arch/ive/ief (2000 - 2005)

[Opinie] milieubeweging en bewonerscomités tegen uitbreiding DHL
by Bond Beter Leefmilieu Thursday, Sep. 09, 2004 at 2:18 PM

Uitbreiding veroorzaakt dood, ziekte en een netto economisch verlies: meer gezondheidskosten dan opbrengsten. BBL roept alle politieke partijen op om hun politieke verantwoordelijkheid op te nemen en de zware tol voor de volksgezondheid een absolute halt toe te roepen.

Al de bewonerscomités die actief zijn rond de luchthaven van Zaventem - zowel uit de Noordrand, de Oostrand, de Noordoostrand als uit Brussel - kanten zich samen met Bond Beter Leefmilieu (BBL), de Brusselse Raad voor het Leefmilieu (BRAL) en Inter-Environnement Bruxelles (IEB) tegen een verdere uitbouw van de nachtvluchten vanuit Zaventem. Na het grondig uitpluizen van de twee studies die vorige week bekend werden gemaakt, blijkt dat een uitbreiding van DHL het aantal mensen met slaapstoornissen, hartproblemen, diabetes en depressies zal verdubbelen tot verdriedubbelen. Het aantal vroegtijdige sterfgevallen zal eveneens toenemen van 400 per jaar vandaag nu naar meer dan 1.000 per jaar. Bij een uitbreiding van de nachtvluchten zal de gezondheidsfactuur minstens oplopen tot 400 miljoen euro - 16 miljard Belgisch frank! - per jaar.

Tegenover deze uiterst negatieve gezondheidsimpact blijkt nu - luidens de economische studie - geen macro-economische of budgettaire meerwaarde te staan. De gezondheidskosten zouden namelijk de verwachte toegevoegde waarde overtreffen! Ook voor de overheid zelf zullen de gezondheidskosten de opbrengsten (onder de vorm van terugvloei naar de overheid) ver overstijgen. Tot op heden werd het DHL-dossier gezien als een keuze tussen economie en gezondheid/welzijn. De nieuwe gegevens uit de studies tonen aan dat de gezondheidskosten (en dus de last voor de sociale zekerheid en onze economie) hoger liggen dan de verwachte toegevoegde waarde of de opbrengsten voor de overheid. Met andere woorden: de DHL-plannen zijn ook zowel vanuit financieel-economisch oogpunt als vanuit budgettair oogpunt negatief. In deze omstandigheden is het immoreel en bovendien irrationeel om de DHL-plannen uit te voeren. Er moet in tegendeel gestreefd worden naar de kwalitatieve uitbouw van de werkgelegenheid en het economisch weefsel rond de luchthaven. Zo kunnen we van een verlies/verliesoptie naar een win/win situatie evolueren. 

Vorige week werden twee studies bekendgemaakt over de mogelijke uitbreiding van DHL in Zaventem. Enerzijds werd in een economische studie becijferd wat de effecten zouden zijn van een uitbreiding op onze economie, in termen van toegevoegde waarde, werkgelegenheid, belastingsopbrengsten voor de overheid . Anderzijds werd in een tweede studie onderzocht wat de gevolgen zouden zijn van een uitbreiding op de gezondheid van omwonenden en hoeveel de gezondheidskosten daarvoor zouden bedragen. Dat laatste was dringend nodig, want uit heel wat wetenschappelijk onderzoek was reeds gebleken dat nachtvluchten ernstige gezondheidsproblemen veroorzaken, zoals een te hoge bloeddruk, depressies, leerachterstand bij kinderen, toegenomen alcoholmisbruik en een toename van het aantal overlijdens.
Gelijkaardige medische studies rond de effecten op de volksgezondheid van luchtvervuiling en van dagvluchten en de daarbij horende economische kosten, zijn dringend vereist om het toekomstige luchthavenbeleid op een politiek verantwoorde wijze te kunnen bepalen.

Volgens de economische studie zal de uitbreiding van DHL voor de periode tot 2012 een toegevoegde waarde opleveren van 2,9 à 3,6 miljard euro. De directe en indirecte werkgelegenheid schommelt tussen de 7.602 en 12.163 banen (zonder dat in de studie rekening werd gehouden met de gevolgen van automatiseringen productiviteitswinsten en concurrentiedruk). De belastingsopbrengsten voor de overheid schommelen tussen 1,19 en 1,48 miljard euro. Daar staat echter tegenover dat de gezondheidskosten van een uitbreiding van de nachtvluchten, over dezelfde periode geraamd worden op 3,2 miljard euro (400 miljoen per jaar). De gezondheidsstudie geeft zelf aan dat dit bedrag van 400 miljoen euro waarschijnlijk een onderschatting is, onder meer omdat met een aantal ziektebeelden geen rekening kon gehouden worden, dit wegens een te grote wetenschappelijke onzekerheid (terwijl het zeer recente LARES-rapport van de WHO dit ondertussen wel mogelijk maakt).  De hoogste schatting van de gezondheidsstudie komt uit bij 794 miljoen euro per jaar, ofwel 6,3 miljard Belgische frank tot 2012. Bovendien werden ook een aantal extra investeringen die nodig zijn voor deze uitbreiding, en die voor rekening zijn van BIAC, tot nu toe een overheidsbedrijf, niet meegenomen. De terugvloei naar de overheid is daardoor alleen al overschat. Het mag dan ook duidelijk zijn dat dDe conclusie is dan ook dat de gezondheidskosten hoger zullen uitvallen dan de gerealiseerde toegevoegde waarde en dan de opbrengsten voor de overheid. De uitbreidingsplannen zullen voor ons land én voor onze economie op een netto economisch verlies uitdraaien.

Alle bewonerscomités en BBL zijn in elk geval gekant tegen een verdere uitbreiding van de nachtvluchten, zoals DHL voorstelt. Voor de omwonenden is de limiet van het aanvaardbare nu al bereikt, voor sommigen zelfs ver overschreden. nNog meer nachtvluchten toelaten vanuit Zaventem maakt de situatie letterlijk onleefbaar. Zoals de gezondheidseconomische studie aantoont zal een uitbreiding van de nachtvluchten zorgen voor een verdubbeling tot een verdriedubbeling van het aantal mensen met slaapstoornissen, hartproblemen, diabetes en depressies. Het aantal vroegtijdige sterfgevallen zal eveneens toenemen van 400 per jaar nu naar meer dan 1.000 per jaar bij een uitbreiding van de nachtvluchten. De bewonersgroepen en BBL eisen dan ook dat de Vlaamse en federale regering niet blind blijven voor deze ernstige gezondheidsproblemen en geen toelating geven voor een verdere uitbreiding van de nachtvluchten.

Maar al te vaak wordt de uitbreiding van de nachtvluchten voorgesteld als een afweging tussen comfort en werkgelegenheid. De nu uitgevoerde gezondheidsstudies tonen aan dat er tegenover de menselijke ellende, die onvermijdelijk het gevolg zou zijn van de uitbreiding van de nachtvluchten, geen macro-economisch of budgettair voordeel te rapen valt. Mens, milieu, economie en staatskas lijden ernstige schade. In deze omstandigheden is het irrationeel om de DHL-plannen uit te voeren. Er moet integendeel gestreefd worden naar de kwalitatieve uitbouw van de werkgelegenheid en het economisch weefsel rond de luchthaven. toont echter duidelijk aan dat het in werkelijkheid gaat het om een afweging tussen ziek worden en dood gaan enerzijds en particuliere economische belangen anderzijds. De bewonersgroepen en BBL eisen dan ook dat de Vlaamse en federale regering niet blind blijven voor deze ernstige gezondheidsproblemen en geen toelating geven voor een verdere uitbreiding van de nachtvluchten.

Ondertekenaars:
1.      25 aiR
2.      Actie Noordrand
3.      AWACSS (Wezembeek-Oppem) vzw
4.      Bond Beter Leefmilieu Vlaanderen vzw, koepel van Vlaamse milieuverenigingen
5.      Brussel Air Libre vzw
6.      Brusselse Raad voor het Leefmilieu, BRAL vzw
7.      BUTV-UBCNA vzw
8.      Daedalus
9.      Decibel - 25L Kortenberg
10.    Inter Environnement Bruxelles vzw
11.    Leefbaar Diegem
12.    Milieuraad Steenokkerzeel
13.    Sterrebeek 2000 vzw
14.    Wake Up Kraainem
15.    Wakker Tervuren
16.    Zone-S Steenokkerzeelzes