arch/ive/ief (2000 - 2005)

“De acties zijn een groot succes,” aldus Yvan De Jonge, “en ook een bewijs dat actievoeren absoluut noodzakelijk was. Tijdens de eerste vergadering over een sectoraal akkoord in de voedingsnijverheid stelden de werkgevers een loonnorm van 4,1 % all-in voor. Gezien de megawinsten die bepaalde bedrijven boeken, is dat voor ons totaal onaanvaardbaar. Het zijn overigens niet alleen de mastodonten die grote winsten realiseren. Ook in de doorsneebedrijven wordt stevig winst gemaakt. Na onze stakingsaanzegging verhoogden de werkgevers de norm tot 4,5 %. Maar daar koppelden ze wel enkele voorwaarden aan. Enkel de werknemers met meer dan drie jaar anciënniteit zouden recht hebben op die loonsverhoging. Wij willen een sectoraal akkoord voor iedereen. Maar daarnaast willen we ook een indicatieve norm zodat we daar in de grote bedrijven boven kunnen gaan. De bedrijven die veel winst hebben gemaakt, moeten een stuk van die winst aan de werknemers afstaan.”

Hebt u voorbeelden van dergelijke megawinsten?

“De Centrale Raad voor het Bedrijfsleven berekende voor de start van de interprofessionele onderhandelingen al dat de lonen met 5,3 % mochten stijgen zonder de concurrentiepositie van België in gevaar te brengen. In de voedingsnijverheid steeg de productiviteit in 2003 met 9,3 %. Dat is driemaal sneller dan in andere sectoren. Het bedrijf Inbev gaf in 2004 aan een aantal directieleden een bonus van 16,6 miljoen euro. We moeten er geen tekening bij maken dat deze bedrijven superwinsten hebben gemaakt. Wij hebben ons huiswerk goed gemaakt. Wij zijn met de officiële bedrijfscijfers onder de arm naar de onderhandelingstafel gestapt. De werkgevers zeggen dan dat we moeten voorzichtig zijn voor de toekomst. Maar we hebben de afgelopen vier jaar steeds de broeksriem aangespannen. In de bedrijven die het goed hebben kan die riem nu wat losser.”

De winstcijfers staan in fel contrast met de onheilsberichten van werkgeverszijde tijdens de interprofessionele onderhandelingen.

“In De Morgen schreven ze zelfs dat de vakbonden zich in de luren hebben laten leggen. Dat is ook de reden waarom wij het ontwerpakkoord hebben verworpen. De werkgevers wilden zo een klimaat scheppen en dachten blijkbaar dat de werknemers dat nog maar eens zouden slikken.”

Met hoge looneisen zouden de bonden volgens werkgeversorganisatie Fevia investeerders afschrikken?

“Dat is een valse discussie. In de bedrijven die winst maken worden de werknemers geconfronteerd met nieuwe technologieën en moeten ze zich voortdurend bijscholen. Je kan toch niet beweren dat België niet beschikt over gekwalificeerd personeel? We stellen ook vast dat er meer en meer geïnvesteerd wordt. Er komen veel kleine bedrijfjes bij. Het gaat ook om duurzame en structurele investeringen. Nieuwe bedrijven groeien snel. Over die loonstijging wordt ook veel mist opgehangen. Bij veel bedrijven is de vorige loonnorm van 5,9 % overschreden louter en alleen door opslag toe te kennen aan kader- en directieleden. Als de loonsverhoging van een tiental kaderleden de totale loonkost van enkele honderden werknemers boven de norm tilt, begrijp je ook wel dat het niet om een opslag van enkele tientallen euro ging.”

ACV vreest dat een staking een sectoraal akkoord in gevaar brengt. En geen akkoord betekent geen sectorale afspraken over het brugpensioen.

“Wij wensen ook een akkoord voor alle werknemers in de sector met een loonnorm van 4,5 %. Maar waar er megawinsten gemaakt worden, willen we de vrijheid om te onderhandelen over een grotere loonsverhoging. Is het nu te vroeg om te staken? Voor ons is het alvast al meer dan vijf voor twaalf. Reken maar uit: met een loonnorm van 4,5 zit er een reële loonsverhoging van 1 % in. Dat is vier Belgische frank per uur de komende twee jaar. Ik durf dat aan de achterban niet verkondigen want dan krijg ik ze allemaal op mijn dak. Ik stel ook vast dat de delegees en militanten van het ACV bij ons aan het piket komen staan. Sommige leden maken zelfs spontaan de overstap naar het ABVV. Wie beslissingen neemt zonder te luisteren naar de achterban, krijgt vroeg of laat het deksel op de neus.”

In vakbondsmiddens leefde de vrees dat de werkgevers geen sectoraal akkoord over het brugpensioen zouden willen afsluiten zolang het eindeloopbaandebat niet is afgerond?

“Dat is ook een kwakkel van de werkgevers. In de chemie is er al een sectoraal akkoord. Ook in onze sector lijken de werkgevers bereid om het brugpensioen te behouden zoals het nu is. Minister van Werk Freya Vandenbossche wil haast maken met het eindeloopbaandebat omdat ze vreest voorbijgelopen te worden door de realiteit in de sectoren. Zowel het ABVV en het ACV proberen die kwestie eerst in de sector te regelen en dat is een slimme strategie.”

Toen het ABVV het interprofessioneel ontwerpakkoord afkeurde, luidde het in de perscommentaren dat de socialistische vakbond zich zelf in de marge had geduwd.

“Ik moet eerlijk erkennen dat wij na het vertrek van Mia Devits een moeilijke periode hebben doorgemaakt. Maar dat is nu achter de rug. In sommige bedrijven waar nooit eerder gestaakt werd, staan nu alle werknemers voor de poort. Dat komt omdat wij al wekenlang de mensen mobiliseren rond de thema's van het interprofessioneel akkoord. In de discussie over het IPA had de basis het laatste woord. Wij hebben ook de moed gehad om de stemming te laten doorgaan en de rekening te houden emt de resultaten. Onze collega's van ACV-voeding in Antwerpen stemden 100 % tegen het ontwerpakkoord, maar ACV-voeding nationaal stemde 100 % voor. Wij hebben tenminste de moed gehad om op onze bek te gaan. En tot vandaag blijven wij ook pal achter Xavier Verboven en André Mordant staan.”

Hoe moet het nu verder in de voedingssector?

“Woensdagavond beraden we ons over een ludieke actie. Woensdag wordt er ook nog gestaakt met Inbev. Vrijdag is er een militantenconcentratie waar we de acties zullen evalueren en waar we ook de stand van zaken opmaken van de onderhandelingen met de werkgevers die deze week nog plaatsvinden.”