arch/ive/ief (2000 - 2005)

De politieke overheid heeft hierin weinig in de pap te brokken en wordt onder permanente dreiging van delocalisering onder druk gezet om de milieuwetgeving aan de wensen van de multinational aan te passen. Lokale en nationale overheden worden zelfs tegen mekaar opgezet. De werknemers worden daarbij als gijzelaars gebruikt en uitgespeeld tegen de omwonenden wiens gezondheid en levenskwaliteit door de activiteiten van het bedrijf ernstig geschaad worden. Het prerogatief van een door het volk gekozen overheid om de sociale en ecologische normen vast te leggen en te waken over de gezondheid en het welzijn van zijn burgers, wordt gedelegeerd naar de aandeelhoudersvergadering van een multinational.

Natuurlijk is ook het creëren van kwaliteitsvolle werkgelegenheid een opdracht van de overheid. De door DHL beloofde arbeidsplaatsen ogen spectaculair, maar mogen niet geïdealiseerd worden. Het feit dat jaarlijks ruim een kwart van het DHL-personeel het bedrijf verlaat en op zoek gaat naar een andere baan, zegt op zich iets over de kwaliteit van de arbeid. DHL creëert bovendien weinig “nieuwe” jobs. Het jobaanbod in Zaventem is grotendeels het gevolg van een verschuiving van activiteiten die DHL in andere Europese vestigingen afbouwt. Zo werd vorig jaar de DHL-hub nabij Parijs gesloten en werden de werknemers er na een intens sociaal conflict op straat gezet. De geplande uitbreiding van DHL op Zaventem is geen anticipatie op een spectaculaire groeiprognose van de algemene economie of van een plotse toename van het pakjesverkeer in België of Europa, maar van een “rationalisering” van de activiteiten van de multinational. Wie zich terecht verzet heeft tegen de gedeeltelijke verhuis van Ford Genk, kan ook deze omgekeerde verschuiving van arbeidsplaatsen naar Zaventem, ten koste van mensen in andere landen, niet toejuichen.

In dit schoolvoorbeeld van neoliberale globalisering wordt een gevaarlijk precedent geschapen, dat voor de syndicale beweging zomogelijk verstrekkender gevolgen zal hebben dan de belangrijke strijd tegen de herinvoering van de 40-urenweek. De paarse regering staat haar bevoegdheid om ecologische en sociale randvoorwaarden te bepalen af aan het directiecommittee van een multinational. Vanuit zijn hoofdzetel in een ander land bepaalt die multinational dan eigenhandig de exploitatievoorwaarden voor de vestiging en de gezondheidsnormen voor de omwonenden.

DHL moet duidelijk gemaakt worden dat het op Zaventem welkom is als het zich schikt naar de regels die de legitieme bewindslieden in functie van het welzijn en de welvaart van de bevolking en de draagkracht van de omgeving hebben ingesteld. Het maximumplafond van 25.000 nachtvluchten is zo’n regel, waar enkel van zou mogen worden afgeweken om hem te verlagen. Het is niet omdat premier Verhofstadt niks bakt van zijn belofte om 200.000 kwaliteitsvolle banen te creëren, dat men plat op de buik moet voor de onrealistische en onethische eisen van een multinational. Bewonerscommittees, vakbonden en progressieve politieke partijen hebben in de strijd tegen deze neoliberale globalisering veel gelijklopende belangen. Niet de slaapgestoorde omwonenden of de bedreigde werknemers gaan hierbij uit de bocht, evenmin als de voor grenzen-aan-de-groei pleitende Groenen, maar wél DHL en de paarse regering die haar bevoegdheden aan deze multinational afstaat.

Eloi Glorieux, Vlaams volksvertegenwoordiger Groen!