arch/ive/ief (2000 - 2005)

Onder mijn commentaar volgt het complete op de website van de NOS geplaatste Jaaroverzicht tav Irak [http://www.nos.nl, Jaaroverzicht, thema ''Irak, geweld en gedeelde macht'']


Aan de Internetredactie van de NOS

Geachte Redactie,

Ik wil graag uw aandacht vragen voor het volgende:
Ik heb uw internet-berichtgeving betreffende het Jaaroverzicht tav Irak, getiteld ''Irak, geweld en gedeelde macht'' met belangstelling gelezen.
Het is mij echter opgevallen, dat u in zich uw beschouwing van het Jaaroverzicht schuldig hebt gemaakt aan tendentieuze berichtgeving, hetgeen zich zowel geuit heeft in een verregaande bagatellisering van het Amerikaanse politiek-militaire optreden in Irak als in een onjuiste of incomplete weergave van de feiten, hetgeen een ernstige schending is van de journalistieke objectiviteit in dezen.

Ik zal mij dienaangaande bedienen van de belangrijkste citaten uit het door u geschreven Jaaroverzicht:

A Uw gebrek aan onderscheid tussen terrorisme en gelegitimeerd verzet

A1 Uw citaat

''Het jaar 2004 in Irak eindigt zoals het begon, met aanhoudend geweld van opstandelingen tegen coalitietroepen en buitenlanders.''

A2 Mijn commentaar:

Met een dergelijke wijze van berichtgeving maakt u geen enkel onderscheid tussen de militaire aanvallen op Amerikaanse militaire doelen en de aanslagen op burgers, waardoor u de indruk wekt, dat er in beide gevallen sprake zou zijn van terrorisme, hetgeen niet het geval is.

Ongetwijfeld bent u op de hoogte van het feit, dat het volgens het Internationaal Recht gelegitimeerd is, militaire aanvallen te plegen op het leger van een in een land aanwezige bezettingsmacht [in casu de in Irak aanwezige Brits-Amerikaanse troepen en de hen ondersteunende overige buitenlandse troepen]
Het is echter volgens het Internationaal Recht [4e Conventie van Geneve] ten strengste verboden, militaire aanvallen te verrichten tegen burgers en burgerdoelen, hetgeen afgezien van het inhumane aspect hiervan, de internationalarechtelijke definitie is van terrorisme.
Het is dan ook van belang, dat u dit onderscheid duidelijk aanbrengt in uw berichtgeving.

B Uw gebrek aan objectieve berichtgeving tav de Amerikaanse militaire aanwezigheid in Irak

B1 Uw citaat:

''Het lukt de coalitie, die nog altijd voor 90 procent uit Amerikaanse militairen bestaat, niet de rust en stabiliteit te bereiken die nodig zijn voor de economische en democratische ontwikkeling van het land.''

B2 Mijn commentaar:

Niet alleen is het opvallend, dat deze door u gemaakte opmerking vrijwel letterlijk overeenkomt met de door de Amerikaanse politiek aangegeven motivatie voor de militaire aanwezigheid in Irak en daarom getuigt van een volslagen gebrek aan journalistieke objectiviteit in dezen, daarenboven is een en ander in strijd met de feitelijke [ook van Amerikaanse zijde toegegeven] gebeurtenissen.

In de eerste plaats wil ik u er ten overvloede op attent maken, dat deze gepleegde Brits-Amerikaanse aanval op Irak dd 20-3-2003 in strijd is met het Internationaal Recht vanwege het ontbreken van een VN-Veiligheidsraadsmandaat in dezen.
In de tweede plaats wil ik u eraan herinneren, dat bij de Brits-Amerikaanse aanvallen op Irak, die voornamelijk het karakter hebben gehad van luchtbombardementen, in een groot aantal gevallen stroom en waterinstallaties in zo ermstige mate zijn vernield, dat deskundigen hebben uitgewezen, dat met name het herstel van de stroominstallaties nog enige jaren kan duren.
Gevolg is, dat niet alleen een groot deel van Irak verstoken is van stroom en electriciteit, maar dat daarenboven eveneens de ziekenhuizen hiervan in ernstige mate hinder ondervinden, met alle humanitaikre gevolgen van dien.
In de derde plaats is het een bewezen feit, dat met name Amerikaanse soldaten kort na de verovering van Irak zeer laks hebben opgetreden tegen grote groepen plunderaars met als gevolg niet alleen een vergroting van de reeds voor burgers door de oorlog ontstane onveilige situatie, maar eveneens een toegenomen humanitaire nood vanwege grootscheepse ziekenhuisplunderingen.
In de vierde plaats wil ik u erop attent maken, dat het Amerikaanse politiek-militaire optreden na de verovering in Irak, dat zich veelal kenmerkte door willekeurige arrestaties en het willekeurig schieten op burgers nog afgezien van de mensenrechtenschendingen in dezen, nauwelijks kan hebben bijgedragen aan 'de rust en stabiliteit, die nodig is voor de economische en democratische ontwikkeling van het land''

Het is dan ook van groot belang, dat u stilstaat bij dergelijke ontwikkelingen en deze eveneens in uw berichgeving mee te nemen.

C Uw bagatellisering van het Amerikaanse militaire optreden


C1 Uw vier citaten:

''Het Pentagon ziet de lijst van omgekomen Amerikaanse soldaten in de loop van het jaar verder oplopen naar ruim 1200 sinds de invasie in maart 2003. April en november zijn de dodelijkste maanden voor de troepen. In beide maanden vallen meer dan 130 slachtoffers onder de soldaten door beschietingen en aanslagen met autobommen. Het dodental aan de zijde van de opstandelingen ligt veel hoger - alleen al bij het offensief in Fallujah in november zijn 1200 tot 1600 rebellen gedood. Maar exacte cijfers zijn niet bekend.''

Onthoofdingen:

In maart groeit de angst voor een grote shiitische opstand onder leiding van de onder radicale sjiieten populaire geestelijke al-Sadr die het bevel voert over zijn eigen militie, het Jeannk-leger. In augustus bereikt de confrontatie een hoogtepunt als al-Sadr zich met een groep getrouwen in de voor sjiieten heilige Imam Ali moskee in Najaf verschanst. Na een dagenlange belegering kan bemiddeling door grootayatollah al-Sistani escalatie voorkomen.

''Van soennitische zijde liggen de Amerikanen intussen ook - letterlijk - onder vuur. Al-Zarqawi blijkt een nog geduchtere vijand dan al-Sadr. In juni wordt de Amerikaanse bevolking diep geschokt door de onthoofding van de 26-jarige Nick Berg. Het blijkt de eerste van vele onthoofdingen en executies van buitenlanders die in Irak werken en Irakezen die met de Amerikanen samenwerken. Met via Arabische zenders uitgezonden videobeelden claimen al-Zarqawi en zijn aanhangers de terreurdaden. ''

''Ze worden ook verantwoordelijk gehouden voor tientallen aanslagen op buitenlanders en Irakezen. Het maakt de radicale soennitische leider tot de meest gezochte man in Irak, maar de Amerikanen kunnen hem niet te pakken krijgen. Zelfs bij een grootscheepse actie in Fallujah in november, waarbij de stad dagenlang volledig wordt uitgekamd en de bewoners worden geëvacueerd, weet al-Zarqawi de dans te ontspringen.''

Einde uw citaten

C2 Mijn commentaar:

Opvallend aan uw berichtgeving is de grote aandacht, die u schenkt aan de in Irak gepleegde aanslagen in vergelijking tot uw evidente bagatellisering van het Amerikaanse militair-politieke optreden, waarbij u daarenboven niet-bewezen vooronderstellingen tot feiten verheft, hetgeen ik als een zeer ernstig journalistiek manco ervaar.

Aanslagen:

Laat ik voorop stellen, dat ik een verklaard tegenstander ben van alle op burgers gepleegde aanslagen cq onthoofdingen en dat de daders in kwestie uiteraard streng gestraft dienen te worden, althans volgens de principes van de internationale rechtsregels.
U maakt echter geen gewag van het feit, dat deze aanslagen veelal het regelrechte gevolg zijn van de Brits-Amerikaanse militaire aanwezigheid in Irak, die als iedere andere bezettende macht niet alleen onderdrukking met zich meebrengt, maar zich eveneens heeft schuldig gemaakt aan een groot aantal oorlogsmisdaden zoals het bombarderen met internationaal-verboden clusterbommen van Iraakse steden met als gevolg toenduizenden burgerdoden en het willekeurig schieten op burgers en het martelen en standrechtelijk executeren van gevangenen.
Uiteraard geen rechtvaardiging voor de gepleegde aanslagen op buitenlanders en ook Irakezen, maar wel een verklaring.

Fallujah:

Fallujah april:

Hetgeen mij in de tweede plaats byzonder stoort in uw berichtgeving is uw bagatellisering van het Amerikaanse politiek-militaire optreden in Fallujah.
Zoals u weet heeft het Amerikaanse leger in april 2004 naar aanleiding van de moord op vier medewerkers van het aan het Amerikaanse leger gelieerde beveiligingsbedrijf Blackwater USA de stad Fallujah belegerd ten einde over te kunnen gaan tot arrestatie van de echte of vefrmeende moordenaars van de genoemde medewerkers.

Nog afgezien van het feit, dat een dergelijke belegering met als doel de arrestatie van een aantal van misdrijf verdachte burgers als collectieve straf in strijd is met het Internationaal Recht [artikel 33, 4e Conventie van Geneve] dient volgens het Internationaal Recht bij iedere militaire actie ene duidelijk onderscheid gemaakt te worden tussen combatanten [militairen en strijders] en non-combatanten [burgers]
Wanneer er sprake is van in elkaar overlopende situaties zoals de aanwezigheid van strijders in een burgerdoel [zoals in Fallujah het geval was] dienen maximale veiligheidsmaatregelen genomen te moeten worden er bescherming van de burgerbevolking.

Een en ander is echter door de Amerikanen genendele toegepast:
Zo hebben zij zich bij de militaire acties in april schuldig gemaakt aan het willekeurig bombarderen van burgerdoelen als huizen en moskeen zonder aantonbaar bewijs, dat zich daar werkelijk strijders bevonden en is voor de bevolking noodzakelijke infrastructuur vernietigd zoals de toegangsbrug tot het ziekenhuis in Fallujah, waardoor velen niet bij machte waren, gewonde en zieke familieleden naar het ziekenhuist te v ervoeren, met alle humanitaire gevolgen van dien.
Het gevolg is, dat er bij de Amerikaanse militaire acties in april meer dan 600 Iraakse burgers om het leven zijn gekomen.

Fallujah november:

Ook bij de Amerikaanse militaire acties tegen Fallujah in november is er generlei sprake geweest van het nemen van adequate veiligheidsmaatregelen voor het beschermen van de burgerbevolking.
In de eerste plaats was er ook hier weer sprake van willekeurige luchtaanvallen op huizen en moskeen zonder evidente aanwezigheid van strijders in dezen, met als gevolg een groot aantal burgerslachtoffers.
Hoewel de Amerikanen in dezen inderdaad burgers toestemming gaven Fallujah te verlaten, werd deze toestemming slechts verleend aan vrouwen, kinderen en ongewapende mannen van boven de 45 jaar.
Ongewapende mannen tussen 15 en 45 jaar wrd de toestemming, de stad te verlaten geweigerd, hetgeen een schending is van de 4e Conventie van Geneve, dat onder de burgerbevolking verstaat alle ongewapende mensen, ongeacht leeftijd en geslacht.
Verder hebben de Amerikaanse troepen zich bij deze militaire acties wederom schuldig gemaakt ana het willekeurig schieten op burgers en in een aan u belend geval zelfs aan het neerschieten van een
gewonde tegenstander, een ernstige oorlogsmisdaad.
Daarenboven is het een aantal keren voorgekomen, dat het Amerikaanse leger voedsel en medische konvooien van het Rode Kruis geweigerd heeft de belegerde stad te betreden, hetgeen een de ernstigste schendingen is van het Internationaal Recht.
Het feit, dat eveneens Iraakse strijders in Fallujah zich schuldig gemaakt hebben aan schendingen van het Internationaal Recht [zoals het schieten op Amerikaanse militairen nadat zij te kennen gegeven hadden zich te willen overgeven] doet uiteraard niets af aan de Amerikaanse verplichting, te handelen comform de internationale rechtsregels in dezen.

D Uw gebrek aan objectieve berichtgeving tav de echte of vermeende activiteiten van Al-Zarqawi:

D1 Al-Zarqawi:

Ook in uw berichtgeving tav de echte of vermeende activiteiten van de door de VS van terrorisme beschuldigde Al-Zarqawi geeft u blijkt van incomplete en niet-pbjectieve berchtgeving:

Uw twee citaten:

"........ Al-Zarqawi blijkt een nog geduchtere vijand dan al-Sadr. In juni wordt de Amerikaanse bevolking diep geschokt door de onthoofding van de 26-jarige Nick Berg. Het blijkt de eerste van vele onthoofdingen en executies van buitenlanders die in Irak werken en Irakezen die met de Amerikanen samenwerken. Met via Arabische zenders uitgezonden videobeelden claimen al-Zarqawi en zijn aanhangers de terreurdaden. ''

''Ze worden ook verantwoordelijk gehouden voor tientallen aanslagen op buitenlanders en Irakezen. Het maakt de radicale soennitische leider tot de meest gezochte man in Irak, maar de Amerikanen kunnen hem niet te pakken krijgen. Zelfs bij een grootscheepse actie in Fallujah in november, waarbij de stad dagenlang volledig wordt uitgekamd en de bewoners worden geëvacueerd, weet al-Zarqawi de dans te ontspringen.''

In de eerste plaats wil ik u er graag op attent maken, dat hoewel inderdaad in naam van Al-Zarqawi een groot aantal aanslagen zijn geclaimd, er nooit afdoende bewezen is, dat Al-Zarqawi in Irak is en als zodanig verantwoordelijk is voor deze aanslagen, zich ooit in Fallujah heeft bevonden of ook daadwerkelijk in leven is.
Deze onduidelijkheid omtrent de rol cq eventuele activiteiten en de al dan niet levende aanwezigheid van Al-Zarqawi is eveneens geconstateerd in de berichtgeving van gerennommeerde persbureaus als Reuters en AFP, op wie u zich naar ik aanneem bij uw nieuwsvoorziening eveneens baseert.
Aangezien slechts vanuit Amerikaanse politiek-militaire kringen als vaststaand feit wordt aangenomen, dat Al-Zarqawi achter de genoemde aanslagen zit en in Fallujah aanwezig geweest zou zijn, valt helaas wederom het niet-objectieve karakter van uw berichtgeving op.
Het verdient dan ook aanbeveling, uw nieuwsbronnen in dezen beter te controleren.

D2 Amerikaanse militaire acties tav Al-Zarqawi in Fallujah tussen juli en november:

Zoals u ongetwijfeld bekend is heeft het Amerikaanse leger tussen juli en november, voor de aanvang van de grootscheepse acties, een aantal bombardementen uitgevoerd op burgerdoelen in Falujah met als aangevoerde motivatie het treffen van Al-Zarqawi en zijn groep.
Bij deze acties waarbij eveneens sprake is geweest van luchtbeschietingen op een menigte, zijn tientallen burgers om het leven gekomen.
Niet alleen is volgens het Internationaal Recht een militaire aanval op een burgerdoel slechts toegestaan wanneer er sprake is van een evidente aanwijzing van de aanwezigheid van strijders, hetgeen hier niet het geval was, is er hier evident sprake van orlogsmisdaden, aangezien de aanvallen onverminderd werden gecontinueerd terwijl de kans op de evidente aanwezigheid van burgers ruimschoots was bewezen.
Het lijkt mij in dit verband van belang, dat u een en ander niet alleen noemt, maar daarenboven zich niet baseert op een duidelijk-onbewezen vooronderstelling van de vermeende aanwezigheid van Al-Zarqawi.


E Uw incomplete berichtgeving tav de machtsoverdracht in Irak:

E1 Uw citaat

''Te midden van dit alles vindt op 28 juni de geplande machtsoverdracht plaats. De Amerikaanse gezagvoerder in Irak Paul Bremer treedt terug, Iyad Allawi wordt interim-premier en vormt een overgangsregering. Als tijdelijk president wordt Ghazi al-Yawar benoemd. Tegenstanders van de Amerikaanse aanwezigheid zien president en regering echter als verlengstuk van Washington.''


E2 Mijn commentaar:

Ook in dezen suggereert u door het incomplete karakter van uw berichtgeving, dat er in dezen sprake zou zijn van een daadwerkelijke machtsoverdracht, hetgeen genendele het geval is.

Hoewek er inderdaad sprake is van een terugtreding van de Amerikaanse bewinvoerder Paul Bremer is de nieuw aangestelde Iraakse interim-regefring in de eerste plaats benoemd door het Amerikaanse gezag in Irak met een ondergeschikte VN-stem in dezen.
In de tweede plaats is het evident, dat de gecontinueerde Brits-Amerikaanse militaire aanwezigheid in Irak de onverminderde continuering van de Brits-Amerikaanse bezettng impliceert, hetgeen nog wordt geintensifeerd door het feit, dat de nieuwe Iraakse overgangsregering niet gerechtigd is een veto over militaire acties van de coalitietroepen uit te spreken.
Het is van belang, dat u een en ander dan ook in uw berichtgeving vermeldt.

Ik spreek dan ook de hoop uit, dat u bij een volgende internet-berichtgeving tav deze onderwerpen eveneens melding zult maken van bovenstaande achtergrondinformatie, hetgeen het objectieve karakter van uw berichtgeving zal versterken.
Als internet-nieuwsmedium, dat dagelijks door duizenden mensen gelezen wordt, hebt u een grote verantwoordelijkheid tav uw berichtgeving, die gekenmerkt dient te worden door objectiviteit en integriteit en niet gebaseerd dient te zijn op incomplete berichtgeving en onbewezen vooronderstellingen zoals in bovenstaande beschouwing.

Ik hoop hieraan door middel van bovenstaand betoog een bijdrage geleverd te hebben.

Voor uitgebreidere berichtgeving tav de mensenrechtensituatie in Irak zie:

Amnesty International [http://www.amnesty.org]
Human Rights Watch [http://www.hrw.org]
Het Rode Kruis [http://www.icrc.org]

Tevens raad ik u aan de persbureaus Reuters en AFP zorgvuldiger te raadplegen.

Rest mij nog u een prettige jaarwisseling toe te wensen en een goed en voorspoedig 2005

Vriendelijke groeten
Astrid Essed
Amsterdam


Hieronder treft u het complete Jaaroverzicht ''Irak, geweld en gedeelde machjt'' aan:


NOS Nieuws - Achtergronden dinsdag 28 december 2004


Jaaroverzicht Spotjes Na de ramp
Het NOS-Journaal en het Radio 1-Journaal Voor de slachtoffers van de aardbeving Op Schiphol lopen emoties hoog op



Irak, geweld en gedeelde macht 23-12-'04


Het jaar 2004 in Irak eindigt zoals het begon, met aanhoudend geweld van opstandelingen tegen coalitietroepen en buitenlanders. Maar 2004 is ook het jaar van de formele machtsoverdracht aan de Iraakse interim-regering en het uitschrijven van vrije verkiezingen die eind januari moeten worden gehouden.

Het lukt de coalitie, die nog altijd voor 90 procent uit Amerikaanse militairen bestaat, niet de rust en stabiliteit te bereiken die nodig zijn voor de economische en democratische ontwikkeling van het land. In het begin van 2004 vallen op één dag ruim honderd doden bij aanslagen op kantoren van Koerdische partijen in Noord-Irak.

Het Pentagon ziet de lijst van omgekomen Amerikaanse soldaten in de loop van het jaar verder oplopen naar ruim 1200 sinds de invasie in maart 2003. April en november zijn de dodelijkste maanden voor de troepen. In beide maanden vallen meer dan 130 slachtoffers onder de soldaten door beschietingen en aanslagen met autobommen. Het dodental aan de zijde van de opstandelingen ligt veel hoger - alleen al bij het offensief in Fallujah in november zijn 1200 tot 1600 rebellen gedood. Maar exacte cijfers zijn niet bekend.

Onthoofdingen
In maart groeit de angst voor een grote shiitische opstand onder leiding van de onder radicale sjiieten populaire geestelijke al-Sadr die het bevel voert over zijn eigen militie, het Jeannk-leger. In augustus bereikt de confrontatie een hoogtepunt als al-Sadr zich met een groep getrouwen in de voor sjiieten heilige Imam Ali moskee in Najaf verschanst. Na een dagenlange belegering kan bemiddeling door grootayatollah al-Sistani escalatie voorkomen.

Van soennitische zijde liggen de Amerikanen intussen ook - letterlijk - onder vuur. Al-Zarqawi blijkt een nog geduchtere vijand dan al-Sadr. In juni wordt de Amerikaanse bevolking diep geschokt door de onthoofding van de 26-jarige Nick Berg. Het blijkt de eerste van vele onthoofdingen en executies van buitenlanders die in Irak werken en Irakezen die met de Amerikanen samenwerken. Met via Arabische zenders uitgezonden videobeelden claimen al-Zarqawi en zijn aanhangers de terreurdaden.

Ze worden ook verantwoordelijk gehouden voor tientallen aanslagen op buitenlanders en Irakezen. Het maakt de radicale soennitische leider tot de meest gezochte man in Irak, maar de Amerikanen kunnen hem niet te pakken krijgen. Zelfs bij een grootscheepse actie in Fallujah in november, waarbij de stad dagenlang volledig wordt uitgekamd en de bewoners worden geëvacueerd, weet al-Zarqawi de dans te ontspringen.

Abu Ghraib
In Washington wordt president Bush intussen geconfronteerd met een rapport over het falen van de veiligheidsdiensten, die in de aanloop naar de invasie verkeerde informatie hadden gegeven over de vermeende Iraakse massavernietigingswapens en uranium uit Niger. Het hoofd van de CIA, George Tenet, moet opstappen.

Maar daar blijft het niet bij. Eind april duiken foto's op die gemaakt zijn in de Abu Ghraib-gevangenis bij Bagdad. Daarop is te zien hoe gevangenen worden vernederd en mishandeld door Amerikaanse soldaten. Honderden gevangenen worden vrijgelaten, enkele soldaten worden in de VS veroordeeld, maar dat de legertop en het Pentagon aangezet zouden hebben tot de mishandeling kan niet bewezen worden. Hoewel de VS scherp verdeeld is over Irak, blijft de meerderheid het beleid van de regering Bush steunen.

Te midden van dit alles vindt op 28 juni de geplande machtsoverdracht plaats. De Amerikaanse gezagvoerder in Irak Paul Bremer treedt terug, Iyad Allawi wordt interim-premier en vormt een overgangsregering. Als tijdelijk president wordt Ghazi al-Yawar benoemd. Tegenstanders van de Amerikaanse aanwezigheid zien president en regering echter als verlengstuk van Washington. Als de op 30 januari 2005 geplande verkiezingen naderen, proberen radicale Irakezen de rust verder te verstoren door aanslagen tegen sjiieten te plegen.

As-Samawah
In as-Samawah, waar sinds juli 2003 het Nederlandse contingent van 1350 man is gelegerd, blijft het relatief rustig vergeleken bij het midden en noorden van het land. Relatief, want twee Nederlanders vinden de dood door het geweld. Op 10 mei komt sergeant Dave Steensma om het leven door een aanslag met handgranaten op een brug over de Eufraat in as-Samawah. Op 14 augustus wordt de 29-jarige wachtmeester van de Marechaussee Jeroen Severs gedood in een hinderlaag. In maart was al een Nederlandse ingenieur omgekomen bij een aanslag ten zuiden van bagdad.

Veel aandacht trekt ook de zaak tegen Eric O. die wordt vervolgd voor een beschieting eind 2003 waarbij een Irakees omkwam. In oktober wordt hij vrijgesproken, maar het OM tekent hoger beroep aan. Ondanks de incidenten wordt de Nederlandse missie in januari met een half jaar verlengd, tot maart 2005. Het kabinet ziet ervan af nog langer te blijven. Iraakse troepen moeten de taken van de Nederlanders in as-Samawah overnemen.

De Nederlandse aanwezigheid is daarmee echter niet helemaal ten einde. In 2005 wil het kabinet 15 militaire instructeurs en tien Marechaussees voor hun beveiliging naar Irak sturen. De NAVO-missie zou enige jaren kunnen duren. De Kamer is echter verdeeld over de deelname aan de missie.

Hoe lang de Amerikanen nog blijven, is minder zeker. Voor zijn herverkiezing ging Bush er vanuit te beginnen met het terugtrekken van troepen na de Iraakse verkiezingen. Maar daarvoor zal de situatie in het land wel stabieler moeten worden dan in 2004 het geval was.