arch/ive/ief (2000 - 2005)

Migrantenstemrecht
Waarom stemt een miljoen Vlamingen voor het Vlaams Blok? “De andere partijen hebben het ernaar gemaakt”, stelt Luc Van der Kelen in het Laatste Nieuws. Als één van de elementen haalt hij aan: “Ze hebben maandenlang gediscussieerd op leven en dood over een Blokthema, het migrantenstemrecht.”

Het debat over het migrantenstemrecht demonstreerde inderdaad hoe zwak de strategie van de traditionele partijen is tegenover het Vlaams Blok. De VLD stak de racistische partij langs rechts voorbij met haar populistische uitspraken, een wansmakelijk vertoon. De SP.A stopte zich weg en hoopte dat het debat zo snel mogelijk achter de rug zou zijn.

Electorale strategie
Als in Vlaanderen na het debat een meerderheid tegen het migrantenstemrecht is - wat daarvoor niet zo was – dan zijn daar in de eerste plaats VLD en SP.A verantwoordelijk voor. Om electorale redenen hebben de Vlaamse socialisten geweigerd om in te gaan tegen het racisme en de vooroordelen die tijdens het debat naar boven kwamen. Kunnen alle mooie folders en boekjes over het racisme met het oud papier worden meegegeven? Waren ze alleen bedoeld om de antiracisten te paaien en voor zich te winnen? Het is de vraag of men het racisme wel echt wil terugdringen. De enige bekommernis van de politieke klasse blijft: “Hoe kunnen we de kiezers van het Vlaams Blok terughalen?”. Dit leidt ertoe dat de meeste politici, allemaal op hun eigen manier en in een aangepaste stijl, het discours van extreemrechts overnemen. Zo is het klimaat ontstaan waarin racistische en discriminerende aanvallen op vluchtelingen en mensen van migrantenorigine schering en inslag zijn.

Veroordeeld wegens racisme
Een rechter heeft eindelijk duidelijk aangegeven welke meningen en praktijken racistisch zijn. De uitspraak van de rechtbank was ondubbelzinnig: het Vlaams Blok valt de morele integriteit van een deel van de bevolking keer op keer aan. De mensen van migrantenorigine, die al meer dan twintig jaar onder vuur genomen worden met discriminerende en racistische boodschappen, hadden eindelijk enige wettelijke bescherming gevonden. Zij zijn de slachtoffers. Het Vlaams Blok is de dader.

Het vonnis was een kans om de strategie tegenover het Vlaams Blok bij te sturen op twee punten: ten eerste de aanpak van het racisme in het eigen discours en ten tweede het duidelijk opkomen voor de rechten van allochtonen. De politiek had eindelijk het goede voorbeeld kunnen volgen dat meer dan een miljoen mensen tussen ‘91 en ’95 al gaven door de petitie van Objectief 479.917 voor gelijke politieke en sociale rechten voor migranten te tekenen. Gelijke rechten als antwoord op racisme en discriminatie.
Nu besmette de struisvogelpolitiek die SP.a tijdens het stemrechtdebat voerde alle politieke partijen. Ze geneerden zich voor het vonnis of waren er eerder van geschrokken dan dat ze het aangrepen om het Blok aan te pakken. Zo konden Dewinter en co. de houding aannemen van 'ik ben racist en daar ben ik fier op' en het recht opeisen op de vrije uiting van discriminerende meningen.

Economische crisis
De dreiging van het Vlaams Blok – vooral in Brussel – hebben de Franstalige partijen aangepakt door het fascistisch karakter van de partij duidelijk te maken. Op zich een goede zaak, maar net als bij de Nederlandstalige partijen loopt dit op een mislukking uit als ze de voedingsbodem van extreem rechts niet aanpakken: de armoede, werkloosheid, slechte en gevaarlijke woon- en werkomstandigheden waarvan meer en meer lagen van de bevolking het slachtoffer worden.
De geschiedenis leert het: in een klimaat van afbraak van de sociale zekerheid, privatiseringen, aantasting van de koopkracht,... zet extreem-rechts de 'autochtone bevolking' op tegen vluchtelingen en allochtonen. De ene groep ziet de andere niet meer als bondgenoten of kameraden maar behandelen hen als indringers of concurrenten. Of om het met de woorden van Luc Van der Kelen te zeggen: “Het Blok is al enkele jaren bezig met oplossingen van het ‘gezond verstand’ te propageren. In deze kiescampagne kwam dat opvallend tot uiting. Als Filip Dewinter zegt dat vreemdelingen zich moeten aanpassen aan onze wetten en gebruiken, dan denkt een grote meerderheid van de mensen ‘vaneigens’.”

Dam tegen extreem rechts
In juni 1994 schreven een vijftigtal intellectuelen en vakbondsmensen: “De voorbije jaren hebben de fascistische partijen een offensief ingezet om de werkende bevolking voor haar ideeën te winnen, vooral onder degenen die in deze economische crisis het meest kwetsbaar zijn. Vlaams Blok en Front National maken misbruik van de ontreddering en ontgoocheling onder de werkende bevolking. Het aantal mensen dat langs de kant komt te staan door werkloosheid, ziekte, enz. neemt toe.”

Hun oproep was getiteld “De vakbeweging vormt de beste dam tegen uiterst rechts!” en bij de ondertekenaars waren Paula D’Hondt, de vroegere Koninklijk Commissaris voor het Migrantenbeleid, en Georges Debunne, voormalig secretaris-generaal van het ABVV.

Op de werkvloer
We diepen deze oproep van tien jaar geleden terug op, omdat de huidige politieke klasse blijkbaar hardnekkig vasthoudt aan haar electorale strategie, die afdoende bewezen heeft dat ze gedoemd is om te mislukken. De reacties op de verkiezingsuitslag zijn bijzonder lauw of variëren tussen verschillende graden van ontreddering of capitulatie. We vrezen voor een politiek klimaat dat nog vijandiger is tegenover vluchtelingen en allochtonen. Na de vakantie staat het terugschroeven van de nationaliteitswet op de agenda, en de volgende charter met te repatriëren asielzoekers wordt al in gereedheid gebracht. En telkens zal het Blok nog ‘normaler’ worden.
In een hoopvolle strategie tegen extreem-rechts speelt voor ons de vakbeweging een centrale rol. Het is geen wondermiddel en het succes hangt af van de armslag die het in de praktijk krijgt. Maar het draagt wel de elementen in zich die het kwaad bij de wortel aanpakken. De vakbeweging is de plaats waar eenheid in de sociale strijd gecreëerd wordt. De strijdbare vakbondsmilitant is het best geplaatst om op de werkvloer de eenheid en solidariteit te realiseren en dus in te gaan tegen het racisme. De sociale verkiezingen geven een concreet voorbeeld van eenheid door gelijke rechten. Iedereen, ongeacht nationaliteit of afkomst kan deelnemen en zich kandidaat stellen. Vele vakbondsafgevaardigden zijn van migrantenorigine.

Opdracht
Geregeld komen we vakbondsmilitanten tegen die met pijn in het hart vertellen over het groeiend racisme op de werkvloer. Ze willen daar iets aan doen, maar botsen op heel wat moeilijkheden, zowel op de werkvloer als binnen hun eigen organisatie. Want ook binnen de vakbeweging blijven de degelijke brochures en het prachtige materiaal vaak onderbenut.
We hopen vurig dat de zwarte golf van 13 juni binnen de vakbeweging het debat op gang zal brengen over de aanpak van racisme en fascisme, en over de centrale rol die de syndicale organisaties daarin te spelen hebben. De Gelijke Kansen Gesprekken van Initiatief bieden de mogelijkheid om daarin een eerste stap te zetten.

Meer informatie vindt u op: www.allrights.be