arch/ive/ief (2000 - 2005)

Sinn Fein is de Iers nationalistische partij die fungeert als politieke vleugel van het Iers Republikeins Leger (IRA). Vele Sinn Fein politici, waaronder ook partijvoorzitter Gerry Adams en voormalig Noord-Iers Minister van Onderwijs Martin McGuinness, hebben een verleden als actief vrijwilliger bij het IRA. Toch zijn er ook vrouwen die in deze politieke gelederen hun mannetje kunnen staan. Sinn Fein’s kandidaat voor Europa in Noord-Ierland, Bairbre de Brun, maakt bij de komende Europese verkiezingen zelfs een grote kans om verkozen te worden.



Sinds de lokale verkiezingen van eind november 2003 zit de politiek in Noord-Ierland muurvast. Langs Brits gezinde zijde versloeg de extreme Democratic Unionist Party (DUP) van dominee Ian Paisley de gematigde Ulster Unionist Party (UUP) van David Trimble. Langs Iers nationalistische kant werd Sinn Fein de grootste partij voor de gematigde Social and Democratic Labour Party (SDLP) waar vroeger John Hume te plak zwaaide. Paisley weigert echter samen te werken met Sinn Fein en dat zorgt voor een politieke impasse. Daardoor blijft Noord-Ierland onder het rechtstreeks bestuur van Londen. De aanleiding voor de opheffing van de Noord-Ierse instellingen in december 2002 was een vermeende IRA-spion in de parlementaire administratie. Na onderzoek zijn echter alle beschuldigingen weggevallen en blijkt het verhaal van spionage niet te kloppen. Sinn Fein maakte er een strijdpunt van. De partij zal zich blijven verzetten tegen Britse pogingen van media en politiek om haar te marginaliseren. Een actueel voorbeeld daarbij is de zaak van de Colombia Three.

Sinds augustus 2001 worden drie Ieren, Nial Connolly, Martin McCauley en James Monaghan, in Colombia vastgehouden op verdenking van samenwerking met de linkse guerrillabeweging FARC (Fuerzas Armadas Revolucionarias Colombianas). De aanklacht luidde dat de drie de FARC hebben opgeleid voor het produceren en gebruiken van mortieren en ander wapenmateriaal. Tevens worden ze beschuldigd van het reizen met valse paspoorten. Toen in 2001 het nieuws over hun arrestatie bekend raakte, bestond er in de Britse media geen twijfel over de schuld van de drie Ieren. Hun IRA-verleden en de valse paspoorten werden gebruikt als bewijsmateriaal om aan te tonen dat de Colombia Three schuldig waren aan internationaal terrorisme. Nu, bijna drie jaar later, wordt in alle talen gezwegen over de afloop van het gerechtelijk onderzoek dat de mannen vrijspreekt. De vrijspraak heeft echter nog niet geleid tot de vrijlating. We vroegen extra uitleg aan mensenrechtenactiviste Ciatriona Ruane, voorzitter van de Bring Them Home Campaign die opkomt voor de zaak van de Colombia Three en tevens lid van Sinn Fein.

Ruane: “De zaak die was aangespannen tegen Nial, Martin en James zit al van bij het begin in augustus 2001 vol fouten. Iets wat internationale waarnemers trouwens kunnen bevestigen. Het oordeel over de schuldvraag lag bij één rechter op wie vanuit diverse hoeken veel druk werd uitgeoefend. Rechter Acosta is gelukkig niet gezwicht en heeft enkele weken geleden de drie, bij gebrek aan bewijzen en geheel terecht, vrijgesproken. Het probleem is nu dat er een machtsstrijd is losgebarsten tussen de uitvoerende macht en het leger. De Colombiaanse vice-president Francisco Santos heeft het oordeel van de rechter aanvaard, maar de Minister van Defensie en de Colombiaanse veiligheidsdiensten weigeren de mannen vrij te laten. Ondertussen verblijven mijn drie landgenoten in één van de gevaarlijkste gevangenissen in de wereld, namelijk La Modelo in de Colombiaanse hoofdstad Bogota, waar ze omsingeld worden door rechtse paramilitairen die een bedreiging zijn voor hun leven. Wij eisen dat ze na 21 maanden onschuldige gevangenschap direct worden vrijgelaten en terug naar huis mogen komen.”

Opkomst van de vrouwen

Caitriona Ruane is niet de enige vrouw die zich binnen Sinn Fein manifesteert. Ook de partijkandidaten voor Europa in de Ierse republiek en Noord-Ierland zijn twee vrouwen: respectievelijk Mary Lou McDonald en Bairbre de Brun. Bairbre de Brun is afkomstig van Dublin maar woont nu in het overwegend republikeinse Andersonstown in West-Belfast. Haar politieke carrière begon eind jaren 70 als lid van het Committee against the H-Blocks, de gevangenisblokken waar later onder leiding van Bobby Sands de bekende hongerstakingen zouden plaatsvinden. De Brun groeide uit tot de meest prominente vrouw binnen Sinn Fein en werd benoemd tot Minister van Volksgezondheid, Sociale Diensten en Publieke Veiligheid in de vorige Noord-Ierse regering van David Trimble (UUP). Ook zij klaagt de criminalisering van de republikeinse beweging in het noorden van Ierland door Britse instanties aan.
De Brun: “Door het marginaliseren van onze beweging poogt men onze electorale groei te stoppen. Ook onze politieke agenda, die streeft naar gelijkheid voor alle burgers, zowel katholieken als protestanten, en naar toetreding met de Ierse republiek, is een doorn in het oog van de Britten die bang zijn voor veranderingen op dit deel van het eiland. Men tracht ons als marginalen te portretteren en tegelijkertijd verzwijgt men mogelijk negatieve informatie voor het eigen imago. De nauwe samenwerking tussen de Britse diensten en loyalistische groeperingen in de woelige jaren 70 en 80 komt bijvoorbeeld zelden in het nieuws aan bod. Een meer recent voorbeeld is het engagement in het kader van het Goede-Vrijdag Akkoord. Het IRA werkt nauw samen met de ontwapeningscommissie en heeft al enkele moedige stappen ondernomen, maar de Britse militaire aanwezigheid hier in het noorden van Ierland is onveranderd gebleven”.
Tijdens een bezoek aan het republikeinse Milltown Cemetery in Andersonstown hebben we die militaire aanwezigheid zelf kunnen merken. Het dreigende geluid van een Britse legerhelikopter die in de lucht stil hangt en de buitenwijken van Belfast in de gaten houdt, behoort helaas nog tot de realiteit. Vroeger was de republikeinse reactie hiertegen eerder gewelddadig. Dankzij Gerry Adams verschoof de klemtoon van gewapend verzet naar politiek overleg, waardoor het geweld in Noord-Ierland sterk is afgenomen. Nu krijgen ook de vrouwen binnen Sinn Fein een kans om zich te bewijzen. Misschien dat weldra Europa daar ook iets van zal merken.