arch/ive/ief (2000 - 2005)

Ter toelichting:

Zoals u ongetwijfeld weet is de Nederlandse VVD het equivalent van de Belgische VLD-partij

Open brief:

Aan de leden en bestuur van de VVD-Tweede Kamerfractie

Geachte dames/heren,

Ik wil graag uw aandacht vragen voor het volgende:
Ik heb met grote verontrusting kennisgenomen van de door het VVD Tweede Kamerlid van Baalen recentelijk gedane uitspraak "De VVD-fractie heeft verdachten liever in Guantánamo Bay dan in het Laakkwartier".
Achtergrond hiervoor vormde het recentelijk gehouden Tweede kamerdebat dd 10-3 ten aanzien van de missie van militaire elite-eenheden naar Afghanistan, waarbij door PvdA Tweede Kamerlid Koenders bezorgdheid geuit werd over de eventuele zending naar Guantanamo van door Nederlandse militairen tijdens militaire operaties gearresteerde gevangenen.

Ik wil u er graag op attent maken, dat een dergelijk geventileerd standpunt een impliciet pleidooi inhoudt voor de schending van de elementaire rechten van een bepaalde categorie verdachten zoals het recht op een eerlijk proces en een humane behandeling, hetgeen uwerzijds getuigt van een fundamenteel gebrek aan respect voor de in de Universele Verklaring voor de Rechten van de Mens en internationale humanitaire rechtsverdragen vastgelegde mensenrechtenregels in dezen.

Te uwer informatie:

A Mensenrechtenschendingen bij zowel transport als verblijf in
Guantanamo:

Zoals u ongetwijfeld zult weten verblijven er momenteel op de gedeeltelijk als militair gevangenkamp ingerichte Amerikaanse marinebasis Guantanamo Bay meer dan 660 mensen van wie het grootste deel bestaat uit Afghaanse en Iraakse krijgsgevangenen, die na de beeindiging van respectievelijk de oorlog in Afghanistan en Irak, in dd januari 2002 en april 2003 naar werden vervoerd.
Opvallend en verontrustend bij deze transporten was de vernederende behandeling van de gevangenen, die niet alleen aan elkaar getekend waren, maar daarenboven voorzien waren van zowel hoofdkappen als oordopjes, hetgeen nog los van de hierdoor onstane orientatieproblemen, kan leiden tot ernstige psychische spanningen en als zodanig in strijd is met de internationaalrechtelijk verplichte humane behandeling van gevangenen op zowel fysiek als psychisch gebied.
Aldaar aangekomen waren de gevangenen niet alleen verplicht een tijdlang in geknielde houding te verkeren, daarenboven werden zij eveneens in kooien opgesloten, hetgeen uiteraard vanwege zowel de vernederende detentieomstandigheden als de wisselende klimatologische omstandigheden in strijd is met de geldende internationaalrechtelijke normen voor een verantwoord detentieverblijf.
Eveneens is er sprake van zeer beperkte luchtlingsmogelijkheden voor de gevangenen [slechts een keer in de week] en zijn gevangenen tijdens een verblijf buiten hun kooi altijd getekend, ook tijdens lichte operaties, waarbij verwijdering medisch niet noodzakelijk is.

Daarenboven komt er zowel uit rapportages van gereonnommeerde mensenrechtenorganisaties als Amnesty International [http://www.amnesty.org], Human Rights Watch [http://www.hrw.org], het Rode Kruis [http://www.icrc.org] ,alsmede uit recentelijk afgelegde verklaringen door FBI-agenten steeds meer vast te staan, dat er tijdens ondervragingen cq contact met bewakers sprake is van ernstige mensenrechtenschendingen cq martelingen, o.a. betreffende het bedreigen en intimideren van gevangenen met honden.

B Schendingen Internationaal Recht

Niet alleen is er sprake van mensenrechtenschendingen en een vernederende behandeling, daarenboven is de detentie in Guantanamo tevens in strijd met de internationale rechtsregels in dezen.
De door de Amerikaanse regering aangevoerde argumentatie, waarbij zij stelt de gevangenen niet te beschouwen als krijgsgevangenen, maar als ''vijandelijke strijders'' op wie de Geneefse Conventies niet van toepassing zouden zijn, snijdt geen hout.
In de eerste plaats zijn vrijwel alle gevangenen gearresteerd tijdens of kort na afloop van militaire gevechthandelingenoperaties tijdens een
oorlog, hetgeen een krijgsgevangenenstatus impliceert.
Een en ander impliceert volgens de Derde Conventie van Geneve [die betrekking heeft op de behandeling van krijgsgevangenen], dat zij na afloop van de vijandelijkheden dienen te worden vrijgelaten tenzij er sprake is van een beschuldiging op grond van eventueel gepleegde oorlogsmisdaden of misdaden tegen de mensheid.
In dat geval echter moet er binnen afzienbare tijd een rechtszaak tegen hen gestart worden.

Wanneer er echter twijfel bestaat over de juridische status moet er volgens de reglementen van de 3e Conventie van Geneve volgens een militair tribunaal, eveneens binnen afzienbare tijd, de status van de betreffende gevangene worden vastgesteld, hetgeen echter nooit gedaan is in het geval van de Guantanamo-gevangenen.

Ook echter wanneer er sprake is van de niet-toekenning van een krijgsgevangenen-status zijn op deze gedetineerde de bepalingen van de 4e Conventie van Geneve betreffende een humane behandeling van toepassing, die trouwens in belangrijke mate de rechtsregels van de 3e Conventie overlappen.

Hoe echter de status van de desbetreffende gevangenen ook is, het vasthouden zonder vorm van proces, zoals de afgelopen jaren in Guantanamo heeft plaatsgehad, alsmede een vernederende en inhumane behandeling, zijn onder alle omstandigheden verboden.

C Militaire tribunalen:

Ongetwijfeld bent u op de hoogte van de dd augustus 2004 in Guantanamo gestarte zogenaamde militaire tribunalen tegen een kleine groep Guantanamo-gevangenen, die echter betreffende de naleving van de internationale rechtsregels in belangrijke mate tekortschoten.
Zo was er sprake van een toekenning van een militaire raadsman [geen officiele advocaat]en kon een advocaat slechts tegen betaling worden ingehuurd, hetgeen de mogelijkheden voor een doorsnee-gedetineerde om te beschikken over een advocaat, beperkte.
Een andere ernstige beperking was dat in tegenstelling tot de bij het officiele Amerikaans Militair Strafrechtsysteem geldende rechtsregels, beroep bij een onafhankelijke burgerlijke rechtbank niet mogelijk was en slechts beroep bij de Amerikaanse minister van Defensie Rumsfeld [die zelf de militaire tribunalen had samengesteld] mogelijk was, hetgeen objectiviteit uitsloot.
Een andere ernstige beperking van de kwaliteit van de rechtspraak was gelegen in het gebrek aan elementaire juridische kennis van de leden van het tribunaal [niet alle leden beschikten over een juridusche opleiding], hetgeen leidde tot een geheel onwerkbare situatie tijdens het proces tegen de van terrorisme verdachte Australier Hicks in november 2004.

Een uitspraak van het Federale Gerechtshof in Columbia echter leidde tot een voorlopige opschorting van deze tribunalen, aangezien bepaald werd in de zaak tegen Salim Ahmed Hamdan, vermeend voormalig chauffeur van Osama bin Laden, dat de tribunalen werden opgeschort zolang hij niet door de Amerikaanse Overheid als krijgsgevangene beschouwd werd.

D Permanente detentie

Echter, waarschijnlijk als reactie hierop is de Amerikaanse Overheid voornemens op Guantanamo Bay 200 permanente cellen te bouwen voor van terrorisme verdachte mensen, tegen wie geen strafbare feiten bewezen kunnen worden, maar daar levenslang gedetineerd blijven zonder enige vorm van proces.
De argumentatie hiervoor is de ''angst'' dat zij bij eventuele vrijlating terroristische aanslagen zullen plegen.

Ik hoef u er niet op de wijzen, dat een dergelijk eventueel uit te voeren voornemen een van de ernstigste schendingen van internationaal geldende rechtsprincipes is.


Tegen deze achtergrond vind ik het dan ook buitengewoon zorgwekkend en u ernstig verwijtbaar, dat u met uw bovengenoemde standpunt getuigt van een impliciete gedoging van een detentie in Guantanamo van eventueel door Nederlandse militairen gearresteerde gevangenen.

Een dergelijk standpunt is de Tweede Kamerfractie van een Nederlandse partij niet alleen ten enenmale onwaardig, daarenboven bent u als volksvertegenwoordigers gehouden aan de naleving van de principes van de Nederlandse rechtsstaat, die mensenrechtenschendingen en detenties zonder vorm van proces ten enenmale uitsluiten.

Ik spreek dan ook de hoop uit, dat u zich hiervan als
volksvertegenwoordigers opnieuw bewust mag worden en zich zult blijven baseren op de nog steeds in geldende principes van de Nederlandse rechtsstaat.

Vriendelijke groeten
Astrid Essed
Amsterdam