arch/ive/ief (2000 - 2005)

Het raamakkoord =


Uitgangspunten:

· de internationaal belangrijke natuurwaarden in het Blankaartbekken dienen behouden en verder ontwikkeld te worden door een aangepast integraal waterbeheer conform de bepalingen van de Europese Vogelrichtlijn en de Ramsarconventie.

· de veiligheid van de bewoners in het Blankaartbekken dient gegarandeerd te worden en schade aan bebouwing door wateroverlast dient vermeden te worden


De concrete maatregelen:

o een winterdijk (in realiteit gaat het om een dijk van 1 m tot maximum 1,50 m hoogte, dus eerder een berm dan een opvallende dijk) zal worden aangelegd om bij abnormale overstromingen landbouwbedrijven te beschermen. De wegen zullen verhoogd worden om te allen tijde de boerderijen toegankelijk te houden.
-
o de laagstgelegen gronden in het Blankaartbekken zullen versneld (binnen 4 jaar) worden aangekocht (in der minne, met een wederbeleggingsvergoeding, door het Aankoopcomité). De percelen werden op kaart aangeduid, de kredieten werden vrijgemaakt.

o eens die gronden aangekocht, zal het waterpeil conform het statuut van het gebied worden aangepast.


Hoe breed de consensus voor het raamakkoord ook was, nu lijkt plots dat een aantal politici en groepen het akkoord niet meer zo nodig, niet meer zo prioritair vinden. Laat ons hier aub niet alle kansen vergooien om eindelijk tot een duurzame oplossing te komen. Vergooien we dit akkoord wel, dan komen we weer in de padstelling terecht van vóór 29 maart 2001. Terug naar af dus en dat is noch voor de natuur, noch voor de landbouw en de bewoners van het Blankaartbekken een oplossing.


A De IJzerbroeken zakken langzaam

We moeten immers zeer goed beseffen dat het Blankaartbekken een laaggelegen en overstroombaar gebied is en zal blijven. Uit onderzoek blijkt nu ook dat de IJzerbroeken langzaam maar zeker zakken. Het zou gaan om een gemiddelde daling van circa 1 cm per jaar. Met cijfers kan een mens veel beweren, maar alleen al de zekerheid dat de broeken ‘inzakken’ moet alle beleidsverantwoordelijken toch –minstens- enigszins waarschuwen. Dit proces van inklinking van de bodem is een natuurlijk verschijnsel in gebieden met grote lagen veen (turf) in de bodem. In onze regio zijn de IJzerbroeken en een groot stuk van de Handzamevallei dergelijke veenrijke gebieden (veen/turf zijn de eeuwenoude restanten van het moeras en het moerasbos dat hier ooit was) Heel langzaam gaat het turf verteren en de grond inklinken (zakken). Dit verschijnsel is niet te keren en kan enkel vertraagd worden door zeer zorgzaam om te gaan met het waterpeil. In onder meer Nederland blijkt dat in veengebieden die droog getrokken worden het veen/turf veel sneller gaat verteren. Vanzelfsprekend want waar het water in de bodem geen voldoende buffer vormt, komt er zuurstof bij het veen en komt de vertering snel op gang.

Het natuurlijk proces van inklinking is nu en op termijn geen ramp voor de bewoners van de vallei, maar toont wel dat we uiterst zorgzaam moeten omgaan met de uitbouw en het beheer van o.m. het Blankaartbekken. We hebben er dus alle belang bij om het raamakkoord uit te voeren. Als de minister van openbare werken de instrumenten om het akkoord uit te voeren wil aanpassen dan doet hij dat maar. Maar laat ons hier niet opnieuw pogen om het warm water opnieuw uit te vinden en vooral ook zorgen dat de hoofdlijnen van het akkoord overeind blijven.

Bijkomend probleem van nog een duurzame oplossing nog maar eens op de lange baan te schuiven is dat de overheid hier een berisping riskeert van de Europese Commissie omdat er geen maatregelen genomen worden ter uitvoering van de Europese Vogelrichtlijn. Dit zou dan de derde maal (1) zijn dat ons land een terechtwijzing krijgt voor het niet naleven van de Europese richtlijnen in de IJzervallei.


A Beter het verleden niet vergeten

Er ligt momenteel dan ook een zware verantwoordelijkheid op Vlaams minister van openbare werken en leefmilieu dhr. Kris Peeters. Ik hoop dat de minister op korte termijn alle twijfel wegneemt en een duidelijk signaal geeft dat het raamakkoord uitgevoerd zal worden.

Het niet verhogen van de wegen en het niet aanleggen van een selectieve winterdijk kan de overheid immers zwaar aangerekend worden als er weer een ernstige overstroming komt. Het is niet omdat het de jongste winters droog bleef dat er de komende jaren geen problemen meer kunnen opduiken. Er zal vroeg of laat weer zeer zware regenval zijn die resulteert in een grote overstroming. Dit kan binnen 20 of 30 jaar zijn, maar evengoed binnen 2 maanden. Ik hoop dat iedere beleidsverantwoordelijke dit blijft herinneren. Uiteindelijk zullen vooral de landbouwers en de andere bewoners van het Blankaartbekken de dupe zijn van weer een vage en onzekere periode moest de minister het dossier laten rusten. Nu er zicht is op een duurzame oplossing voor natuur, landbouw en bewoner verkwanselen we best deze –misschien wel unieke – kans niet.


Een nieuw instrument?

De jongste tijd gaan er bepaalde stemmen op om een nieuw instrument voor de inrichting van het Blankaartbekken in te stellen. Tussen pakweg 1985 en heden werd er gigantisch veel geld en energie gestopt in het oprichten van tal van nieuwe instrumenten. Er was het Ecologisch Impulsgebied IJzervallei, het Bekkencomité van de IJzer, het Natuurinrichtingsproject en nu hoor ik dat sommigen dromen om voor de IJzervallei een Landinrichtingsproject op te starten.

Ik laat hier in het midden of het Natuurinrichtingsproject noodzakelijk was/is om het raamakkoord uit te voeren. Ik was destijds voorstander van een andere oplossing, maar acht het Vlaams Gewest in het algemeen en het kabinet van Vlaams minister Kris Peeters in het bijzonder, wijs genoeg om te beslissen of het Natuurinrichtingsproject al dan niet verder kan gebruikt worden voor de uitvoering van het raamakkoord. Het zou m.i wel bijzonder onverstandig zijn van minister Kris Peeters om nog maar eens een nieuw instrument in te stellen en dus nog maar eens veel middelen te investeren in ontwerpen, overleg, communicatie, openbaar onderzoek e.d. en zo nog maar eens vele jaren te verliezen. Wat moet gebeuren is al een hele tijd gekend en de financiële middelen zijn vastgelegd. Daar ging zeer veel overleg en onderzoek aan vooraf en laat ons dat alles nu vooral uitvoeren. Met de nodige goeie wil kan de volgende 2-3 jaar alles ten velde geregeld worden. Met nog maar eens een nieuw instrument dreigen we binnen 5-6 jaar op het terrein nog nergens te staan.

Hopelijk is de Vlaamse leefmilieuminister niet bereid om tot de volgende regering te wachten om het verschil te (laten) maken (door anderen). De natuur en de mensen van het Blankaartbekken hebben zonder twijfel alle recht op veranderingen op het terrein, niet op nog maar eens een (politiek) gevecht. Ik merk in gesprekken met landbouwers en met de mensen van het natuurbehoud alvast dat zeer velen het liefst snel een uitgevoerd raamakkoord willen zien. Ze zijn de discussies en de onzekerheid beu.

Ik heb vandaag een brief in deze zin opgestuurd naar minister Kris Peeters. Ik hoop om de hierboven opgesomde redenen op een snel en vooral oplossingengericht antwoord. Ik meen dat we daar na alles recht op hebben.

pb, Diksmuide 25 jan. 2005

De Blankaart eis een symbool van het natuurbehoud in Vlaanderen. Als dit mislukt en we deze raamakkoord-censensus niet kunnen uitvoeren wat is er dan nog van natuurbeleid in Vlaanderen?

Peeters toon dat je milieuminister bent. Milieubeweging volg dit met alle ogen die er zijn!