Rene Foucaet overleden...

Bij het overlijden van Rene Foucaet

Vanmorgen viel er sneeuw, vanmorgen besefte ik dat het jouw begrafenis was. De dag waarop jij er niet meer zal zijn. Rene Foucaet… de man die de geschiedenis was in de derde graad van mijn middelbare schoolloopbaan. De man die aan de wieg stond van de Verlichting in mijn puberale geest en die de Franse Revolutie in mijn hoofd mogelijk maakte. Zodat ik nu, 10 jaar later voor de klas sta en geschiedenis geef….
Maar het begon op 1 september met het traditionele lijstje leerkrachten dat dhr. Dockx ons gaf. Foucaet voor geschiedenis. Hij zei het met dat fijne lachje dat dhr. Dockx wel vaker liet spelen om zijn mondhoeken. De volgende dag stond geschiedenis geprogrammeerd. Een inslaande kernbom, zou het worden. Want je voelde meteen, dhr. Foucaet was er eentje van een ander hout dan velen voor hem. Deze man gaf geen vak, hij was het zelf… Dat laatste is zeker niet pejoratief bedoeld, maar wekt wel soms verbazing bij leerlingen van 16jaar. En met die ene les begon een reeks van 2 jaar, met talloze mijmeringen langs de wegen van de Verlichting, de Revoluties die een nieuwe toekomst brachten over de wereld, de ellende van de 18de eeuw, de strijd van vrouwen en arbeiders voor meer rechten, de Amerikaanse droom, de vermaledijde Russische, Amerikaanse en Duitse dromen, Napoleon, Hitler, Stalin, Roosevelt, Churchill, … tot het ijzeren gordijn en de val van de muur in Berlijn…
Talloze keren ging ik vanop mijn fractiebankje in de klas, in de clinch met dhr. Foucaet. Hoe vaak probeerde ik hem niet een politieke kleurbekentenis te ontlokken? Maar het was een sterk debatfiguur. Over onze politieke kleuren hadden we spetterende woordenwisselingen. Rene Foucaet rekende Rooie Nelly (Maes) en Tobback tot mijn vrienden, ik verweet hem meermaals op te trekken met Blauwe Bertha. Tja, ik beet in het zand toen, want kon nog niet ad rem genoeg hem een politiek bestaand figuur toeschuiven. Later werd dat Blauwe Annemie (Neyts), maar toen was de spitsvondigheid er af. En die keer dat Rene Foucaet mij dreigde de volgende les buiten te zetten als ik niet in volledig rood tenue op het SRC verscheen. We deden het…
De langgerekte zucht als mijn vinger in de lucht ging…, het lachje als er een onverwachte toets uit de lucht kwam, de sakkerende klaagzang als we weer eens enorm rumoerig waren, het dreigende ‘ik zal u manu militari, met gewapende hand…, verwijderen’. Tja, en met Rene Foucaet waren er ook de eindeloze discussies over KVMechelen. Vooral omdat wij met onze sjaals nogal nadrukkelijk provoceerden tijdens de lessen geschiedenis. Wisten we toen veel dat dhr. Foucaet zo met basket bezig was? We wisten weinig van die man. We kenden hem als de strenge leraar geschiedenis, maar wie zag toen de grote humorist die hij was…
En toen hij met zijn fiets naar huis ging, kwam hij steeds langs ons groepje dat stond te praten. Hij lachte fijntjes maar was altijd vriendelijk.
Behalve die éne keer, nu 11 jaar geleden, dat we met een sneeuwbal in zijn richting smeten… Hij kon er niet om lachen. Nu ik zelf moet opletten als er sneeuw ligt, om geen sneeuwbal tegen mijn oren te krijgen als leraar, begrijp ik dat. Zoals ik zoveel ging begrijpen toen ik regentaat ging volgen. Tot op de proclamatie toe probeerde Rene Foucaet mij nog naar de universiteit te krijgen om daar geschiedenis te gaan volgen. Maar hij respecteerde en steunde mijn beslissing wel, en tijdens mijn eerste stage in het tweede jaar, kwam ik in het SRC terecht. Onmiddellijk bood hij me een stageles aan in het 6de jaar, hoewel dat niet tot ons actieterrein behoort in het regentaat. Maar Rene (vanaf toen mocht het officiële meneer Foucaet verdwijnen) stond erop dat ik een les over democratie kwam geven. Na afloop trokken we naar een salonnetje hoog boven in het SRC, in het heiligdom waar ik nog nooit was geweest… Urenlang praatten we over geschiedenis, lesgeven, omgaan met kinderen, …
De leraar was definitief een mens geworden. Een mens die vol liefde en overgave zorgde voor zijn moeder, die nog zoveel dromen had, die zo graag terug wou naar zijn geboortegrond om er een huisje te bouwen. Een man voor wie TBS en +55 niet eens een discussie waard was, hij bleef gedreven… Maar een man die nu zijn laatste pasjes zette als actief leraar, om in juni definitief het strijdtoneel te verlaten… Het heeft niet mogen zijn. Toen ik het hoorde, maandag schopte mijn schoen in de sneeuw, en daarna reed ik naar school. Ik ging voor de klas staan, maar niet zonder een kaarsje te ontbranden. Het deed me denken aan de fakkels in Parijs of Berlijn, aan de vuren van Passendaele of Stalingrad, aan de Verlichting… Voor mij is alles van politiek bewust worden begonnen bij die eerste lessen Verlichting van Rene Foucaet. En daaruit kwam uiteindelijk het engagement om zelf les te gaan geven. Verdomme, nu ik nog zo graag eens met jou een pint wou gaan drinken, en nog eens uren mijmeren over alles wat geweest is, maar ook om de geschiedenis van de toekomst te doorgronden, nu ging je weg. Er viel sneeuw vanmorgen en op school kreeg ik een sneeuwbal tegen mijn hoofd…

Kenneth RUMES, promotie 1995 Latijn-Wiskunde 8u

arch/ive/ief (2000 - 2005)