arch/ive/ief (2000 - 2005)

De arbeiders van AGC Autmotive (ex-Splintex) namen luidruchtig de kop van de betoging in de buurt van het zuidstation van Charleroi. Twee weken geleden kregen zij een brief van de directie in de bus gestopt waarin het ontslag van 284 van de 840 werknemers werd aangekondigd. Sindsdien zijn ze in staking. Tegen de pers willen ze niet veel kwijt. « Slechte ervaringen mee, » gromt één van hen. « Altijd onze woorden verdraaien en ons de schuld geven van alles wat verkeerd loopt, je kent dat wel. »

De collega's van Glaverbel Seneffe, een vestiging van dezelfde groep als AGC, zijn een stuk spraakzamer. « De vorige keer deelden wij in de klappen. Vandaag is het de beurt aan die van Splintex. Dat blijft maar doorgaan, » zucht Rocco, arbeider van Glaverbel Seneffe. « De 38-urenweek, brugpensioen, de indexering van de lonen... Wij kunnen toch niet alles zomaar opgeven waar we voor gevochten hebben? » vult hij aan. Dat de arbeiders van Charleroi door hun betoging elk akkoord onmogelijk maken, wil Rocco niet geloven. « Zoals een kind enkel kan huilen, is betogen onze enige manier om te tonen dat we kwaad zijn. »

Flexibiliteit bij de Lidl
Ook de werknemers van warenhuisketen Lidl vinden dat ze al genoeg water bij de wijn hebben gedaan. « De flexibiliteit is moordend », zegt Martine die er delegee is. « We hebben contracten van 24 uur per week. Maar met de overuren er bij kloppen we soms 36 uur per week. » Dit weekend publiceerde een Duitse vakbond een zwartbeok over de behandeling van het Lidl-personeel. « Bij ons is het nog niet zo erg, maar we evolueren toch in die richting, » zegt Martine. « Aan mijn privé-leven heb ik allang vaarwel gezegd en de productiviteit is moordend. » Een betoging hoe luidruchtig ook, lost dat niet op, weet Martine ook wel. « Ik vrees dat we verder zullen moeten gaan. Geef mij maar een nationale staking, want het wordt tijd dat we stoppen met klappen krijgen. »

Michel, werknemer bij Caterpillar ligt vooral wakker van het brugpensioen. « Ze willen de oudere werknemers aan de slag houden, terwijl de straten vollopen met jongeren die geen werk vinden, » zegt Michel. « Die jongeren hebben het nochtans harder nodig dan wij. Oudere werknemers hebben meestal al een huis bijéén gespaard. De jongeren hebben niks en kunnen niets anders doen dan wat op straat lopen en mensen ambeteren. » Van nieuwe toegevingen wil Michel niet weten. « Als dit zo doorgaat, waar staan we dan binnen twintig jaar? Ze komen trouwens altijd eerst bij ons als er moet ingeleverd worden. Ken jij ministers of patroons die inleveren? Et pourtant, als wij er niet zijn is er geen economie. Maar we hebben wel niets te zeggen. »

Voor een kom rijst
Ook de werknemers van vliegtuigbouwer Sonaca in Gosselies waren goed vertegenwoordigd op de betoging in Charleroi. « Inleveren, inleveren en inleveren, het is een oud liedje en als het zo doorgaat, blijven er op het einde nog een klein clubje rijken over en grote hoop armen », zegt Annie Vandeputte, afgevaardigde van de bedienden van Sonaca. Annie heeft zelf een zoon en een schoonzoon die zonder werk zitten. « En pas op, zij hebben dan nog een goed technisch diploma. Als ze het brugpensioen schrappen, wordt het helemaal onmogelijk om als jongere snel werk te vinden. » Ook bij Sonaca hangt een delocalisatie in de lucht. « De werkgevers dreigen altijd met delocalisaties. Maar als ze 12 procent winst hebben in plaats van 13 procent, spreken ze al van verlies omdat de lonen hier te hoog zijn. Wat willen ze eigenlijk? Dat we hier zoals in China één kom rijst voor tien personen hebben? » Hoe kan dat proces dan gestopt worden? « Moeilijke zaak », geeft Annie Vandeputte toe. « Het levensniveau verhogen in alle landen. Hier in België zullen we moeten vechten zoals in het begin van de jaren '60. » En dat zal niet makkelijk zijn, voegt ze er aan toe. « De jongeren die bij ons werken, zijn zo blij dat ze een job hebben, dat ze nog niet goed beseffen wat er hen boven het hoofd hangt. Ik heb moeite moeten doen om ze mee te krijgen. »

Ondertussen hadden de 5000 betogers zich doorheen de winkelstraten van Charleroi gewrongen tot aan het paleis voor schone kunsten. De betoging in Charleroi was een generale repititie voor de grote betoging van 21 december in Brussel. Op dat moment zal al duidelijk zijn of er dit jaar een interprofessioneel akkoord komt of niet. Maar ook met een iet of wat verdedigbaar akkoord lijken de werknemers nog genoeg redenen te zien om met onrust uit te kijken naar het verdere verloop van de onderhandelingen over de toekomst van de sociale zekerheid en de eindeloopbaanregelingen.