Congo / Kabila pakt corruptie aan, wat doet De Gucht?

Congo / Kabila pakt corruptie aan, wat doet De Gucht?
by raf Thursday, Nov. 25, 2004 at 10:59 AM

raf@indymedia.be 0476-954290

De Congolese president Kabila heeft begin deze week het rapport ontvangen over corruptie in de bedrijven en financiële diensten van de Congolese staat. Kabila had op 19 mei zo'n rapport gevraagd aan het parlement. In een communiqué zegt de Congolese president dat "het gerecht nu haar werk moet doen". Extreem-rechts in Congo spint, zoals te verwachten was, garen uit het dossier. In België moet de vraag gesteld of minister van Buitenlandse Zaken Karel De Gucht gas wil terugnemen.

Het onderzoek naar corruptie in de top van de openbare bedrijven zorgt in Congo al wekenlang voor heftige publieke discussies. Op 22 oktober lekten in de pers conclusies uit van een Audit opgesteld door experts van het Rekenhof, de Conseil Permanent de la Comptabilité en de Conseil Supérieur du Portefeuille.
Daarin stond onder meer dat een aantal bestuurders van openbare bedrijven maandlonen krijgt van 5000 tot 16.800$, dat in één bedrijf de topman en zijn adjunct in maart 2004 vakantiepremies hadden gekregen van 68.893 en 55.394$, en dat in weer een andere (niet met name genoemde) onderneming de afgevaardigd bestuurder en zijn technisch directeur cadeaus voor bewezen diensten hadden gekregen ter waarde van 36.000$ en 2,4 miljoen Francs Congolais. De Congolese bevolking zal het ontzetting vernomen hebben: qua inkomen per capita hoort Congo bij de allerarmste naties ter wereld.

De afgelopen weken moest een aantal bestuurders en ministers zich voor het parlement komen verantwoorden. Daaruit kwam het rapport van de Commissie-Bakandeja voort dat begin deze week door de voorzitter van de Nationale Assemblee, Olivier Kamitatu, aan de Congolese president Kabila is overhandigd.
De president heeft de strijd tegen de corruptie op top-niveau in gang gestoken toen hij op 19 mei een brief aan het parlement richtte. Een aantal kranten herinnert er nu aan dat Kabila in die brief de bestraffing van corruptie in het vooruitzicht stelde. "De wet zal rigoureus worden toegepast (...) er er zal geen sprake zijn van politieke beschouwingen om te verhinderen dat justitie zijn werk doet", had Kabila toen geschreven.

Zwarte propaganda

Eén krant, Le Soft, pakt deze week uit met een breedvoerig verhaal over de praktijken van drie ministers: Olenghankoy van Transport, Mudumbi (voorheen bevoegd voor de Portefeuille van Openbare Bedrijven) en Kalema van Energie. Aan details ontbreekt het niet. Kalema en Mudumbi zouden zich onder andere hebben laten vergoeden voor het terugvorderen van 32 miljoen dollar achterstallige betalingen van de SNE, dat is de electriciteitsmaatschappij van het buurland Congo-Brazzaville. De SNE moest die factuur nog voldoen na de aankoop van electriciteit van de Congolese waterkrachtcentrale van Inga. Volgens Le Soft kenden de bevoegde ministers en een aantal bestuurders van Congo-Kinshasa's electriciteitsmaatschappij zichzelf een premie van 10% (of 3,2 miljoen dollar) toe op het factuurbedrag, die ze vervolgens onder elkaar verdeelden.

De informatie kan kloppen. Maar Le Soft doet hier zijn reputatie van extreem-rechtse krant alle eer aan. Het voorbije jaar heeft zijn krant zich bijzonder negatief onderscheiden door zijn etnicistische, lees racistische uitvallen tegen "de Tutsi". Op 7 november bezong hoofdredacteur Tryphon Kin-Kiey Mulumba nog in alle toonaarden de "standvastigheid van president Bush".

In dit dossier van de top-corruptie gewaagt Le Soft van "génocide financier". De krant schopt wild in alle richtingen, hamert systematisch op een paar populistische spijkers (over het politieke verleden van minister Olenghankoy bij voorbeeld) en doet het voorkomen alsof alle ministers en pdg's dieven zijn, of ze nu behoren tot de partij die aanleunt bij president Kabila, of bij de "rebellen"-partijen van Jean-Pierre Bemba of Azarias Ruberwa. "C'est le grand retour. Mais sans les Mobutistes", aldus Le Soft. Of een staaltje van extreem-rechtse propaganda.

Strijd tegen corruptie steunen

Voor België dient de vraag gesteld hoe ernstig minister van Buitenlandse Zaken Karel De Gucht op de aanpak van de corrruptie in Congo zal reageren. De Gucht viel eind oktober, tijdens een rondreis in Afrika, zonder veel nuance uit tegen de Congolese politieke leiders. In Kigali, hoofdstad van buurland Rwanda waarmee Congo op gespannnen voet leeft, verklaarde De Gucht op 16 oktober: J'ai rencontré au Congo peu de responsables politiques qui m'ont laissé une impression convaincante". Op 21 oktober, voor de Commissie Buitenlandse Betrekkingen van de Kamer, herhaalde De Gucht zijn scepsis over het politieke Transitie-proces dat sinds de zomer van 2003 in Congo aan de gang is. Deze verklaringen leidden tot een verkilling van de relaties met Congo. Het kwam eind vorige week zelfs zover dat president Kabila weigerde de Belgische minister De Gucht te ontvangen, als lid van een Europese delegatie tijdens een top-conferentie over het gebied van de Grote Meren (in Centraal-Afrika) in de Tanzaniaanse stad Dar-es-Salam.

Intussen heeft de diplomatie de plooien tussen België en Congo weer gladgestreken. Maar België zou in Congo toch diegenen moeten erkennen die daar orde op zaken proberen te stellen. Het land heeft onder druk van de internationale gemeenschap een unieke politieke omgeving moeten accepteren, waar de president geflankeerd wordt door 4 vice-president. Daarin is het vooral voor president Kabila bijzonder moeilijk manoeuvreren. Temeer omdat ook in diens kabinet, zo schrijft Le Soft enthoesiast, top-figuren uit dit corrruptie-schandaal werken.

"Zes Congolese ministers geschorst"
by AFP (posted by raf) Thursday, Nov. 25, 2004 at 5:36 PM

raf@indymedia.be 0476954290

15:18 - KINSHASA, 25 nov (AFP)
Corruption: le président Joseph Kabila suspend six ministres

Le président de la République démocratique du Congo (RDC), Joseph Kabila, a suspendu jeudi six ministres du gouvernement de transition à la suite de l'audit diligenté en septembre dans les entreprises publiques par la Cour des comptes.

Il s'agit des ministres de l'Energie Jean-Pierre Kalema Losona, des Transports et Communications Joseph Olenghankoy, de l'Enseignement supérieur et universitaire Joseph Mudumbi, des Travaux publics et Infrastructures José Endundo Bononge et du Commerce extérieur Roger Lumbala.

"En vertu des prérogatives que me confère la constitution de la transition de respecter et de faire respecter les lois de la République et au regard de graves soupçons qui pèsent sur les ministres incriminés, j'ai décidé de suspendre ces derniers (...)", explique le chef de l'Etat dans sa décision rendue publique par la télévision officielle quelques heures après son départ pour le sommet de la Francophonie à Ouagadougou.

Le gouvernement de transition en République démocratique du Congo est composé des ministres issus des ex-composantes belligérantes, de l'opposition politique et de la société civile.

De son coté, le ministre du Portefeuille, Célestin Vunabandi, a suspendu jeudi huit conseils d'administration et deux comités de gestion des entreprises publiques.

Aucune information n'était disponible jeudi sur la durée des suspensions.

Mercredi, le président Kabila s'était déclaré favorable aux sanctions contre les ministres et gestionnaires d'entreprises publiques impliqués dans des détournements et des affaires de corruption.

Cette déclaration faisait suite au dépôt par les présidents de l'Assemblée nationale et du Sénat des conclusions d'une commission de contrôle du parlement sur la gestion des sociétés publiques placées sous la tutelle des ministres suspendus.

bbos/rmb