arch/ive/ief (2000 - 2005)

Gezellige sfeer aan het stakingspiket, maar volgende acties worden harder (foto han soete)

Een stakingsactie mag best een beetje gezellig zijn. Een ijskast met blikjes zorgt voor verfrissing. Op de barbecue worden worsten en koteletten bruin gebakken en de fles Filliers gaat vlot rond. Dit is dan ook nog maar een waarschuwingsactie. Het georoute-systeem dat nog geen twee weken geleden de gemoederen beroerde in Gent, wordt hier op 18 oktober ingevoerd. Vorige week kregen de werknemers te horen wat de directe gevolgen zullen zijn voor de tewerkstelling. Een vijftigtal banen zal verloren gaan. De reacties zijn scherp. “In de 25 jaar dat ik hier werk heb ik zoiets nooit meegemaakt,” zegt één van de nachtsorteerders wiens baan op de tocht staat. “De laatste jaren is de werkdruk enorm toegenomen. Door het wegvallen van veel kantoren waar er vroeger werd voorgesorteerd, zijn er nu bijna geen buffers meer. In het verleden hebben we al veel geslikt, maar wat ze nu voorstellen is simpelweg onuitvoerbaar.”

“Fysiek onmogelijk,” bevestigt ook de gewestelijke secretaris van het ACOD Jef Michielsen. De werknemers van Antwerpen 1 kunnen nu al voorspellen dat er problemen aankomen. “Problemen die beter op voorhand worden aangepakt, dan na 18 oktober als het te laat is,” aldus de vakbondsman.

Een postbode die actief is in de vakbond geeft zijn secretaris gelijk: “Een vakbond moet altijd reageren als er banen dreigen verloren te gaan. Maar los daarvan is er hier het probleem dat de plannen onuitvoerbaar zijn. De cijfers bewijzen dat overigens. In kantoren waar de georoute nog niet werd ingevoerd halen wij wat de bedeling van priorbrieven betreft een score van 91 tot 96 %. Met de georoute zakken we onder de 85 %. De Post riskeert nochtans een ferme boete van de Europese Unie als de normen niet gehaald worden. Wij staken hier dus niet uit schrik voor veranderingen, hé.”

Efficiënt
Het georoute-systeem, dat komt overgewaaid uit Canada, moet in principe de meest efficiënte ronde berekenen. “Maar een computer blijft een computer. Er wordt gerekend met heel scherpe gemiddelden. Je krijgt zoveel tijd voor een aangetekende verzending, maar zo'n computer houdt geen rekening met een vrouw die uit het raam roept dat ze zich nog moet aankleden of een bejaarde die op de tiende verdieping woont en niet naar beneden kan.” Aan het woord is een jonge postbode die ondertussen aan zijn vierde contract van zes maanden bezig is.

Jongeren hebben het niet onder markt bij De Post. Het nieuwe systeem dreigt hen nog meer te belasten. “De computer berekent de normen op basis van de postbode die zijn rondes na jaren dienst uit het hoofd kent. Maar een postbode die nieuw is, verliest veel tijd omdat hij alles moet opzoeken. In een groot gebouw waar veel bedrijven zetelen, loop je bijvoorbeeld de eerste keer wel 20 minuten rond voor je iedereen gevonden hebt. Idem voor een wijk waar je nooit eerder een voet hebt gezet. En facteurs die de weg vragen, worden uitgelachen.”

Beginnende postbodes kloppen zo soms dagen van 10 à 12 uur. Er mee ophouden voor het werk rond is, zit er niet in. “Als je niet klaar raakt met je werk binnen je uren, moet je wel verder doen. De treinreizigers in het station die er niet meer bij kunnen in je trein staan er de volgende dag niet meer. Onze postzakken blijven wel op ons wachten.” Overuren worden niet betaald en hopen op compensatie moeten de postmannen ook niet doen. “Vroeger wisten wij dat de lange werkdagen van de winter gecompenseerd werden door kortere dagen in de zomer. Nu wordt alles zo strak berekend dat er van compensatie geen sprake meer is.”

De jongeren die bij De Post in dienst treden krijgen een contract van 6 maanden. “Wettelijk mag dat maar vier keer verlengd worden. De Post heeft een uitzondering gevraagd en mag daar nog eens zes maanden aan toevoegen. Maar wie na die reeks losse contracten buiten vliegt, is hier wel twee jaar verloren. Dan mag je elders aan een nieuwe reeks beginnen. Een lening om een huis te bouwen, een auto te kopen, vergeet het maar. Van de bank krijg je niets als je geen vast contract hebt.”

Tien kilo
“Maar pas op, ik doe mijn werk heel graag. Postbode zijn is een héél toffe job.” De jonge postbode zegt het met veel nadruk. “Maar het is hard werken. 's Morgens moet je twee uur aan een stuk heel geconcentreerd blijven om je tas klaar te maken. Op elk foutje word je afgerekend. Ik ben tien kilo afgevallen in een paar maanden.” Zijn oudere collega vult hem aan. “Dit is geen simpel jobke. Hier werken veel contractuelen die een hoger diploma hebben: twee architecten, een archeoloog,... Iedereen onderschat het werk.”

De jonge postbode is niet de enige die dit een mooi beroep vindt. “Hier zijn weinig mensen die tegen hun goesting komen werken. Er zijn er wel veel die na een paar uur tegen hun goesting blijven omdat ze dingen moeten doen die ze niet gewoon zijn.” Waarom is postbode zijn dan zo'n fantastische job? “Je bent voortdurend buiten in de zon. Wat ze ook klagen: in België regent het heel weinig.” Het sociale aspect spreekt ook heel hard aan. “Voor de mensen ben je een vertrouwenspersoon, zelfs al zien ze je voor de eerste keer.”

“De mensen”
Precies dat sociale aspect komt door de toegenomen druk in gevaar. Een babbeltje met een eenzame bejaarde, iemand de weg wijzen. Voortaan zal het niet meer kunnen. Volgens de postbode die actief is in de vakbond is er een eenvoudige verklaring. “Hoe vaak Steve Stevaert voor de verkiezingen ook herhaald heeft dat mensen belangrijk zijn, De Post vindt van niet. Het is hen om de grote bedrijven te doen. Madame Janssens die op de buiten woont en een brief verwacht interesseert hen niet. Om haar tevreden te stellen moet een postbode een omweg maken voor enkele eurocenten. De directie weet dat enkel de grote bedrijven de financiële leefbaarheid van De Post kunnen verzekeren.”

Het pensioen persoonlijk afgeven aan de bewoners van een rusthuis wordt in de toekomst ook moeilijk. “Als we de pensioenen rondbrengen in een rusthuis, moeten we soms op zoek naar de bejaarden die in het kapsalon zitten of in de eetzaal. Begin maar. Om tijd te winnen zullen we voortaan het pensioentje van de mensen moeten afgeven aan de directie van het rusthuis. Zo geef je die mensen een enorme macht over hun bejaarden.”

“Mocht De Post een privé-bedrijf zijn dan zouden dat soort hervormingen perfect begrijpbaar zijn. Dan moet het bedrijf winst maken. Maar een overheidsbedrijf heeft toch andere taken? De Lijn moet bijvoorbeeld meer doen dan louter winstgevend zijn. Bij De Post is dat ook zo. Willen we een maatschappij waarbij iedereen naar het postkantoor moet komen als hij zijn post wil zoals in Afrika, zelfs al is hij niet meer in staat om te lopen?”

Sfeer
“Een overheidsbedrijf moet investeren in dienstverlening. Nu gaan de investeringen naar allerlei nieuwe functies: manager, Human Resources, dingen waar ze zelf de naam niet van kunnen uitspreken. Maar pas op: ze zijn niet allemaal contrarie. Er lopen er hier rond – ik ga hun naam niet noemen want anders komen ze misschien in de problemen – die er ook het beste van proberen te maken.”

Ondertussen zit de sfeer er goed in. De worsten sissen al even hard als de opengetrokken blikjes. Er wordt gegrapt met de journalisten. De secretaris sleept brood aan voor hij weer verder interviews kan toestaan. “We hebben hier verdorie een goede ploeg opgebouwd,” zegt de postbode/syndicalist. “Met veel solidaire en sociale collega's.” Het georoute-systeem dreigt die harmonie nu ferm door één te schudden. Maar voor het zover is, willen de werknemers nog een pak toegevingen afdwingen. “Er komen hardere acties,” zo dreigden de werknemers nadat de eerste onderhandelingen met de directie weinig hadden opgeleverd. De sfeer zou dan wel eens heel wat minder uitgelaten kunnen zijn.

Noot: Zoals ondertussen wellicht genoegzaam bekend is, mogen de werknemers van De Post niet praten met de pers. Alle communicatie moet gebeuren via woordvoerder Lens. Niet dat de mannen van Antwerpen 1 zich daar veel zorgen om maken. Maar om hen niet nodeloos in de problemen te brengen, hebben we alle namen weggelaten.