arch/ive/ief (2000 - 2005)

No More Heroes


In zijn afscheidsrede tot de verongelukte brandweerlieden doet de Minister enkele opmerkelijke uitspraken zoals: “De dood is altijd een wonde voor degenen die hen nabij zijn, maar het is nog erger als het gaat om mensen die de bevolking dienen”. Daarmee geeft hij blijk van zijn mening omtrend ‘de gelijkheid der burgers’. Het maatschappelijk verlies van een mensenleven kan alleen maar groter of kleiner geacht worden wanneer, volgens de geldende sociologische studies, waarden worden toegekend (meer of minder) aan die individuele mensenlevens, en waarbij de vooronderstelde gelijkwaardigheid van het individuele leven -nochtans een liberale gedachte- totaal teniet gedaan wordt. Nu, Dewael heeft in het verleden reeds blijk gegeven deze gedachte te laten voor wat ze is. Of het nu gaat om gesluierde moslimmeisjes/vrouwen of asielzoekers in wanhoop onder een kerkportaal, maar daar gaat het niet om.

Wat als de gevallen slachtoffers (in een andere situatie) nu bijvoorbeeld werklozen hadden geweest? Dan zou de ‘maatschappelijke’ wonde -dixit Dewael- minder erg geweest zijn natuurlijk! Want zij staan niet ten dienste van de bevolking. Gevaarlijke stelling dus. Tenzij men in een ziekelijke denkbeweging werklozen ziet als puur vervangingspotentieel, wél ten dienste van de bevolking en waarvan er niet genoeg kunnen zijn. Niemand is trouwens onvervangbaar.

Verder sprak hij nog over de slachtoffers in termen van helden en soldaten (‘van het vuur’). Prees hij hun sterk én vrijwillig engagement, hun keuze voor solidariteit en toewijding voor een roeping met risico’s die ze aanvaardden.
Ongetwijfeld mooie, hartbrekende en troostende woorden. Diegene welke we wilen horen, of in elk geval diegene die we bereid zijn te aanvaarden bij het ondergaan van dergelijk leed en die eigenlijk niet verdragen geanalyseerd te worden. Woorden voor de wind.

Maar het is inderdaad ook eens goed stil te staan bij de mogelijke gevaren en de mogelijke prijs die men betaald voor het trotseren van ‘het gevaar’. Nu brandweerkorpsen vanover het ganse land zich als groep kenbaar én waardevol hebben betoogd, kunnen ze misschien ook eens langs de kassa passeren zoals dat heet en hun loon naar werk eisen.

Daar zal wellicht niet veel van in huis komen want -u wist het waarschijnlijk al- Binnenlandse Zaken is daarover niet bevoegd; dat zijn de gemeentebesturen, en die hebben geen geld te over, zeker niet in de grote steden. Er gaat trouwens geen jaar voorbij of ergens ten lande is er wel een of andere stakingsactie van ‘onze helden de branweerlieden’ voor meer loon, zonder al te veel succes.

Nu ik wil niet beweren dat Dewaels woorden niet oprecht zijn, integendeel.
De blijkbare nood én noodzakelijkheid voor ‘helden’ in deze samenleving -en dan nog liefst vrijwillig- welke Dewael met brio verwoordt, legt die typische post-9/11denkpistes open die ook de Amerikaanse regering graag gebruikt.

Ze doen echter ook vermoeden dat van die solidariteit waarvan sprake eigenlijk maar weinig te merken valt. Zo ze al in zijn geheel aanwezig zou zijn. The Stranglers zongen het meer dan 25 jaar geleden al, er zijn geen helden meer. Niet omdat er geen heldendaden meer zijn, maar omdat de achtergrond, de solidariteit, de samen-leving weg is.

Met ‘de aanvaarding der risico’s’ maakt Dewael echter wel zijn uitweg voor het geval hij zijn ondertussen gemaakte beweringen (dat er meer investeringen nodig zijn) niet hard kan maken. Tenslotte kenden de slachtoffers die risico’s en moeten zij -of de nabestaanden- niet komen janken. Van beloftes is hier nog geen sprake, hoewel het er misschien op trekt. Als de regering volgende maand dit item op de agenda plaatst dan heeft hij immers -los van de uitkomst- al gescoord.