arch/ive/ief (2000 - 2005)

De Palestijnse presidentsverkiezingen (persbericht uit Jeruzalem)
by ludo de brabander Monday, Jan. 10, 2005 at 6:30 PM
ludo@vrede.be

Jeruzalem 10 januari 2005 - Bevindingen van de gemengde Belgische observatiemissie. De Centrale Verkiezingscommissie (CEC) heeft in zeer moeilijke omstandigheden onder militaire bezetting gezorgd voor een goed georganiseerd verkiezingsproces. Uit de voorbereidingen bleek al de professionele aanpak. Alleen de situatie in Jeruzalem en de beslissing om alsnog de niet-geregistreerde kiezers te laten stemmen in een verlengde opening van de kiesbureaus, zorgden voor enkele minpunten.

De Israëlische autoriteiten weigerden een normaal kiesverloop in Jeruzalem. Eind vorig jaar sloten veiligheidstroepen de registratiebureaus. Daarbij namen ze CEC-materiaal in beslag. Uiteindelijk konden slechts 5.362 op een totaal van 197.000 Palestijnse inwoners van Jeruzalem zich registreren. Dat betekent dat de meesten verplicht werden om te stemmen in een van de 12 kiesbureaus buiten Jeruzalem. Door de vele militaire controleposten in de Westelijke Jordaanoever zorgde dat voor extra problemen. De kiesverrichtingen in Jeruzalem zelf werden ernstig gehinderd en maakten eerlijke verkiezingen onmogelijk. Deze vonden doorgang in vijf gewone postkantoren terwijl de normale postactiviteiten gewoon doorgingen. Ons observatieteam stelde het volgende vast (tussen 7 en 8u):
- de aanwezigheid van Israëlische veiligheidspersoneel voor, maar ook in het postkantoor.
- de intimidatie van geregistreerde kiezers, met dreigingen dat deelname aan de kiesverrichtingen kon resulteren in het verlies van woonplaats in Jeruzalem. Uit gesprekken bleek dat verschillende geregistreerde kiezers niet wilden stemmen.
- de afwezigheid van (gekwalificeerd) CEC-personeel. De hele kiesverrichting werd uitgevoerd door niet-getrainde postambtenaren
- zware schending van het kiesgeheim door beschikbaarheid van de kieslijsten bij de Israëlische postautoriteiten, de afwezigheid van privacy-kiesschermen, het bussen van de stembrieven door de ambtenaren zelf en niet-verzegelde stembussen (die eigenlijk ordinaire postbussen waren).

Hanna Nassir, voorzitter van CEC, verklaarde vandaag dat Israël een symbolische strijd voerde met Jeruzalem als inzet. Israël wil laten overkomen dat er per brief wordt gestemd in plaats van stemmen in een kiesbureau.

Van 8u tot 17u verspreidde ons vijftien-leden tellende observatieteam zich over de districten Nabloes, Ramallah, Hebron en Betlehem. In de bijna 20 bezochte kiesbureaus waren we getuige van een perfecte organisatie en verliep alles volgens de normale procedure. Alleen de luidruchtige aanwezigheid van vooral Fatah-campagneteams voor sommige kiesbureaus was niet volgens het boekje. Er zijn ook kleinere incidenten genoteerd, namelijk mensen die op een eerder initmiderende manier werden aangespoord om voor Mahmoed Abbas te stemmen.

Hoewel de controle aan de Israëlische militaire posten op de Westelijke Jordaanoever was versoepeld, konden we een verhoogde militaire aanwezigheid, ‘vliegende’ controleposten (checkpoints waar er anders geen zijn) en talrijke militaire pattrouilles waarnemen.

Om 17u begaf ons team zich naar een civiel registratiekiesbureau in Ramallah na meldingen over chaotische toestanden. We vernamen dat het GEC zopas de stemprocedure had veranderd door toe te laten dat niet-geregistreerde kiezers zich alsnog konden laten registreren ook al waren ze niet terug te vinden op de gewone burgerlijke lijsten. Volgens een van de kandidaten, Mustafa Barghouti, is hem dit enkel mondeling meegedeeld en volgde er geen schriftelijk bevestiging. Ons observatieteam stelde volgende onregelmatigheden in dit kiesbureau vast :
- voor het kiesbureau stond een grote groep drummende mensen van wie verscheidene in uniform. Zowel buiten als binnen stonden gewapende mensen, wat alleen kan op uitdrukkelijk verzoek van de CEC-verantwoordelijke.
- mensen stapten gewoon binnen zonder de volgens de procedure voorziene controle van de identiteitskaarten, noch de controle van de duimen op de aanwezigheid van inkt gebruikt om de kiezers die reeds gestemd hebben te identificeren.
- er was ook geen controle op de leeftijd. Ons observatieteam identificeerde 15 minderjarigen binnen het kiesbureau die de intentie hadden om te stemmen. Eén van hen had inkt op de duim en beweerde dat ook zijn vrienden al waren gaan stemmen.
- we stelden vast dat de officiële lijsten niet meer gebruikt werden. Kiezers werden handgeschreven aan de lijst toegevoegd na vertoon van hun identiteitspapieren. Het ging om het veranderen van de procedure door de CEC.
- Verschillende individuen demonstreerden of zagen hoe de inkt kon verwijderd worden. De inkt liet een blauwe kleur achter, terwijl de inkt die elders werd gebruikt onuitwisbaar bruin kleurde. Onze waarnemers zagen twee kiezers die voor de tweede keer gingen stemmen.

Op de debriefing voor de observatoren vandaag zijn gelijkaardige feiten vastgesteld in enkele andere civiele registratie kiesbureaus, zoals in de Gazastrook.

Het CEC gaf vandaag bij monde van Hanna Nassir toe dat de onverwachte beslissing om de kiesprocedure te veranderen tot deze chaotische toestanden heeft geleid. Ons observatieteam meent dat de opening van de kiesverrichtingen voor niet-geregistreerde kiezers de deur heeft opengezet voor mogelijke fraude.

Ondanks deze problemen konden we vaststellen dat de meeste Palestijnen zeer enthousiast aan de verkiezingen deelnamen. Uit onze gesprekken bleek een enorme democratische wil en het verlangen om ooit in een normale onafhankelijke rechtsstaat te wonen. Dit zowel langs de kant van de kiezers, als van het CEC-personeel en de politieke militanten en kandidaten die we tijdens ons verblijf konden spreken.

Ludo De Brabander
Lid observatieteam voor het Actieplatform Palestina, 11.11.11, Vlaams Palestina Komitee en Vrede vzw