Gazet van Antwerpen over ontvoerde Italiaanse journaliste: “Sgrena lokte het zelf uit”

In een opmerkelijk artikel met als titel “Giuliana Sgrena lokte het zelf uit” (9/3/2005), maakt Frut-correspondent “in Bagdad” Harold Doornbos de Italiaanse journaliste Giuliana Sgrena zowat met de grond gelijk. Sgrena werd vorige week vrijdag vrijgelaten door haar Irakese ontvoerders, maar Amerikaanse soldaten namen de auto die haar naar de luchthaven van Bagdad bracht onder vuur. De journaliste, die voor de communistische krant Il Manifesto werkt, raakte gewond, de Italiaanse geheime agent Nicola Calipari kwam om.

“Sgrena’s houding is een schande voor de journalistiek”, “Ik voelde geen greintje medelijden toen ik hoorde dat ze gegijzeld was”, “Door haar gedrag is een veiligheidsagent gedood”, “Met journalistiek zou ze onmiddellijk moeten stoppen”.

Terwijl half Italië op z”n kop staat, miljoenen mensen meer dan ooit de terugtrekking van de Italiaanse troepen uit Irak eisen, zelfs de ultrarechtse en Amerikaansgezinde regering-Berlusconi verontwaardigd reageert en Bush belooft een onderzoek in te stellen, komt Harold Doornbos tot een hallucinante analyse.

De bijdrage van Doornbos, het enige bericht over het incident in de Gazet van Antwerpen van 9/3, geeft overigens geen enkele duiding over de schietpartij. Of toch wel. Doornbos schrijft:“nadat Sgrena was vrijgelaten, werd haar auto op weg naar de luchthaven van Bagdad beschoten toen hij te hard inreed op een controlepost van het Amerikaanse leger.” Dat is inderdaad het Amerikaanse verhaal. Over de versie van Sgrena en de twee veiligheidsagenten – “we reden tegen veertig of vijftig” - die de drie à vierhonderd kogels overleefden, geen woord.

Persoonlijke rekening

In het artikel vereffent Doornbos blijkbaar een persoonlijke rekening met Sgrena, die hij een week voor haar ontvoering ontmoette. Maar wie tussen de regels door leest, merkt dat het vooral om de confrontatie tussen twee verschillende stijlen journalistiek gaat. Doornbos is op zijn pik getrapt omdat Sgrena en haar collega’s van Il Manifesto zich laatdunkend uitlaten over zijn status van “embedded journalist”. “ ‘Ik wil niet gekidnapt worden’, zei ik hen. Hoongelach natuurlijk. ‘Je snapt de situatie niet. Wij zijn anti-imperialisten, antikapitalisten en communisten. De Irakezen ontvoeren alleen maar hulpjes van de Amerikanen.’ Ik antwoordde dat ik vond dat ze gek waren.”

Gek omwille van haar roekeloosheid? Sgrena zou zich van geen gevaar bewust zijn geweest, zo naïef als een kind. Vreemd. De vrouw is een ervaren journaliste, ging in het verleden al meermaals naar oorlogsgebied, spreekt perfect Arabisch en kende het dramatische verhaal van de Britse hulpverleenster Margaret Hassan en vele anderen. Afijn, iemand zou het eens moeten navragen bij Sgrena zelf.

Of gek omwille van haar politieke overtuiging? Want: een halve activiste als journalist? Hoe kan die objectief bericht geven? Aldus de bij de Amerikanen ingebedde journalist. Die niet vrij rond loopt in Irak, nauwelijks of geen contact heeft met de plaatselijke bevolking, het merendeel van zijn tijd op hotel doorbrengt en af en toe mee mag voor bij PR-missies van het Amerikaanse leger. Onze man uit Bagdad, maar dan wel tussen aanhalingstekens.

Het getuigt dan ook van bijzonder veel cynisme dat net hij de Italiaanse journaliste oproept een andere baan te kiezen. “Parlementslid bijvoorbeeld, of propagandiste. Met journalistiek zou ze onmiddellijk moeten stoppen.”

Ondertussen lekte uit dat juristen van het VS leger de militaire eenheid die de wagen van Sgrena beschoot, beschuldigen van het verkrachten van Irakese vrouwen. Benieuwd wat Doornbos daarvan gemerkt heeft vanuit zijn hotelkamer.

arch/ive/ief (2000 - 2005)