arch/ive/ief (2000 - 2005)

"De commandant van de paramilitairen verkrachtte me. ( ... ) Je moet zwijgen. Als je het verhaal vertelt, dan zeggen de mensen dat je erom gevraagd hebt. Ik kwam naar Medellín. Als het leger er is, denk ik steeds dat ik alles opnieuw zal meemaken. Het is als een nooit eindigende nachtmerrie."
Een vrouw getuigt bij Amnesty International.

Het rapport 'Scarred bodies, hidden crimes: sexual violence against women in the armed conflict' bundelt de getuigenissen van vrouwen die seksueel geweld in het conflict overleefden en wiens stem nooit wordt gehoord. Het stigma van seksueel geweld en de angst waardoor het wordt omgeven, belet vrouwen deze gruwel aan de kaak te stellen. "Met dit rapport hopen we duizenden vrouwen een stem te geven. Hun ervaringen met seksueel geweld blijven verborgen achter een muur van stilte, die in stand wordt gehouden door discriminatie en straffeloosheid," verklaart Virginia Segal.

Seksueel geweld tegen vrouwen vormt een integraal onderdeel van het 40 jaar oude gewapende conflict in Colombia. Het rapport van Amnesty bewijst dat dit misbruik wijdverbreid is. Verkrachting en andere seksuele misdaden, zoals genitale verminking, worden regelmatig gepleegd door de veiligheidsdiensten en de paramilitairen. Het is een onderdeel van hun terreurstrategie tegen gemeenschappen die ze verdenken van samenwerking met de guerrilla. Afro-Colombiaanse vrouwen, indigene en plattelandsvrouwen, bewoners van sloppenwijken en ontheemden lopen het grootste risico.

"Vrouwen en meisjes worden seksueel misbruikt en zelfs vermoord omdat de strijdende partijen hun gedrag niet aanvaardbaar vinden, omdat ze de autoriteit van gewapende groepen in vraag stellen, of simpelweg omdat vrouwen worden gezien als een nuttig doelwit voor vernedering van de vijand", aldus Virginia Segal. "Het misbruik vindt plaats nadat vrouwen gekidnapt zijn door guerilla of paramilitairen, en in detentie bij de veiligheidsdiensten. Paramilitairen en guerrillagroepen mengen zich in de meest intieme aspecten van het leven van vrouwen in de gebieden waarover ze controle uitoefenen. Ze leggen een avondklok en kledingscodes vast, vernederen vrouwen, ranselen hen af, verkrachten en vermoorden vrouwen die in hun ogen de regels overtreden."

De Colombiaanse autoriteiten en de bevolking hebben het schandaal van seksueel geweld veel te lang genegeerd. Het wordt bestempeld als een 'privé-probleem'. Klachten worden nauwelijks officieel geregistreerd en het misbruik is nog minder zichtbaar in het kader van het gewapende conflict. De staat heeft nagelaten om de daders voor het gerecht te brengen. Bij een onderzoek worden slachtoffers vaak op een vernederende manier behandeld door de autoriteiten en de daders worden zelden geïdentificeerd, laat staan gestraft. Medische verzorging voor overlevenden is zo goed als onbestaande voor wie niet genoeg geld heeft.

Overlevenden van seksueel geweld worden steeds opnieuw gestraft. Niet enkel werden ze seksueel misbruikt, vaak worden ze ook verworpen door hun familie en vernederd door het legale systeem. Medische zorg wordt hen ontzegd en zelden zien ze hun daders voor het gerecht verschijnen. Vrouwenorganisaties in Colombia trachten die leemte op te vullen door medische assistentie en advies te voorzien, maar worden daarom zelf geviseerd. Hun werk wordt bestempeld als 'hulp aan de vijand'.

Ondanks herhaaldelijke aanbevelingen van de VN en andere internationale instellingen, wijst weinig erop dat de Colombiaanse overheid voldoende maatregelen treft om de misbruiken te stoppen en de daders voor het gerecht te brengen. Het gevoerde beleid vergroot de straffeloosheid. Daardoor denken de daders dat dergelijk gedrag getolereerd wordt. De Colombiaanse staat verzaakt aan zijn verantwoordelijkheid om seksueel geweld te voorkomen, te bestraffen en uit te roeien. "Alle partijen in dit conflict moeten geweld tegen vrouwen openlijk veroordelen en duidelijk maken aan hun manschappen dat het niet getolereerd wordt en dat daders voor het gerecht moeten verschijnen", besluit Virginia Segal.

Achtergrond
Amnesty International bezocht Colombia in 2003 and 2004, om onderzoek te voeren naar seksueel geweld tegen vrouwen in diverse regio's van het land. Tijdens de missies nam Amnesty interviews af met overlevenden, getuigen, activisten en organisaties die werken met slachtoffers van seksueel geweld en hen assistentie verlenen. Dit rapport is gebaseerd op directe verklaringen van overlevenden.

Het rapport kadert eveneens in de international campagne van Amnesty, gelanceerd in maart 2004, om geweld tegen vrouwen in te dijken.

Voor het volledig rapport in het Engels: http://web.amnesty.org/library/Index/ENGAMR230402004?open&of=ENG-COL

Voor meer getuigenissen van slachtoffers: http://news.amnesty.org/index/ENGAMR230492004

Amnesty International 13 oktober 2004
http://www.aivl.be/

Post ZYX (ZYX26@lycos.com)