Mijn commentaar tav VVD standpunten c.q. politieke uitspraken nav de moord op van Gogh

Van: Astrid Essed
Verzonden: woensdag 10 november 2004 16:17:05
Aan: vvdvoorlichting@tweedekamer.nl, alg.sec@vvd.nl
Onderwerp: Uw politieke standpunten c.q. uitspraken nav de moord op van Gogh

Geachte heer/mevrouw,

Ik wil graag uw aandacht vragen voor het volgende:

Bij dezen wil ik mijn ernstige bezorgdheid uitspreken over een aantal door leidende Nederlandse politici 'waaronder VVD en CDA politici naar aanleiding van de moord op de cineast T. van Gogh genomen politieke maatregelen c.q. gedane uitspraken, die mi niet alleen een schending zijn van de in Nederland geldende rechtsregels, maar eveneens hebben bijgedragen aan het nu heersende klimaat van polarisatie in de Nederlandse samenleving.

Het is uiteraard in dezen evident, dat deze verschrikkelijke moord, die als zodanig een ernstige schending is van het recht op leven van ieder mens, ongeacht politiek-maatschappelijke opvattingen c.q. maatschappelijke positie, als zodanig streng gestraft dient te worden, althans binnen de Nederlandse rechtsregels.

Het is mij echter in deze zaak opgevallen, dat er als reactie hierop door een aantal Nederlandse politici zowel in het nemen van maatregelen als het doen van uitspraken is afgeweken van de doorgaans geldende terughoudendheid tijdens het verrichten van een politioneel en justitieel onderzoek, hetgeen een gevaarlijk precedent voor de toekomst heeft geschapen.

A Maatregelen:

In de eerste plaats heeft minister Donner ondanks de protesten uit politionele en justitiele hoek besloten de twee brieven, die de verdachte op het lichaam van van Gogh had achtergelaten, openbaar te maken.
Niet alleen is een en ander in strijd met de gebruikelijke geheimhouding tav voor het onderzoek belangrijk bewijsmateriaal en kan een en ander leiden tot stagnatie c.q. bemoeilijking van het justitieel en politioneel onderzoek, evenzeer is het in strijd met de rechtsbescherming van verdachte, die altijd dient te worden gehandhaafd, ongeacht het gepleegde misdrijf.
Verder speelt in dit specifieke geval ook een belangrijke rol dat gezien de aard van de inhoud van de brieven een en ander kan leiden tot polarisatie binnen de Nederlandse samenleving ten koste van een reeds sinds 11 september 2001 in ernstige mate gestigmatiseerde allochtone bevolkingsgroep, de Marokkaanse moslims in Nederland.

B Uitspraken over de brieven en mogeljke motieven van de dader

1 De brieven:

Niet alleen werden de betreffende brieven ondanks de bezwaren van Justitie en politie in de openbaarheid gebracht, eveneens werden er vrijwel direct naar aanleiding van die brieven door leidende politici vergaande conclusies getrokken.

Ik citeer enkele door leidende VVD politci als fractievoorzitter van Aarssen gedane uitspraken

''Van Aartsen noemt de brief die op het lichaam van Theo van Gogh is
gevonden een rechtstreekse aanval op joden en joodse Nederlanders.
Dit is fascistisch islamisme. Er is sprake van de jihad in Nederland. Een
kleine groep jihadistische terroristen heeft het op de principes van
onze samenleving voorzien. Daar valt niet mee te praten. Deze mensen
willen onze samenleving niet veranderen, maar vernietigen. Dat is
ontoelaatbaar en vereist, weerbaarheid, alertheid en daadkracht.?''

Nog afgezien van deze wel zeer verstrekkende conclusie van uw fractievoorzitter naar aanleiding van een brief wil ik deze brief, die ik eveneens heb gelezen, eens nader onder de loupe leggen:

Evenals u heb ik de brief aan mevrouw H. Ali gelezen en hoewel ik het zeker met u eens ben, dat een en ander naast een duidelijke kritiek op haar opvattingen tav de Islam en haar politieke keuzes eveneens een onacceptabele bedreiging suggereert aan haar adres, vind ik de door de heer van Aarssen gemaakte opmerking, dat de brief ''een rechtstreekse aanval op joden en joodse Nederlanders.'' totaal ongerijmd.

De ten aanzien van Joodse mensen in de brief gemaakte opmerkingen:

In de brief staat in dit verband het volgende:

''Ik zou graag de volgende vragen willen stellen:
''Hoe vindt u het, dat van Aartssen een ideologie aanhangt, waarin niet-Joden als niet-mensen worden gezien''
Hierna wordt opgemerkt:
''Wat vindt u van het feit, dat er een burgemeester in Amsterdam aan het roer staat, die een ideologie aanhangt, waarin Joden tegen niet-Joden mogen liegen?"

In de eerste plaats vermeldt de heer van Aarssen er niet bij, dat een en ander is gebaseerd op enkele werkelijk bestaande religieuze teksten uit de Talmoed, in de tweede plaats kan een en ander toch nauwelijks beschouwd worden als een ''rechtstreekse aanval op Joden en Joodse Nederlanders'' aangezien een en ander slechts betrekking heeft op een door verdachte aangeduide ''ideologie'', niet op gedragingen, die getransponeerd worden op ''de Nederlandse Joden''
In verband met deze enigszins ongerijmde met religieuze teksten verluchte brief is de door de heer van Aarssen gehanteerde term ''islamitisch fascisme'' en ''jihad'' nog los van enige door hem gedane serieuze definiering van deze begrippen, in hoge mate karikaturaal.

Echter, gezien tegen het licht van de reeds kort na de moord op van Gogh oplopende spanningen vind ik een dergelijke geuite opmerking hoogst onverantwoordelijk.

2 Motieven van de dader:

Veel ernstiger echter vind ik in dit verband het feit, dat de heer van Aarssen feitelijk reeds een oordeel heeft uitgesproken over de mogelijke achtergronden en motieven van de verdachte [islamitisch fascisme, jihad] zonder enig politioneel en justitieel onderzoek waarin pas middels wettelijk getest bewijsmateriaal aan het licht zal komen, wat de werkelijke motieven c.q. achtergronden van de dader zijn.
In de eerste plaats beroept de verdachte zich nog steeds op zijn zwijgrecht, waardoor er nog geen sprake is van een bekentenis, die een nader licht op de zaak kan werpen.
In dezen moet dan ook een persoonlijik motief, dat evenzeer samen kan gaan met een door religieuze teksten doorspekte brief, niet worden uitgesloten.
Evenmin dient uitgesloten te worden dat de verdachte zich ernstig beledigd voelde door de door de heer van Gogh veelal op de grens van het toelaatbare gedane uitspraken tav moslims en de Islam evenals overigens tegenover Joden [verwijs naar arrest Hoge Raad dd 1991].
Het is evident, dat een en ander nooit een rechtvaardiging kan zijn voor welke gewelddaad ook, maar ook in dat geval is de catagorisering ''terrorisme'' genendele op zijn plaats.

Verder zijn er weliswaar in verband met deze zaak een aantal verdachten aangehouden waarvan een aantal weer is vrijgelaten en Justitie sluit niet uit, dat verdachte niet alleen, maar met meerdere mensen heeft gehandeld in dezen, maar heeft vooralsnog geen nadere of sluitende bewijzen.

Het is dan ook in dit verband raadzaam, dat politici het onderzoekswerk comform het op de Trias politica gebaseerde Nederlandse Staatsbestel overlaten aan justitie en politie en in dezen geen voorbarige uitspraken doen.

3 Connecties tussen Mohammed B. en mogeljke radicale moslimgroepen

Eveneens hebben leidende politici gerefereerd aan een mogelijke connectie tussen Mohammed B. en echte of vermeemde radicale moslimgroeperingenn, overigens zonder enige serieuze verwijzing naar eventuele identiteit c.q. achtergrond van deze groeperingen, noch naar de echte of vermeende relatie met verdachte Mohammed B.
Ook in dit geval geldt weer, dat het verstandiger en politiek-verantwoordelijker in eerste instantie het onderzoek af te wachten van de daarvoor geeigende instanties zonder het doen van vage en veelal ongefundeerde uitspraken, die slechts kunnen leiden tot een algemeen gevoel van onveiligheid met alle gevolgen van dien.

1 Definitie ''moslimradicalisme''

Eveneens is het mij in dit verband veelal opgevallen, dat er weliswaar door politici gewag gemaakt wordt van ''radicale moslims'', maar dat een en ander model staat voor een breed scala aan groeperingen c.q. opvattingen, die niet altijd onder de term ''terrorisme'' kunnen worden ondergebracht.
Zo wordt een en andre gebruikt in verband met moslimorthodoxen, die in het geheel niet aan politiek doen, mensen, die de internationaalrechtelijk gelegitimeerde Palestijnse strijd en Tjsjetjeense strijd tegen de respectievelijke Israelische en Russische bezettingslegers steunen, mensen, die zich politiek en idelogisch verzetten tegen het Amerikaanse militaire optreden in de regio van het Midden-Oosten, hetgeen ten onrechte als ''haat tegen het Westen'' wordt gecatagoriseerd en de aanhangers van werkelijk-terroristische groeperingen, die aanslagen plegen op burgers en burgerdoelen.

Het zou derhalve aanbeveling verdienen wanneer politici zich in dezen beroepen op de werkelijk-juridische definitie van terrorisme ''het plegen van militaire aanvallen op burgers en burgerdoelen vanuit een bepaalde politieke ideologie''
Evident is in dit verband, dat militaire aanvallen op bezettingslegers van welke nationaliteit ook, daaronder derhalve niet kunnen worden gecatagoriseerd.

Niet alleen is een dergelijk duidelijk onderscheid voor het publiek duidelijker en rechtvaardiger naar de niet-terroristische organisaties, die veelal ten onrechte van terrorisme worden beschuldigd, maar daarenboven kan er eveneens effectiever worden opgetreden tegen werkelijk-terroristische groeperingen.

4 Oorlogsverklaring vice premier Zalm

Eveneens ben ik zeer verontrust door de door vice-premier Zalm gedane uitspraak ''dat Nederland in oorlog is met het moslimfundamentalisme''

In de eerste plaats werden er nog afgezien van ieder ontbreken van nuance c.q. uitleg reeds voor de afronding van enig politioneel en justitieel onderzoek voorbarige conclusies getrokken omtrent motieven en achtergrond van verdachte, hetgeen niet alleen bij de Marokkaanse moslims de angstgevoelens voor mogelijke represailles vergrootte, maar evenzeer een aantasting was van de rechten van verdachte, aangezien in dit land nog steeds iedereen onschuldig is tot zijn schuld is bewezen.
Hoewel ervoor aangeklaagd, moet zijn echte of vermeende betrokkenheid bij terrorisme eerst nog door een Nederlandse rechter worden vastgesteld.
In de tweede plaats snijdt deze Bushiaanse vorm van ''oorlogverklaring'' geen hout, aangezien er tot dusver niet allee geen enkel sluitend bewijs is voor ''moslimfundamentalisme'', maar daarenboven oorlog internationaalrechtelijk een ''Het een krijg tussen staten, en dat is nu niet het geval.'' zoals de Nederlandse oud-premier van Agt terecht opmerkte.
Het verheugt mij dan ook in dit verband, dat een groot deel van de Nederlandse politieke partijen [D'66, Christen-Unie, de SP en de PvdA] hierop duidelijke kritiek ventileerden.

Het ergste vind ik in dit verband echter nog het feit, dat vice-premier Zalm door zich te bedienen van deze oorlogstaal niet alleen de suggestie wekt, dat de in Nederland geldende rechtsberscherming tav bepaalde verdachten niet meer hoeft te worden toegepast, hetgeen reeds enigszins is gematerialiseerd in de de rechtsregels ondermijnende anti-terreurmaatregelen, maar daarenboven leiden dergelijke opmerkingen zoals reeds opmemerkt eveneens tot nog verder veslechterende verhoudingen tussen Nederlandse autochtonen en Marokkaanse moslims.
Ook D'66 Tweede Kamervoorzitter B. Dittrich refereerde hieraan.

5 Nederlandse rechtsregels

Ik citeer ten aanzien van door u voorgestelde maatregelen de volgende door u gedane uitspraken

a ''De VVD vindt dat daadkracht zit in het gebruiken van de wettelijke
middelen die tot onze beschikking staan. De nieuwe wet terroristische
misdrijven biedt openingen. Radicale moskeeën moeten worden gesloten
(volgens de Telegraaf van 4 november frequenteerde de jihadist van
gisteren de Amsterdamse El-Tawheed-moskee), radicale imams het land
uitgezet en serieuzer moet worden bekeken hoe we geldstromen vanuit
Saoedische extremistische hoek kunnen laten opdrogen.''

In zoverre ben ik het geheel met u eens, dat wanneer er sprake is van echt-bewezen terrorisme [waarbij uiteraard een onderscheid gemaakt dient te worden tussen een poging tot het plegen van een aanslag, een gepleegde aanslag en/of mede-plichtigheid in dezen] er zeker streng tegen moet worden opgetreden, althans binnen de geldende Nederlandse rechtsregels.
De huidige anti-terreurmaatregelen die een verdachte voor langere tijd kunnen vasthouden waarbij eveneens het bewijsmateriaal gebaseerd kan worden op door de AIVD oncontroleerbaar bewijsmateriaal, dat daarenboven niet aan de advocaat van verdachte hoeft te worden voorgelegd beschouw ik als een ernstige aantasting van het Nederlandse rechtsstelsel.
Het terecht nemen van strenge maatregelen mag mi niet ten koste gaan van de de algemeen erkende rechten van een verdachte, ongeacht het gepleegde misdrijf.

Het is immers zeer wel mogelijk binnen het bestaande rechtssysteem werkelijke terroristen streng te straffen.

b ''Radicale moskeeën moeten worden gesloten
(volgens de Telegraaf van 4 november frequenteerde de jihadist van
gisteren de Amsterdamse El-Tawheed-moskee)''

Ik vind het in dezen zeer merkwaardig dat u zich niet alleen baseert op een krantebericht, maar daarenboven van een krant als de Telegraaf, die zich weleens vaker heeft bediend van onzorgvuldige en zelfs foutieve berichtgeving.
Bovendien vind ik de uitspraak ''radicale moskee'' enigszins ongerijmd, aangezien de echte of vermeende ''radicaliteit'' niet zozeer samenhangt met het betreffende gebedshuis, maar met de aldaar prekende geestelijke of imam.
U verliest bovendien uit het oog, dat een gebedshuis open dient te zijn voor ieder mens om te bidden, ''radicaal'' of niet.
Wie garandeert u, dat niet eveneens ''radicale'' joodse fundamentalisten, die naar Israel immigreren en vanuit nederzettingen aanslagen op Palestijnse scholen plannen of plegen of '''radicale'' Amerikaanse of Nederlandse christenen, die een daad willen stellen tegen abortussympathisanten, respectieveljk in synagogen of Kerken bidden?
Moet dan de respectievelijke Kerk of synagoge eveneens gesloten worden?
Neen, iedereen ongeacht levensopvatting is vrij om waar dan ook te bidden.

Het is in dezen ongerijmd het desbetreffende gebedshuis verantwoordelijk te stellen voor de levensideologie van haar bezoekers.

c ""radicale imams het land uitgezet''

Ook hierin ben ik het niet met u eens.
Wanneer een ''radicale'' [en daaronder versta ik echt strafbaar radicaal, dus met echt-terroristische sympathieen] imam zich op een dergeljke manier manifesteert, moet hij net als iedere andere Nederlander of bewoner met ene verblijhfsvergunning strafrechtelijk worden vervolgd.
Ik ben er wel voor een dergeljke imam eventueel het preken te verbieden, zowel in de dsebetreffende moskee als daarbuiten.

5 Verantwoordelijkheid van politici

Tenslotte wil ik de politici met name van de kant van de VVD op het hart drukken zich zowe bereffende voor te stellen maatregelen als uitspraken terughoudender op te stellen.
Hoewel uiteraard degenen, die de respectieveljke branden in kerken en scholen gesticht hebben als enigen verantwoordelijk zijn voor de recente terroristische aanslagen [dit is echt en bewezen terrorisme] met als dieptepunt het afbranden van een islamitische school in Uden, hebben wel degelijk de door mij genoemde uitspraken van politici er mede toe bijgedragen, dat een dergelijk reeds door de moord op T. van Gogh gepolariseerd anti-molsimklimaat zich verder kon ontwikkelen.

In dat opzicht kunt u een voorbeeld nemen aan premier Balkenende, die direct is afgereisd naar de plats des onheils en zich in niet misverstane termen heeft uitgelaten over de recente aanslagen in Nederland.

Ik spreek dan ook de hoop uit, dat de VVD-politici hun verantwoordelijkheid, bij te dragen aan een leefbare en harmonieuze Nederlandse samenleving, serieus zullen nemen en zich in de toekomst van polariserende opmerkinge, die slechts olie op de golven kunnen gooien, zullen onthouden.

Vriendelijke groeten
Astrid Essed
Amsterdam

arch/ive/ief (2000 - 2005)