Peter Hartz, meest verwenste Duitser, is ook VW-personeelschef

Peter Hartz, meest verwenste Duitser, is ook VW-personeelschef
by raf Thursday, Sep. 09, 2004 at 2:20 PM

Allicht heet de meest verwenste Duitser van het ogenblik Peter Hartz. Hij gaf zijn naam aan het Hartz-IV-plan waarmee – kort gezegd – de regering-Schröder de werkloosheidsuitkeringen wil verlagen. Elke maandag gaan nu tienduizenden Duitsers tegen Hartz-IV de straat op. Maar ook bij Volkswagen in Vorst-Brussel kennen ze Hartz goed: hij is hun personeelschef. Een gesprek met ABVV-delegee Jan Van Der Poorten over Hartz en de "creativiteit van de patroons".

Jan Van Der Poorten gaat voor VW-Vorst naar de Europese ondernemingsraad van het Volkswagen-concern. Daar zit hij, bij wijze van spreken, met Peter Hartz aan tafel.

"Dat Hartz-plan ken ik niet", zegt Jan Van Der Poorten, "maar zolang ik te maken heb met de Europese ondernemingsraad, heb ik ook te maken gehad met de creativiteit van Peter Hartz. Ik refereer naar zijn 5000 x 5000-project in Duitsland, naar Autovision en nieuwe zaken die opduiken binnen de discussies in Duitsland en waarvan Peter Hartz blijkbaar de bedenker is".

Indymedia: Wat denkt u zelf bij die plannen? zijn ze valabel? Ze passen hoogstwaarschijnlijk in het kraam van de patroon?

JVDP: Vanuit zijn functie gezien zijn het ideeën die in de eerste plaats het concern ten goede komen. Vanuit mijn visie als syndicalist moet ik regelmatig stellen: sommige van die zaken kunnen gewoonweg niet. Dat is het verschil van interpretatie, hij als de verdediger van het kapitaal en ik als verdediger van de werkende klasse.

Indymedia: Welk is zijn laatste exploot, zijn laatse "creatieve vrucht"?

JVDP: Het allerlaatste dat ik gehoord heb, is dat een deel van het loon variabel zou worden en afhankelijk wordt van bepaalde prestaties, afhankelijk van bepaalde elementen. Ik geloof dat ze 30% van het loon variabel willen maken.

Indymedia: Wat zou dat betekenen? Wat denkt u daarbij?

JVDP: Wij vertrekken altijd van het principe: gelijk werk, gelijk loon. Dat is één. Het is niet omdat iemand te laat komt, dat hij op het einde van de maand minder in zijn loonzakje gaat vinden. Het is niet omdat iemand ziek is, of omdat iemand minder "presteert", wat dat ook moge betekenen, dat hij minder zou verdienen. Als je een beetje het bandwerk in een automobielfabriek kent, dan weet je dat er veel factoren zijn die hun invloed hebben op uw functioneren in die fabriek. Dat die elementen gaan spelen in het al of niet verloond worden op het einde van de maand: dat gaat een beetje ver!

Indymedia: Die 5000 x 5000, wat was dat?

JVDP: Binnen de fabrieksmuren van VW in Wolfsburg is er een nieuwe structuur opgericht, die heet 5000 x 5000, om een nieuw model de Volkswagen-Touran te bouwen. Daarbij zijn er 5000 bijkomende arbeidsplaatsen gecreëerd, 3500 in Wolfsburg en 1500 in Hannover, aan 5000 DM loon (557 Euro, nvdr.) per maand.

Indymedia: Is dat een billijke vergoeding?

JVDP: In vergelijking met VW-Brussel is dat meer maar in vergelijking met de gemiddelde lonen in Wolfsburg is dat minder. In het midden van de fabriek hebben ze daar een nieuwe fabriek gecreëerd met die loonvoorwaarden. Vandaag zien we dat de politiek meer en meer wordt om die loonvoorwaarden van 5000 DM te gaan uitbreiden naar de andere sectoren. Dus het is een vorm van interne concurrentie , een motor binnen het logge Volkswagen-Wolfsburg-establishment.

Indymedia: Peter Hartz bedacht ook een arbeidssysteem per leeftijd? Hoe zou dat in elkaar zitten?

JVDP: De idee is om de berekening van de arbeidsduur over de ganse loopbaan te doen, vertrekkend van een gemiddelde arbeidstijd, ik veronderstel van 35 uren omdat die van toepassing is. Iemand van 20 jaar zou dan weken doen van 40-50-60 uur, dan het teveel aan uren opsparen en ze aan het einde van zijn loopbaan kunnen recupereren in de vorm van arbeidsduurvermindering of iets dergelijks.

Indymedia: Het betekent dat men arbeid als een cijfer-gegeven bekijkt, dat men kan onderverdelen in eenheden die men kan spreiden over een hele loopbaan. Maar arbeid is toch iets anders, of niet?

JVDP: Ik denk het ook. Er zijn verschillende factoren die een rol spelen. Bij voorbeeld, wie kan vandaag nog verzekeren dat als ge op 18-20 jaar in een bedrijf gaat beginnen, dat ge daar ook gaat blijven tot de leeftijd van het brugpensioen? Er is niemand die dat nog kan garanderen, met de tijd die ge zogezegd zoudt opgespaard hebben. Dat is één. Twee: ik kijk ook naar de arbeidsomstandigheden. De arbeidsbeweging heeft 150 jaar nodig gehad, om bepaalde standaarden in te voeren. Eén van die standaarden is de beperking van de wekelijkse arbeidsduur. Wanneer we dat gaan ondergraven, komen we terug in situaties van iemand die 50-60 uren in de week gaat werken. Maar hoe gaat die functioneren? Dat zal waarschijnlijk gevolgen hebben voor zijn gezondheid. Wanneer ik zie hoe sommige personen in sommige werkposten moeten functioneren, kan ik me moeilijk voorstellen dat iemand 60 uur aan de "ketting" gaat werken. Mensen komen nu thuis, die vallen in de zetel en vallen in slaap. Het is niet alleen het bandwerk, het is niet alleen het type werk dat men moet bekijken. We moeten ook kijken naar het type werk, gecombineerd met de stress die ermee gepaard gaat, het ploegenwerk, dat zijn allemaal factoren die er een grote rol in spelen.

Indymedia: Peter Hartz is de Human Ressources Officer – vroeger zei men: de personeelschef – van het hele Volkswagen-concern. Zijn er van zijn ideeën doorgedrongen tot in Volkswagen-Vorst?

JVDP: Direct nog niet, maar de directie van Volkswagen in Brussel gebruikt natuurlijk van die ideeën, wanneer die van toepassing zijn bij onze collega's in Duitsland, om de druk hier in Brussel op te drijven, om bepaalde zaken te veranderen, aan te passen in de richting van het gedachtengoed dat ginder van toepassing is. Een voorbeeld: één van de ideeën die gelanceerd zijn een paar jaar terug is de Plus-Min-Conto. Ge kunt dat best vergelijken met een rekening op de bank. Iedereen heeft individueel een soort van spaarrekening waar arbeidstijd kan opgezet worden, en die ook kan gerecupereerd worden.
In Duitsland is dat van toepassing, hier gelukkig niet. Wij verzetten ons er nog altijd tegen, dat is één. Ten tweede, wettelijk is het nog niet toepasbaar in België. Maar één van de gevaren die wij zien, en ze zijn daar gul mee in Duitsland, dat is bij voorbeeld: er is geen werk, OK, dan gaan we stempelen. Maar in het Plus-Min-Conto is er geen sprake van stempelen. Het bedrijf zegt dan: kijk, blijf thuis, ge wordt betaald. Maar het bedrijf beslist achteraf wel wanneer die tijd wordt ingehaald! Dat kan zowel zaterdagvoormiddag, zaterdagnamiddag zijn, dat kan op zondag zijn. Dat betekent dat ge eigenlijk de controle over 'wanneer werkt ge en wanneer niet' volledig kwijt zijt.

Schröder en Hartz: dikke vrienden

Peter Hartz introduceerde in 2002 het 5000x5000-systeem bij Volkswagen in Wolfsburg. 5000 werklozen gingen er voor 5000 Dmark per maand de nieuwe VW-Touran bouwen. Hun loon lag lager dan dat van de vaste VW-arbeiders.

Ook in 2002 vroeg de regering-Schröder aan Hartz om een commissie te leiden voor de hervorming van het arbeidssysteem in Duitsland. In augustus 2002 kwam de Hartz-commissie met haar eerste voorstellen.

Hartz en Schröder zijn beiden lid van de socialistische SPD-partij. Als kanselier van Nedersaksen zat Schröder een tijdlang in de toezichtsraad van Volkswagen.

Najaar 2003 liet Schröder zich uitgebreid fotograferen toen hij met echtgenote Doris en schoothond Holly een zwarte Volkswagen-Touran met aluminium-velgen ging afhalen in Wolfsburg. "Schröder betaalde", volgens de Duitse pers, "de
catalogusprijs".

Indymedia: Men voorspelt hier een hete herfst. Is die echt op til?

JVDP: Ik zou liever praten over een warme lente, omdat we in april bij Volkswagen onderhandelen over een bedrijfsakkoord. We moeten eerst wachten op de resultaten van de nationale, interprofessionele onderhandelingen en de sectoriële onderhandelingen.
Maar wij hebben ook ideeën. Wij weten welke de verzuchtingen zijn van het patronaat, niet alleen nationaal, maar ook binnen Volkswagen-Brussel. Daarom zijn wij ook cratief. Misschien niet zo creatief als Peter Hartz, maar we hebben ook alternatieven opgesteld. Waar iedereen spreekt van terug te gaan naar de 40-urenweek lanceren wij bij voorbeeld een nieuwe oproep om te gaan naar de 32-urenweek.

Indymedia: Dat is frappant. Vroeger was arbeidsduurverkorting een slogan die algemeen weerklonk, sommigen zeiden toen: arbeidsduurverkorting met loonsbehoud. Maar in de context van vandaag is dat wel een zeer offensieve eis.

JVDP: Maar de aanval is de beste verdediging. In plaats van te wachten tot het patronaat zijn eisen op ons afstuurt, hebben wijzelf het touw in handen genomen, in functie van de problematiek waarmee wij geconfronteerd worden. Vandaag vertaalt flexibiliteit zich in werkloosheid: is er geen werk, ga dan stempelen. Dus ligt de kost van de flexibiliteit volledig op de schouders van de arbeiders. Dat willen wij omvormen, aanpassen en die kost via arbeidsduurvermindering recupereren. Dus: als er minder werk is, dat anders verdelen. De enige vorm van flexibiliteit in ons alternatief is dus meer dagen betaald verlof. Ik denk dat dat een droom is voor iedereen. We moeten hem alleen nog waarmaken natuurlijk.

Indymedia: Begin volgend jaar in de lente praten jullie hier bij Volkswagen-Vorst opnieuw over een bedrijfsakkoord. Over hoeveel mensen gaat het dan?

JVDP: Wel, momenteel zijn er 5800 meedewerkers binnen Volkswagen-Brussel waarvan een kleine 5000 arbeiders zijn.

arch/ive/ief (2000 - 2005)