arch/ive/ief (2000 - 2005)

Broederlijk naast elkaar: Xavier Verboven en Andre Mordant van het ABVV, Luc Cortebeeck en Josly Piette van het ACV. Niet gespeend van enige humor commentariëren ze het huidige klimaat waarin zoveel verworvenheden worden teruggedraaid. Mordant: "ja inderdaad, oudere werknemers zijn te duur, alle werknemers zijn in feite te duur. Sommigen zouden graag hebben dat de werknemers helemaal niets verdienen. Maar dan zitten we wel terug in het slavendom". En na een uitwijding: "de enige waarom oudere werknemers te veel verdienen, is omdat jonge werknemers te weinig verdienen. Dat men dus de lonen van de jonge werknemers verhoogt".

Luc Cortebeeck, ACV-voorzitter, waarschuwt de regering en premier Verhofstadt. "Hij mag het startschot geven", aldus Cortebeeck. Maar in zijn beleidsverklaring van 12 oktober mag hij geen aanbevelingen doen voor het interprofessioneel overleg. Uitspraken van minister Freya Vandenbossche over langer werken zijn hier duidelijk in slechte aarde gevallen.

Marge genoeg

Het interprofessioneel overleg gaat tussen werkgevers en werknemers, en over de materies die hen aanbelangen: lonen en arbeidsvoorwaarden. Het overleg moet een akkoord voor de privé-sector opleveren voor de volgende twee jaar.

Voor de lonen en de koopkracht is er volgens de vakbonden zeker ruimte voor loonsverhoging. Het ACV had dat een maand geleden al expliciet gezegd, gelet op de economische groei van dit en volgend jaar. Kennelijk gaat de regering nu uit van een groei van 2,5% in 2005.
Toch vragen de twee bonden geen algemene loonsverhoging. Ze zeggen dat ze geen dwingende loonnorm willen, maar wel opnieuw een indicatieve loonnorm, "zoals in de twee vorige akkoorden". Ze wachten de cijfers van de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven af, waarin het Belgische loonpeil met dat van de buurlanden wordt vergeleken. Ze pleiten wel voor de automatische indexering en ze zeggen dat, in plaats van de werkloosheidsuitkering te verlagen integendeel het bruto minimumloon omhoog moet.

Kortere werkweek

Voor de werkgelegenheid staan het behoud van de brugpensioenregelingen èn collectieve en individuele werktijdverkorting voorop. Niet van de 38- naar de 40-urenweek dus, wel ruimte voor akkoorden die de werktijd verkorten; zeker, zo zegt Xavier Verboven van het ABVV, in geval van herstructurering en temeer omdat de regering dan ook nog eens een loonlastverlaging belooft. Verboven zegt erbij dat het patronaat hiervan niet wil weten: kijk naar Volkswagen of Ford, waar de bonden (tevergeefs) zelfs de 32-urenweek hebben voorgesteld. "Dan", aldus Verboven, "komen de patroons met brugpensioen af. Terwijl ze elders het brugpensioen verketteren".

Vorming is recht

Wij zijn voor het concurrentievermogen, benadrukken de vier sprekers. Maar ze willen geen kwantitatieve maar kwalitatieve maatregelen om de concurrentiekracht op peil te houden.

Ze vinden bij voorbeeld dat het recht op vorming en opleiding uitgedrukt moet worden in een aantal vormingsdagen voor alle werknemers.

ACV en ABVV willen ook discriminaties blijven wegwerken. Zo kunnen min-20-jarigen onterecht geen aanspraak maken op steun van het sluitingsfonds (waarvan het plafond van 1959€ overigens sinds 1984 niet meer is herzien) en zitten er ook aan de onderscheiden statuten van arbeiders en bedienden onrechtvaardigheden vast, bij voorbeeld voor de berekening van het vakantiegeld.

De vakbonden staan erop dat nu eindelijk de personeelsvertegenwoordiging in de kleinste ondernemingen wordt geregeld, dus in bedrijven van minder dan 20 werknemers, waar kennelijk wel de helft van alle werknemers in het land werken. Die noot zal moeilijk te kraken zijn, maar tegen einde maart 2005 moet de kwestie geregeld zijn. Anders wacht de werkgevers juridische vervolging.

ACV en ABVV hebben nog eens duidelijk benadrukt dat er de komende tijd over andere zware dossiers onderhandeld wordt, parallel aan een interprofessioneel akkoord. Eerst de Begroting-2005, in oktober komt het Eindeloopbaan-debat, daarna het debat over de Sociale Zekerheid.

In verband met de Sociale Zekerheid zeggen beide vakbonden dat de regering op 20-21 maart in Oostende heeft beloofd het stelsel in 2005 in evenwicht te brengen door een nieuwe financiering. Dat engagement moet de regering houden, aldus de bonden. Van herziening van lagere bijdragen aan de Sociale Zekerheid kan geen sprake zijn.

In verband met de begroting vinden de vakbonden dat de politiek van lastenvermindering zijn limiet bereikt heeft. De bonden pleiten voor structurele en toekomstgerichte overheidsfinanciering, onder andere van het Zilverfonds: dat mag niet langer met toevallige inkomsten worden gefinancierd.

De uitsmijter is gericht aan het Vlaams Netwerk van Ondernemingen, VOKA (het vroegere Vlaams Economisch Verbond). Voorzitter Ludo Verhoeven heeft dinsdag nog maar eens herhaald "dat we met zijn allen langer moeten werken". Hij heeft eraan toegevoegd dat het brugpensioen binnen 3 à 5 jaar afgeschaft moet zijn en dat ook de premies voor tijdskrediet afgeschaft moeten worden.

"Niet alle patroons denken er zo over, dat weten we uit onze directe contacten met werkgevers. Breek alle sociale voorwaarden af, dat is het maatschappelijk project van VOKA. Maar dat is wel een extreem standpunt". Zo reageert eerst Luc Cortebeeck. Xavier Verboven besluit: "het moet maar eens gedaan zijn met alles om te draaien. Pleiten voor brugpensioen, pleiten voor werk, dat is progressief. Alles afbreken, dat is conservatief".