arch/ive/ief (2000 - 2005)

Betekent 30 juni werkelijk de terugkeer van de Iraakse soevereiniteit, zoals president Bush aankondigt ?

Mohammed Hassan. Dat het 30 juni is geworden, heeft vooral te maken met de Amerikaanse verkiezingen. Bush zou graag aan zijn kiezers kunnen zeggen: "Wij hebben het probleem Irak opgelost, wij hebben de macht overgedragen aan de Irakezen, en als wij daar blijven, is het omdat de Irakezen het zelf vragen." Exact hetzelfde scenario dat Irak kende in 1921 toen de Britse kolonisator een Arabische Raad benoemde die formeel het land bestuurde. Terwijl de bezetting door het Britse leger bleef doorgaan tot in 1932.

Na 30 juni zal bestuurder Paul Bremer vervangen worden doorJohn Negroponte. Die is nu Amerikaans ambassadeur bij de Verenigde Naties. In de jaren '80 was hij betrokken bij de oprichting van doodseskaders in Midden-Amerika.

De Iraakse regering zal niet soeverein zijn. Over fundamentele kwesties heeft ze niets te zeggen. The Wall Street Journal schreef op 13 mei: "Paul Bremer en de andere Amerikaanse officials hebben discreet een reeks instellingen opgericht die de Verenigde Staten machtige hefbomen zullen bezorgen om van dichtbij alle belangrijke beslissingen die de interimregering gaat nemen, te beïnvloeden."

De beurskrant preciseert dat "de nieuwe Iraakse regering maar een magere controle zal hebben over haar strijdkrachten, niet de bevoegdheden zal hebben om wetten te maken of te veranderen, en niet de mogelijkheid zal hebben belangrijke beslissingen in de verschillende ministeries te treffen zonder de stilzwijgende instemming van de VS."

Leden van de Iraakse regeringsraad hebben zich bij de Verenigde Naties beklaagd dat ze geen toegang hebben tot de oliecontracten die het Paul Bremer en compagnie getekend hebben en die voor hen geheim zijn. Het fameuze decreet 39 dat alle wettelijke hindernissen voor de privatisering van de Iraakse economie opruimde, kan ook niet ongedaan gemaakt worden door de nieuwe regering.

Ondertussen bouwen de Amerikanen veertien militaire basissen in het land. De Iraakse regering heeft geen enkel veto op de acties van het Amerikaanse leger, terwijl het Iraakse leger zelf onder de duim wordt gehouden door Amerikaanse instructeurs. Waar bespeur je in dit alles iets dat op soevereiniteit lijkt?

Maar de Iraakse regering kan nu toch de Amerikaanse troepen terugsturen ?

Mohammed Hassan. De regering is rechtstreeks door de Amerikanen benoemd. Acht ministers komen uit bewegingen die door de Amerikanen gefinancierd worden. Twee ministers zijn Amerikaans staatsburger. Denk je dat die marionettenregering de Amerikaanse troepen zal vragen op te hoepelen? Deze regering is zo onpopulair dat ze de Verenigde Staten zal vragen te blijven al was het maar om hen te beschermen tegen de woede van de bevolking.


Toch zijn er veranderingen te zien bij de benoeming van deze nieuwe regering. Ahmed Chalabi, de man van het Pentagon en gedoodverfde toekomstige premier, lijkt in ongenade te zijn gevallen?

Mohammed Hassan. De Amerikanen hebben uiteindelijk gekozen voor Iyad Allawi, gerekruteerd door de CIA in de jaren '90 en een man die dicht bij minister Powell van Buitenlandse Zaken staat. Ook deze verandering betekent niets goeds voor het Iraakse volk. The New York Times van 9 juni moet toegeven dat de groep van Allawi in de jaren '90 aanslagen tegen bioscopen en bussen heeft gepleegd om de Iraakse regering te destabiliseren. Hij is dus een terrorist. Hoe de Amerikanen dat rijmen met hun 'strijd tegen het terrorisme' is voor iedereen een raadsel. De benoeming van Allawi is wel een onrechtstreekse erkenning dat het verzet serieuze slagen heeft toegebracht aan de bezetter.


Een onrechtstreekse erkenning ?

Mohammed Hassan. Ja, want Allawi is benoemd omdat de tactiek van Chalabi en Bremer mislukt is. Beiden hebben er alles aan gedaan om het oude Iraakse leger te ontmantelen. Ze gaven de opdracht alle kaders van het Baathregime te vervolgen. De slag om Fallujah, waar het Amerikaanse leger zich heeft moeten terugtrekken, was een keerpunt: de Amerikanen hebben een generaal uit het leger van Saddam Hoessein benoemd om de opstandige stad te controleren. De kern van het verzet bestaat effectief uit jonge officieren van het vroegere leger.

Om dezelfde reden hebben de Amerikanen besloten Allawi te benoemen. In de jaren '70 was hij officier in het Iraakse leger. Zij hopen daarmee ex-officieren van de Baathpartij te rekruteren en zo de weerstand te verzwakken. Allawi heeft al amnestie beloofd aan alle verzetslui die er willen mee stoppen of bij het nieuwe Iraakse leger willen aansluiten.

Dat heeft weinig kans op slagen; de Amerikaanse experten erkennen dat de weerstand in heel het land nog aan kracht wint.


En dan is er de benoeming tot president van Ghazi Al-Yawer, de soennietische sjeik uit de grootste stam van Irak, de Shummar...

Mohammed Hassan. Ook met de benoeming van een sjeik afkomstig van Mossoul, een bolwerk van het verzet, willen ze een deel van het verzet aan hun kant krijgen. Al-Yawer heeft lang in de Verenigde Staten en in Saudi-Arabië geleefd. De Amerikanen noemen hem nu een vertegenwoordiger van de soennieten, terwijl de Shummar-stam zowel uit sjiïeten als uit soennieten bestaat, zoals trouwens bijna alle Iraakse stammen. De overgrote meerderheid van de Iraakse stammen verwerpt de huidige Iraakse regering, ook de stam van de Shummar. Het Iraakse verzet zirgt voor zeer grote tegenstellingen binnen de partijen waarvan de leiders collaboreren met de bezetter.

De pro-Iraanse partijen zoals de Dawa en de Opperste Raad van de Islamitische Revolutie, zien hun invloed verminderen ten voordele van de nationalistische beweging van Moqtada Al-Sadr, die wordt uitgesloten van de verkiezingen. De pro-Amerikaanse Koerdische partijen, die dachten te profiteren van de situatie, zijn gemarginaliseerd. Delen van deze partijen vervoegen het front van het verzet.

Irak oog in oog met de bezetting (EPO), het boek van Mohammed Hassan en David Pestieau geeft inzicht in het Iraakse verzet. Te koop voor 15 euro in onze shop.

Leren

Mohammed Hassan en David Pestieau geven vorming (in het Engels) op de marxistische Zomeruniversiteit: «Defeating the US. Resistance, Terrorism & Nationalism in the Middle East». Van 20 tot 22 augustus in het internaat van het KTA, Ruggeveldlaan 471, 2100 Deurne (Antwerpen). Info: http://www.marx.be en 02/50.40.144.

Betogen

Verzameling op 30 juni van 16 tot 18 uur voor de ambassade van de VS in Brussel voor de volgende eisen: Geen marionettenregering in Irak, stop de bezetting, geen Belgische deelname aan de oorlog en de bezetting, onafhankelijkheid voor Irak. Organisatie en info: http://www.stop.usa.