onderhoudsbeurt niet lang meer zullen uithouden.”

De deurwaarder maakt beschikking van de dwangsom kenbaar aan het piket (foto han soete)

Maandag moeten de werknemers het werk hervatten. Hoofddelegee Bordenga staat voor de zware taak om de kalmte te doen weerkeren onder de verdeelde werknemers. “Sommigen die niet ontslagen zijn, willen niet naar binnen. Ook veel die al langer terug aan het werk waren, zijn ontevreden over het herstructureringsplan,” zei Bordenga. “Hoe zullen die werknemers opgevangen worden?” vroeg Bordenga zich af. “Tot nu toe kregen we op die vraag geen enkel antwoord van de directie.”

Immobilisme
Toch wil niemand van de socialistische vakbond gezegd hebben dat dit een zinloos conflict was. “Dit was geen strijd voor niks. Ik ben trots op de delegatie. Het is een beetje makkelijk om kritiek te geven als men zelf van de eerste tot de laatste dag niets doet,” zei Christian Viroux. Zijn collega Antonio Di Santo van de metaalcentrale neemt emotioneel het woord. “Overal worden er mensen op straat gegooid in naam van de winst. Wij willen en kunnen die weg niet inslaan. En inderdaad ja, dat is verzet. Wij worden stilaan de specialisten van de herstructurering, maar ik wil geen doodgraver zijn.” De ontgoocheling over het gebrek aan politieke daadkracht is groot. Viroux sprak zelfs over het immobilisme van de Belgische politici. “Geen enkele blijk van sympathie. Geen enkele politicus die zich het lot van de stakers aantrok.” De Waalse minister-president Jean-Claude Van Cauwenberghe (PS) kreeg nog een veeg uit de pan. Hij noemde de staking bij AGC een zwarte vlek op het Waalse imago. “Wij zijn geen smet op het Waalse imago. Wij hebben enkel gedaan wat we moeten doen. We zullen nooit aanvaarden dat Wallonnie herschapen wordt in een sociaal kerkhof.”