arch/ive/ief (2000 - 2005)

Affiche-campagne van Vaka/Hand in Hand

Marius Dekeyser van Vaka/Hand in Hand: “Het zat er aan te komen dat het Vlaams Blok in de rest van Vlaanderen wat zou vooruit gaan. De provinciale kieskringen boden hen de kans om ook in landelijke gebieden met hun nationale kopstukken uit te pakken. Wat me wel verbaast, is dat ze ook in Antwerpen vooruit gaan. Dus zelfs daar is de rek er nog niet uit. Dat is zeker geen goed nieuws.”

Heeft Hand in Hand in de aanloop naar de verkiezingen campagne gevoerd tegen het Vlaams Blok?

“Er was geen grootscheepse campagne, maar we hebben wel de affiche 'racisme is geen mening' verspreid. Dat was een antwoord op de lauwe reacties van de politieke partijen op de uitspraak van het proces tegen het Vlaams Blok. Iemand als Yves Leterme die zegt dat het proces niet opportuun was. Wij wilden duidelijk stellen dat het geen kwestie van vrije meningsuiting is.”

Moet u na de uitslag van gisteren niet toegeven dat Leterme misschien toch gelijk had?

“Na de verkiezingen duurt het meestal een jaar vooraleer politologen volledig hebben uitgepluist waarom de kiezers voor het Blok hebben gekozen. Het is dus niet makkelijk om vlak na de verkiezingen te gissen waaraan het ligt. De timing van het proces was wat hij was. Ik vind de uitspraak nog altijd een goede zaak. Wie twijfelt aan de opportuniteit, geeft daarmee zelf eigenlijk aan dat de veroordeling niet correct is. Met die argumentatie trek je misschien zelfs enkele twijfelaars over de streep. 'Als de CD&V al zegt dat de veroordeling onterecht is,' zouden die twijfelaars kunnen redeneren. Daar hebben wij met onze affiches tegen gereageerd.”

Na de zwarte zondag van 1991 hebben jullie een aantal zeer succesrijke betogingen georganiseerd. Dertien jaar later behaalt het Blok dubbel zoveel stemmen.

“Als kleine organisatie hebben wij ook maar beperkte krachten. Heel vaak bereiken wij niet de mensen die we zouden moeten bereiken. De vraag is ook wel of je die mensen wel kan bereiken als NGO of socio-culturele organisatie. Een groot probleem is dat hoe groter het Blok wordt, hoe meer het druk uitoefent op de andere partijen om programmapunten van het Vlaams Blok over te nemen. Als organisatie moeten wij ook een antwoord formuleren op die verrechtsing. Het is niet eenvoudig om die twee taken te combineren: aan de ene kant opkomen voor gelijke rechten als stemrecht, betere opvang van asielzoekers enz. en aan de andere kant stemmen af pikken van het Vlaams Blok. Maar het is belangrijk om tegen dat ideeëngoed blijven in te gaan. Maar in de toekomst moeten we toch trachten uit het kleine kringetje van mensen die al lang overtuigd zijn, te breken. We moeten blijven herhalen dat Vlaanderen open moeten staan voor andere culturen, dat we hier in Vlaanderen geen eiland moeten vormen met hoge muren rond. Laten we dus zeker niet het Vlaams Blok achterna lopen.”

Bedoelt u dat de andere partijen dat wel hebben gedaan en dat daar voor een stuk de oorzaak van de groei moet gezocht worden?

“Ik denk dat er altijd een risico in zit. Als politici nu zeggen dat ze willen luisteren naar die één miljoen kiezers... Tja, wat bedoelen ze daar mee? Ik zeg niet dat je die kiezers niet moet au sérieux nemen, maar dat is nog iets anders dan het Blok achterna lopen. Het is ook een strategie die gefaald heeft. Als andere partijen het discours van het Blok overnemen, levert dat alleen maar meer stemmen op voor Dewinter en co. Op ethisch vlak is dat al helemaal geen oplossing. We moeten blijven opkomen voor stemrecht en voor verdraagzaamheid. En daarnaast moet men de sociaal-economische problemen van de mensen au sérieux nemen en een goed beleid voeren.”

Na 1991 ontstond er een grote beweging tegen racisme en tegen extreemrechts. Ziet u na de uitslag van 13 juni opnieuw iets dergelijks gebeuren?

“De laatste jaren hebben wij al gemerkt dat het niet makkelijk is om de mensen te blijven motiveren. Simpel gesteld: we voeren al 15 jaar actie en het Blok wordt alleen maar groter. Zeer motiverend is dat niet. Er zijn weinig mensen die zoiets volhouden. Ik denk ook dat puur negatieve campagnes tegen het Vlaams Blok weinig uithalen. Kijk naar wat er de afgelopen weken en maanden gebeurd is: het Blok werd veroordeeld, een Vlaams Blok-mandataris dealt drugs, een ander schiet een café overhoop, nog een ander slaat zijn vrouw in elkaar... Dat alles lijkt geen vat te hebben op de kiezer. Het is duidelijk dat we op langere termijn moeten werken en iets trachten te doen aan de schrik tegenover een veranderende wereld waar het Blok zo op teert. Dat is geen makkelijke zaak.”

Wat gaat Hand in Hand de komende dagen en weken doen?

“Wij beraden ons al een tijdje over komende campagnes. De tijd van de negatieve campagnes tegen extreemrechts lijkt voorbij. Wij denken dat er met een positieve, opbouwende campagne rond de thema's van asiel en migratie meer te bereiken is. In de aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen van 2006 hopen we met zo'n campagne uit te pakken. Migratie is een complex fenomeen. Er is heel veel desinformatie. De propaganda doet er nog een schep bovenop. Het lijkt mij toch absoluut noodzakelijk om de vooroordelen te ontkrachten.”

Welke rol spelen de media volgens u in deze nieuwe overwinning? Om maar iets te zeggen: ik heb jullie stem niet gehoord in de debatten.

“Nee, dat klopt. Vergeleken met vorig jaar was het iets beter. In 2003 hebben we nog samen met 11.11.11 en een aantal andere organisaties actie gevoerd tegen de VRT. Dit jaar was het iets beter. Maar in de media komen in verkiezingstijd enkel de partijen aan bod. Als kleine beweging is het, zelfs in een krant als De Morgen, heel moeilijk om enige berichtgeving te krijgen over de acties en de campagnes die je voert. Genuanceerde en complexe analyses over migratie staan sowieso haaks op de vluchtige berichtgeving die we gewoon zijn. We moeten er ook eens over nadenken hoe we de komende jaren gaan proberen die complexe thematiek toch in de media aan bod te laten komen.”