arch/ive/ief (2000 - 2005)

U stelt in uw studie vast dat er een kloof is tussen de belasting op arbeid en de belasting op kapitaal?

Jozef Pacolet: “Gemiddeld bedragen de tarieven op arbeid in België 43 %. Als we het inkomen op kapitaal heel ruim interpreteren - inkomen van vennootschappen, inkomen uit roerend en onroerend vermogen, inkomen van zelfstandigen - komen we aan 30 %. Van een normaal belastingssysteem zou je moeten verwachten dat iedereen er bijdraagt naar draagkracht. In dat geval zou je een lagere aanslagvoet op arbeid veronderstellen. Wij hebben een Scandinavisch systeem van sociale bescherming en collectieve uitgaven, maar het kapitaal financiert daar onvoldoende aan mee.”

België hinkt daarmee achterop in vergelijking met andere Europese landen?

Jozef Pacolet: “De gemiddelde Europese aanslagvoet voor kapitaal is 29 %. De aanslagvoet voor arbeid bedraagt er gemiddeld 36 %. Verhoudingsgewijs draagt arbeid hier dus meer bij dan in de rest van Europa.”

U hebt ook berekend wat het kost om de vermogens niet te belasten.

Jozef Pacolet: “In een studie die gebaseerd was op cijfers van 1997 berekenden we dat het kapitaal in België voor ongeveer 11,5 miljard euro niet belast wordt. Mocht de factor kapitaal belast worden zoals de factor arbeid dan zou er 25 miljard euro betaald moeten worden. Nu komen we uit op 14 miljard euro. De cijfers uit 1997 gelden nog steeds.”

Hoe komt het dat België zo achterop hinkt?

Jozef Pacolet: “Voor een stuk heeft dat zeker te maken met de open economie. Alle omringende landen kunnen de rol van takshaven spelen. Luxemburg is zelfs een takshaven bij uitstek. Door de monetaire unie was er zelfs geen wisselrisico. Dat is altijd een argument geweest om niet de maximale tarieven te innen. Daarnaast is er een evolutie geweest om het verwerven van aandelen aan te moedigen. Daar zijn de sicavs uit voortgevloeid (een sicav is een beleggingsvorm die vrij is van roerende voorheffing, cc). Er is dus een schroom om ook dat inkomen te belasten.”

Toch zijn de voorwaarden volgens u nog nooit zo gunstig geweest?

Jozef Pacolet: “De Belgische overheid heeft op dat vlak nooit het voortouw genomen, maar vandaag zou ze toch al minstens kunnen proberen om een goede volger te zijn. De nieuwe Europese spaarrichtlijn die belastingontduiking tegen moet gaan, is eng gedefinieerd. Door bepaalde producten anders te gaan definiëren kan je de richtlijn uithollen.. Tal van producten zullen er zo niet onder vallen. Het is een kwestie van politieke wil om dat te verhinderen. Zorg er voor dat er geen nieuwe producten komen die niet belast worden. Alle inkomens tegen een redelijk tarief belasten zou het streefdoel moeten zijn. En een nul-tarief is géén redelijk tarief.”

Maar wat antwoordt u dan op het argument dat hoge tarieven leiden tot ontduiking?

Jozef Pacolet: “Voor dat gedeelte van het inkomen dat onder de Europese spaarrichtlijn valt zoals euro-obligaties, rentedragend papier enzovoort zal er geen ontduiking meer mogelijk zijn. Ofwel zal er een voorheffing moeten betaald worden ofwel zal het product vallen onder de plicht tot informatie-uitwisseling. Voor die producten is er dus zelfs geen behoefte meer aan een kadaster. Men kan buiten de Europese unie vluchten, maar dan worden de beleggingsmogelijkheden toch beperkter. Het is zoals ik zei een politieke keuze om te bepalen welke producten daar onder zullen vallen.”

Een ander bezwaar tegen een belasting op kapitaal is dat vooral de middeninkomens geraakt worden.

Jozef Pacolet: “Dat is een gevaar. Voor de hoge vermogens zijn er meer en meer legale ontwijkingsmechanismen. Ook bijvoorbeeld voor de erfenisrechten. Er zijn formules die het perfect legaal maken dat men weinig belastingen betaalt. Denk ook aan de verzelfstandiging en de vennootschappelijking om de werkgeversbijdragen te omzeilen. Het zijn allemaal manieren om voordelige belastingsregimes te zoeken. De overheid zou eens de inventaris moeten maken van die ontwijkingsmechanismen. Ontwijking is voor de geïnformeerden het mechanisme bij uitstek geworden om geen belasting te betalen. De minder geïnformeerden zullen eerder hun toevlucht nemen tot ontduiking.”

U schuift ook enkele alternatieven naar voor.

Jozef Pacolet: “De overheid moet de legale ontwijkingsmechanismen in kaart brengen en neutraliseren. De achterpoortjes die de overheid zelf heeft open gezet, moeten terug dicht. Zo kan men de belastbare basis uitbreiden. Ten tweede moet men ook absoluut van de strijd tegen de ontduiking die nog altijd aanzienlijk is een prioriteit maken.”

Bij de politici lijkt de bereidheid om voor een vermogensbelasting op te komen toch zeer laag?

Jozef Pacolet: “Wel, what's in a name? Een expliciete vermogensbelasting zal wellicht zelfs bij de doorsneeburger op wat wantrouwen stuiten. Maar ik denk dat iedereen zich toch wel kan vinden in de stelling dat elk inkomen tegen een normaal tarief zou moeten belast worden. Ik hoorde zelfs Bart Tommelein van de VLD zeggen dat een nul-tarief op bepaalde financiële producten toch niet vanzelfsprekend is. Laten we daar al mee beginnen.”