arch/ive/ief (2000 - 2005)
|
San Romero vive! Mij kunnen ze doden, maar niet de Stem van de gerechtigheid by Remi Verwimp Friday, Sep. 17, 2004 at 4:55 PM |
Gebeeldhouwd staat hij in de gevel van de Westminster Abbey in Londen als een van de tien martelaren van de twintigste eeuw. Gegrift staat hij in het collectieve geheugen van de wereld en van allen die de strijden voor internationale solidariteit. Een van de moordenaars is nu wel in de Verenigde Staten bij verstek veroordeeld tot een geldboete. Maar de eigenlijke straffeloosheid duurt voort.
romero.gif, image/gif, 320x240
|
In 1979 stapte Rafael Saravia over van de Salvadoraanse luchtmacht naar de privé-milities van Roberto D’Aubuisson, die op 24 maart 1980 aartsbisschop Oscar Arnulfo Romero van San Salvador vermoordden. In El Salvador heerste toen een burgeroorlog. Het FMLN bevrijdde grote gebieden van El Salvador, ondanks de intensieve bewapening en bombardementen onder leiding van de adviseurs van de Verenigde Staten. In twaalf jaar tijd vielen 75.000 doden en moest een derde van de bevolking op de vlucht.
Juist in deze verschrikkelijke ellende gingen priesters aan de kant staan van het gekruisigde volk. Overal in de arme wijken van Zacamil, Mejicanos, Santa Tecla, Soyapango en in de opvangkampen van de oorlogsslachtoffers ontstonden christelijke basisgemeenschappen. Ook Vlaamse priesters als Roger Ponseele en Piet Declerq gingen mee in de gewapende strijd. Geplaatst in dit bloedende land, was Mgr. Romero eerst eerder een traditionele kerkvorst. Maar op zijn ziel getrapt door de moord op een vriend en naaste medewerker, Rutilio Grande, werd hij voor de keuze geplaatst tot in zijn concrete consequenties: “Of we dienen het leven, of we zijn medeplichtig aan de dood”. Hij ging door de knieën voor de krotbewoners en suikerrietkappers, die met blote vuisten geen kans maakten tegen de door de VS bewapende landeigenaars en militairen. Langzaam en onherroepelijk werd hij gedreven naar de armen, naar de broeders en zusters die levend gevild ontdaan werden van hun waardigheid. Gehaat door de rijke families, in een hoek gedrumd door de bisschoppelijke collega’s en ingrijpend gewantrouwd door de prelaten in Rome, legde hij zijn bisschoppelijke gewaden af en ging in hemdsmouwen koffie drinken in de volkswijken en de boerendorpen. De openheid en de spontaneïteit die hij daar ontmoette, deden hem uitroepen: “Met dit volk is het niet moeilijk een goede herder te zijn”. Zijn preekstoel van bovenaardse waarheden in de kathedraal van San Salvador werd omgebouwd tot ‘de stem van het volk’. Elke zondag beluisterd door twee derden van de bevolking tijdens zijn twee uur durende homilie vanuit radiozender YSAX, werd hij de “Stem van dezen zonder stem”, niet alleen voor de Salvadoranen, maar voor heel het continent, dat na verschillende eeuwen van profetische stilte het plots hoorde donderen in de Midden-Amerikaanse regio. Ook nadat de radiozender opgeblazen werd en ook nog vandaag blijft die stem in het collectieve geheugen nazinderen. Duizenden, nog in leven, hoorden vanuit de kathedraal op zondag 20 maart met eigen oren en honderdduizenden op cassette over de hele wereld zijn oproep tot de soldaten van de regering: “No mataras! In naam van God, in naam van het lijdende volk, vraag ik jullie, smeek ik jullie, beveel ik jullie, gij zult niet doden! Stop de repressie!” Hij vroeg te veel, hij eiste te veel op : gerechtigheid en vrede voor zijn volk. Vier dagen later werd hij tijdens een eucharistieviering neergeschoten door privé-milities van het grootkapitaal, fascistische militairen en de ARENA partij. Tijdens zijn begrafenis werd de massa nog eens uiteengeschoten en vielen opnieuw tientallen doden. “San Romero de América”, heilig verklaard, niet vanuit het Vatikaan, maar door het volk. Gebeeldhouwd staat hij in de gevel van de Westminster Abbey in Londen als een van de tien martelaren van de twintigste eeuw. Gegrift staat hij in het collectieve geheugen van de wereld en van allen die de strijden voor internationale solidariteit. Een van de moordenaars is nu wel in de Verenigde Staten bij verstek veroordeeld tot een geldboete. Maar de eigenlijke straffeloosheid duurt voort. Ik heb het over de rol van de VS, die in die tijd 6 miljard dollar steun gaven aan de Salvadoriaanse regering.
Remi Verwimp
|