arch/ive/ief (2000 - 2005)

Waarom komt de vakbeweging in Nederland op straat?
“Omdat wij gewoonweg niet akkoord gaan met de manier waarop het kabinet Balkenende de zaken aanpakt. Het beleid van Balkende II is een mix van ideologie en bezuinigswoede. De sterke man in het kabinet is minister van financien Gerrit Zalm (VVD). Hij vertoont de trekken van een boekhouder en kent eigenlijk maar één doel: zorgen dat het tekort van de overheid niet boven de 3% gaat. Hij hecht daar kennelijk enorm veel waarde aan. In het verleden heeft hij zelfs een aantal Europese lidstaten de les gelezen. Aan de andere kant is er het CDA. Wat er met hen aan de hand is, dat weten wij ook niet. Zij waren altijd grote aanhangers van het maatschappelijk middenveld. Zij waren grote supporters van het sociaal overleg tussen overheid en sociale partners. Dat lijkt definitief verleden tijd en men gooit zich nu op de slogan: “mensen moeten meer verantwoordelijkheid nemen”. Wij vertalen dat als “betaal de rekening en zoek het verder zelf maar uit”. Die mix kenmerkt het huidige kabinet.”

Hoe is het uitgerekend in Nederland zover kunnen komen?
“Wij hebben vorig najaar eigenlijk een uniek akkoord in de wereld afgesloten. Daarbij werd de Nederlandse vakbeweging twee jaar loonmatiging (1 jaar nullijn en 1 jaar bijna-nullijn) 'beloofd', in ruil voor nadere afspraken over “minder verslechteringen”. Dat is vrij uniek in de wereld. Ik denk niet dat de Belgische vakbonden daar nu al aan toe zijn.”

Die nullijn, wat betekent dat precies?
“Dat betekent eigenlijk gewoon 0% structurele loonsverhoging.Er mocht wel een éénmalige onafhankelijke loonsverhoging afgesproken worden, maar die tellen niet door. Kijk, de rekening bij de bakker en de slager worden ook niet lager ...
Het overleg over de verdere invulling van maatregelen die het kabinet genomen had, is mislukt. Vooral op een paar grote dossiers: de WAO (Wet op de Arbeidsongeschiktheid) en het brugpensioen. In de maand mei van dit jaar is het dan grandioos uit mekaar geknald en daarna is het eigenlijk niet meer goed gekomen. Toen kwam het kabinet ook nog eens met een diaree van verslechteringen. De ene maatregel na de andere werd over Nederland uitgestort. Het was bijna een strafexpeditie tegen de vakbeweging. We achtten ons op dat moment ook niet meer gebonden aan afspraken i.v.m. loonmatiging. Toen kondigde minister van financien Gerrit Zalm aan dat hij, indien wij ons niet aan de loonmatiging hielden hij ook de CAO niet als algemeen bindend zou beschouwen. Hij kwam met een maatregel waarin ontslagvergoedingen die afgesproken waren bij de sociale plannen, verrekend zouden worden met een werkloosheidsuitkering. Concreet komt het hierop neer dat wanneer iemand werkloos wordt, hij eerst zijn ontslagvergoeding, die hij via het sociaal plan of via de rechter krijgt, moet opmaken alvorens in aanmerking te komen voor een vergoeding. Toen hebben wij op een gegeven moment, in de aanloop naar 2 oktober, alle overleg op alle niveaus stopgezet. We vonden dat we onze tijd betere konden besteden in het mobiliseren van mensen.”

En is die mobilisatie al succesvol gebleken?
“Wij hebben nu een paar weken van actie achter de rug. In Rotterdam waren er 45.000 mensen op de been. In de afgelopen week, rond Prinsjesdag, kwam er overal in het land volk op straat. En nu zaterdag is er het tussentijdse hoogtepunt. We gaan daarna wel weer verder. We proberen, laten we zeggen, de spanning er in te houden tot de CAO-onderhandelingen beginnen naar het einde van dit jaar en het begin van volgend jaar toe.
Dan proberen we voor een deel de verslechteringen die op de mensen afkomen via CAO-onderhandelingen te repareren. Maar daarvoor is de economische ruimte natuurlijk ook beperkt. Je zult keuzes moeten maken en dat gaat toch ten koste van andere zaken.”

Zouden die problemen ook voorgekomen zijn onder een regering met de PvdA?
“Daar durf ik mijn hand ook niet voor in het vuur steken, maar ik denk wel dat er andere keuzes gemaakt zouden worden. Tijdens het voorjaarsoverleg bijvoorbeeld hebben we gezamelijk met de oppositie een alternatief pré-pensieoenplan op de tafel gelegd en daar was de PvdA ook bij. Kijk, dat dossier is een pijnpunt, daar gaat een behoorlijk deel van de clash over. Maar ook wij vinden dat er bezuinigd moet worden en dat dat een kwestie van de politieke keuzes maken is. Dit kabinet is gewoon echt neo-liberaal.”

Zitten jullie op de golflengte als de PvdA?
“Ja, in grote lijnen wel. Maar dat is oppositie en de oppositie in Nederland die schopt geen deuk in een pakkie boter. De echte oppositie in Nederland, dat is de vakbeweging. In Den Haag worden ze onrustig, maar dat komt gewoon door onze acties.”

Hebt u gehoord dat de Belgische vakbonden eveneens oproepen om naar Amsterdam te komen?
“Ik heb daarvan gehoord. Uiteraard zijn die van harte welkom. Het is de ware solidariteit. Het heeft ook te maken met het feit dat we hetzelfde taalgebied hebben.We kennen ze, we hebben er regelmatig contact mee en we stellen dat zeer op prijs.”

Zijn er tenslotte contacten met het EVV?
“John Monks, algemeen secretaris van het EVV is één van de 4 sprekers.”

Meer info op:
http://www.nederlandverdientbeter.nl/
http://www.keerhettij.nl/