arch/ive/ief (2000 - 2005)

De machtsoverdracht in Bagdad is kennelijk als een militaire operatie gepland en in het grootste geheim uitgevoerd. Op de nieuwsbeelden van het persbureau Reuters is de Amerikaanse bestuurder Paul Bremer te zien in kostuum maar mèt combat-boots en klaar voor een dringende evacuatie. De klank van de Reuters-beelden is bovendien erbarmelijk, alsof de camera-man totaal niet was voorbereid op de gebeurtenis, die nochtans uiterst belangrijk wordt genoemd.

Bremer droeg maandagochtend het bestuur over Irak over aan Iyad Allawi, premier van een Irakse interim-regering. Beide politici benadrukten dat Irak nu zijn soevereiniteit heeft teruggekregen. Het VRT-journaal toonde Irakese burgers die zeiden dat ze overgelukkig zijn met de machtsoverdracht. Maar de Arabische nieuwszender Al-Jazeera legt een totaal ander accent en zegt dat onder de Irakezen vooral de scepsis overheerst over de vraag hoe soeverein Allawi wel kan besturen.

De interim-premier kan geen wetten veranderen of maken, hij moet veiligheidszaken bespreken in de Nationale Veiligheidsraad, waarin ook Britse en Amerikaanse generaals zitten, en op economisch vlak krijgt hij de bevoegdheid over een lege doos. De VS-bestuurder Bremer heeft met zijn Decreet 39 immers al in september 2003 bepaald dat een kleine 300 Iraakse overheidsbedrijven worden geprivatizeerd en dat buitenlandse eigendom in Irak toegelaten is. Hij heeft ook de olie-contracten zonder mededinging toegespeeld aan Amerikaanse bedrijven.

Paul Bremer is maandag al onverhoeds uit Irak vertrokken. Hij heeft de Irakse interim-regering naar verluidt geen inzage gegeven in de cijfers over de olie-exploitatie. Net nu maakt de Britse NGO Christian Aid bekend dat het VS-bestuur over Irak een gat van 20 miljard dollar uit de olie-opbrengsten niet kan verantwoorden. Het geld zou normaal gezien gestort moeten worden in een door Bremer opgericht Iraaks heropbouwfonds.