arch/ive/ief (2000 - 2005)

De staking was en groot succes. Amper 150 van de 4000 werknemers zijn aan het werk gegaan. “Ongezien bij Van Hool,” zegt Wim Verhoeven van de christelijke vakbond. “Dit is het resultaat van onvrede die zich al jaren aan het opstapelen is.” Het begon twee jaar geleden toen Van Hool aan de werknemers vroeg om de loonsverhoging van één procent die voorzien was in het sociaal akkoord niet toe te passen. “De directie liet toen uitschijnen dat de financiële situatie niet rooskleurig was. We hebben dat toen geslikt, maar er wel meteen aan toegevoegd dat we terug zouden keren van zodra Van Hool het weer beter zou doen. Vandaag hebben we dat gedaan,” zegt Wim Verhoeven.

Het bedrijf doet het helemaal niet zo slecht, zeggen de vakbonden. “De afgelopen twee jaar maakte Van Hool 3,5 miljard frank winst. Die winst gaat integraal naar de aandeelhouders van het bedrijf en dat is nog altijd de familie Van Hool,” aldus Wim Verhoeven. “Wij willen een klein, economisch verantwoord deeltje van die grote winst, maar bij Van Hool stuiten we steeds op een njet. Wij vroegen een maaltijdchequeverhoging van twee euro, maar zelfs dat kon er niet vanaf.”

Het stoort de vakbonden daarbij dat Van Hool zich altijd verschuilt achter de sectoriele akkoorden. “Wij horen dan dat Van Hool binnen de werkgeversorganisaties als Agoria voorop loopt als het gaat om de loonstop te eisen en zelfs de afschaffing van de index. En als ze hun fauteuil draaien naar de vakbonden zeggen ze dat ze gebonden zijn aan de akkoorden die Agoria sluit. Zij spelen dus een dubbel spel,” zegt Wim Verhoeven. De scherpe uithaal van Agoria-baas Paul Soete aan het adres van de werknemers van Van Hool viel dan ook in slechte aarde. “Soete heeft gemakkelijk praten. Als Van Hool zich morgen bereid toont om te gaan praten, is dat voor mij geen probleem. Maar Soete laat zelf toe dat Van Hool Agoria misbruikt voor zijn vete met de vakbonden. Dat hij consequent is en zegt dat Van Hool dan ook maar de problemen moet oplossen op bedrijfsvlak en niet altijd moet afkomen met het sectorieel akkoord,” zegt Wim Verhoeven. “Wij hebben ons altijd gehouden aan de akkoorden. Bij Van Hool hebben we nooit geöpteerd voor wilde stakingen. Vandaar dat we vandaag de nationale actie gekoppeld hebben aan de vete – want dat is het inderdaad - tussen vakbonden en werkgever.”

Cola-automaten met timer
Het zit Verhoeven duidelijk heel hoog. “Ik heb er geen probleem mee om te beamen dat Van Hool op vlak van tewerkstelling een belangrijke speler is, maar er komt toch een dag dat er eindelijk boter bij de vis mag. Als je alle winsten ziet die naar de aandeelhouders stromen... Bepaalde Van Hools die het bedrijf verlaten hebben, vingen enorm veel geld. Het zijn toch tenslotte de werknemers die de NV Van Hool groot hebben gemaakt? En dan de arrogantie van een directie die maar niet kan begrijpen dat zij getroffen worden door een staking. Wij pikken dit niet meer.”

Maar het is niet alleen de tegenstelling tussen hoge winsten en loonstop die de gemoederen ophitst. “We vragen al heel lang om cola-automaten in het bedrijf. De directie geeft eindelijk toe, maar wil ze alleen in de refter plaatsen. Wij geven toe, maar dan zien we dat er een timer op staat waardoor de werknemers enkel tijdens de middagpauze een collatje kunnen drinken. Zo'n toestanden zijn toch niet meer van deze tijd? Maar het is wel zo typisch voor Van Hool.”

'Patronalisme'
“Het is allemaal zo paternalistisch”, zucht Wim Verhoeven. “De regeling voor werktijdverkorting is nog zo iets. Normaal mag 20 % van de werknemers afwezig zijn. Maar een werktijdsverkortingsdag mag je niet nemen op maandag of vrijdag. Zo patronalistisch. Dat is een doorn in het oog van de werknemers. Ook de bedienden delen in de klappen. Van Hool is in de regio zowat het enige bedrijf waar tot op heden geen enkele bediende op brugpensioen is kunnen gaan. Van Hool laat geen kans voorbij gaan om te zeggen dat de oudere werknemers langer moeten werken.”

Verhoeven wil nu eerst uitkijken wat de onderhandelingen van morgen opleveren. “In een volgenden stap zitten we dan met de onderhandelingen op sectorieel vlak. De bal ligt nu in het kamp van Van Hool. Wij zijn geen vragende partij om actie te voeren. Maar als Van Hool volhardt, kan het niet anders dat er nog acties gaan volgen. Wij willen aan tafel gaan zitten. Maar de arrogantie van Van Hool kennende betwijfel ik of dat in de nabije toekomst mogelijk zal zijn. Ik denk dat er heel wat KMO's een beter sociaal klimaat hebben dan zo'n groot bedrijf als Van Hool.”

Wim Verhoeven verheugt zich in het succes van de syndicale betoging in Brussel. “Dat kan toch niet dat we langer zouden moeten gaan werken? Dat de vakbonden de controle verliezen over de overuren? Dat we 175 overuren moeten werken per jaar? Dat is hetzelfde als de 40-urenweek invoeren. Met het paternalistisch gedrag van Van Hool er boven op zou dat een totale sociale afbraak betekenen. De globalisering mag er niet alleen zijn voor de multinationals. Ook de werknemers moeten daar een graantje van meepikken. Maar nu zijn het enkel de grote bedrijven die hun winsten verdubbelen zoals we vorige week nog in Trends konden lezen. Voor zo'n dingen ben ik blij dat het vandaag zo'n succes was.”