arch/ive/ief (2000 - 2005)

Vlaams regeringsformateur praat met de buurtbewoners van Antwerpen Noord. Eindelijk, zou je zeggen, wordt er geluisterd naar de noden en verlangens van de bevolking die in deze buurten leven. Voorwaar een goede zaak, ware het niet dat ik toch enkele bedenkingen heb bij de representativiteit van deze “buurtcomités” en enkele kanttekeningen plaats bij wat ze te vertellen hebben. Weliswaar vind je in deze “buurtcomités” goedmenende mensen die oprecht begaan zijn met het welzijn van hun buurt. Maar ik kan mij niet van de indruk ontdoen dat deze buurtcomités evenzeer bemand worden door personen die daar zitten uit eigenbelang of zich laten gebruiken om andere belangen te dienen. Zo zijn er een aantal huiseigenaren die zich hevig roeren om al wat marginaal is uit de wijk te verwijderen omdat dan zo de waarde van hun eigendommen stijgt. Er zijn ook “buurtbewoners” die vooruitgeschoven worden om de agenda van de stadsbureaucratie uit te voeren of de plannen te verdedigen van een politiecommissaris die nogal graag op TV komt. Terloops gezegd werd onlangs door het comité P brandhout gemaakt van de werkwijze van deze commissaris. Allemaal “buurtbewoners” die eerder handelen uit motieven van waardevermeerdering van vast goed of het uitbouwen van een wijk waar alleen gegoede burgers welkom zijn. Motiveringen van sociale bewogenheid met de minderbedeelden zijn bij deze categorieën van buurtbewoners ver te zoeken. En wie luistert er naar deze kansarme mensen? Wanneer wordt hun stem eens gehoord? Wie houdt er rekening met mensen die te arm zijn om zelfs een vuilzak te kopen en aldus overlast veroorzaken? Wie luistert er naar die bejaarden met een te klein pensioen die volkomen geïsoleerd leven? Wie luistert naar de drugverslaafden? Wie luistert er naar de allochtonen die al jaren in die wijken wonen? Om nog maar te zwijgen van degenen die daar wonen, mensen zonder papieren, die zo goed als vogelvrij zijn maar die ook een meestal triest verhaal hebben. Geen Patrick Janssens, geen Filip De Winter, geen Yves Leterme ook niet de “deftige” burgers die in die buurt wonen. Ze zijn ze liever kwijt dan rijk. Ze verachten ze. Ze zijn de luis in de pels. Ze zouden ze liever ergens ver weg dumpen, net zoals het kakje in het zakje van de hond. En als dan zo iemand zijn verhaal wil doen wordt die wel op tijd het zwijgen opgelegd zoals onlangs zelfs een Antwerps districtsraadslid mocht ondervinden op een door de stad georganiseerde wijkvergadering. Dit districtsraadslid is nochtans jarenlang opgetreden als woordvoerder van de daklozen. Zie ook naar wat onlangs Marc Van Peel nog voorstelde: marginalen horen niet thuis in Antwerpen. Niemand zal ontkennen dat armoede en onwetendheid overlast veroorzaken. Maar vaak wordt dit soort overlast buiten proporties opgeblazen of uitvergroot. Marginalen, drugverslaafden, vreemdelingen… worden gestigmatiseerd, zij zijn de zondebokken. De zo geroemde nultolerantie zal deze overlast niet doen afnemen, ja hoogstens verplaatsen. Maar dan zijn ze er in Antwerpen Noord vanaf en kan de buurt geherwaardeerd worden door o.a. de steen- en betonboeren die goede zaken doen. De aanzet is al gegeven met de nieuwe bibliotheek op het De Coninckplein en het designcenter in Dambruggestraat. De sukkelaars worden dan wel naar ergens anders verdreven zolang ze maar niet in het zicht komen van de “deftige” burgers. Na geruime tijd kan dan het spel van stigmatiseren terug beginnen zonder dat aan hun uitzichtloze situatie wat dan ook verandert. Pak niet de mensen aan maar wel hun armoede. Immers wie de pure armoede niet aanpakt zal ook nooit de overlast doen verdwijnen en zal nooit komen tot een definitieve en doeltreffende herwaardering. Maar dan niet alleen een herwaardering van vast goed maar eerder een herwaardering van kwaliteitsvol leven.