arch/ive/ief (2000 - 2005)

De Strategische Stem
by frank colle Saturday, Jun. 05, 2004 at 9:08 PM
r-dp@pandora.be

Is het zenuwachtigheid troef in politiek België, of modderen ze maar wat aan? Over verkiezingscampagnes en wat wordt verzwegen.

De Strategische Stem


De volgens de regels der acupunctuurkunst geplaatste speldenprikken naar andere al dan niet oppositionele partijen aan de vooravond van de huidige geplande verkiezingen laten geen ruimte voor ware politiek; geen ruimte voor ware discussie. Tenzij natuurlijk dat politiek en discussie betekent: beslissen wie, welke personaliteit waar gaat zitten.
En zo draait elke campagne uiteindelijk uit op een partijtje moddergooien; met mooie woorden weliswaar; jaja, ‘schijnkandidaat’ is ook een mooi woord. En wie het meeste modder gegooid heeft blijft het properst. Of, ..blijft het properst?
En wat als deze speldenprikken slechts schijnbekvechten zijn voor een, of de analoge schijndemocratie, zoals we ze vandaag kennen? Bliksemafleiders die tegelijkertijd energie leveren voor de verdere mediatisering van ons aller geliefden.

Want ook de media doet haar duit in het zakje om de verkiezingskoorts op temperatuur te houden, dan wel zelf aan te zwengelen, en zorgen ervoor dat ook hier geen plaats is voor politiek of discussie. Stemtesten, enquêtes naar kiesintenties, de journalistieke speculaties naar de gevolgen ‘in geval van’. Ook dit zijn bliksemafleiders. Zij sturen het potentieel naar: de strategische stem. Stem voor zus of zo, niet omdat hun programma/project u aan staat, maar omdat u zo de andere een loef af steekt ! Mooi zo.
Ook de ‘Groen! is nodig’-actie van afgelopen week past -jammer genoeg- in deze strategie. Jammer genoeg, omdat, mocht Groen! niet boven de kiesdrempel uitkomen dat niet perse hoeft te betekenen dat ze -als partij/beweging/of wat dan ook- moeten ophouden te bestaan, zoals gesuggereerd door al even mediatieke journalisten, liet Vera na te onderstrepen. Meer nog dan een verhoopte oppositiekuur, kan het niet halen van de kiesdrempel voor Groen! een ‘back to basics’ betekenen; een herbronning enerzijds naar die standpunten die haar uiteindelijk tot op zo’n goede tien percent van het kiespubliek brachten, en een verlossing anderzijds van deze mediatieke personaliteits-politiek.

Ondertussen kregen we van het beleidsfront, voor alle duidelijkheid niet de premier of één van de andere ministers, maar van de Nationale Bank van België bij monde van haar voorzitter te horen dat ‘alles in de goede richting verloopt’. De economie verwacht licht te groeien, beter zelfs dan in de ons omringende landen. Maar liefst 60 000 ‘extra’ jobs zal die groei opleveren. Er wordt wel een licht tekort op de begroting voorspelt, maar die twee miljard is niets dat een goede Minister van Begroting kan wegwerken. Kortom, niets dan goed dus. Er zijn dan ook verkiezingen in het vooruitzicht en het is in het belang van de NBB dat het kiespubliek behoudsgezind stemt. Alleen een vertrouwd en populair gezicht immers kan in het najaar, of in elk geval tot na het verlof, het slechte deel van het nieuws -of wat had u gedacht, dat is er niet?- aan de straat verkocht krijgen.
Ja, het najaar belooft voor de strategische kiezers onder ons een moeilijk dobbertje te worden: het optrekken van de pensioenleeftijd; flexibeler én langer werken; geen ruimte voor loonsverhogingen, wel voor minder bedrijfsbelastingen. Want dit is de agenda van de NBB. Dit is wat ze bedoeld wanneer ze zegt dat de regering belangrijke knopen dient door te hakken.

Wie weet krijgt ook de niet strategische kiezer een zware domper te verwerken. Nieuwe aanpassingen dringen zich immers op voor het in goede banen leiden van de volgende verkiezingen. Er viel in deze verkiezingscampagne al herhaaldelijk te horen dat alle verkiezingen beter op één en dezelfde dag zouden vallen. Dat zou duidelijker zijn voor de kiezer. Minder verkiezingen = meer democratie? Rare redenering. Men heeft natuurlijk schrik dat bij gewestelijke verkiezingen -zoals nu- de federale regeringspartijen, die daarbovenop nog eens identiek zijn als die gewestelijke regeringspartijen, de rekening gepresenteerd zouden krijgen voor haar beleid tot nog toe. Een terechte vrees. De kiezer heeft inderdaad de mogelijkheid twee vliegen in één klap te slaan. Of hij dat ook werkelijk doet is iets anders. Ook in het buitenland worden deelstaatverkiezingen steevast als testcase voor de nationale regering aangenomen, maar in België mag dit niet kunnen? Bovendien zijn de politici er zelf de oorzaak van; door zich zowel voor het gewest als federaal als europees kandidaat te stellen. Mag het dan verwonderen dat de kiezer het allemaal als één pot nat beschouwt?

Dan maar de stemplicht afschaffen. Volgens een nieuw KUL-studie blijkt amper de helft van de jongeren tussen 16 en 18 geïnteresseerd in politiek. Een bevinding die gerust naar de +18 jarigen mag doorgetrokken worden. Een beslissing dus die door velen op gejuich onthaald zou worden. Maar dan nog iets waarvoor de huidige regeringspartijen beducht moeten zijn willen ze dit plan in uitvoering brengen. De laatste peiling viel een beetje tegen omdat, van alle kiezers die reeds het zekerst waren van hun keuze, geen van beiden op de eerste noch de tweede plaats kwam. De overtuigde kiezers, en daarom ook misschien zij die zeker, zelf bij een niet verplichte stemronde, ook nog zullen komen opdagen zitten namelijk in het CD&V-Vlaams Blok-kamp...

artikel DS
by frank colle Sunday, Jun. 06, 2004 at 1:40 PM

In een artikel in De Standaard van dit weekend (De Vlaming lust geen risico's) verwijst Marc Reynebeau ook even naar het 'woekerende kiezersbedrog' en naar de verwarring rond onze federale logica die de politiek eigenlijk zelf in de hand werkt.

Nu, of er wel zoiets als een federale logica bestaat wil ik hier in het midden laten. M. Reynebeau vermoedt dat de 'verwarring' die er in deze politieke logica heerst, deels ook te wijten valt aan de kiezer zelf: "Die wil bij de aanstaande Vlaamse verkiezingen ook en misschien zelf in de eerste plaats een uitspraak doen over de algemene politiek, over paars en dus over de federale regering." De kiezer voedt dus zijn eigen verwarring.
Daar zit iets in. Bijvoorbeeld de wens om méér betrokkenheid, meer én directere inspraak in het politieke beleid. In hetzelfde artikel, die de resultaten van een hele resem enquête's en andere onderzoeken naar politiek, betrokken -en tevredenheid bij het gevoerde beleid onder de loep neemt, staat overigens nog: "..dat er een positief verband bestaat tussen tevredenheid en betrokkenheid."

Dit lijkt de stelling alszou 77% van de Vlamingen er voor gewonnen zijn om alle verkiezingen op dezelfde dag te laten plaatsvinden (uitslag in De stemtest en als voorbeeld ook aangegeven in het artikel) en de kiezers zo slechts eens om de zoveel jaar lastig te vallen met verkiezingen, tegen te spreken. Maar is dat niet het bewijs dat deze vorm van politiek en kiezen zoals we dat nu kennen juist datgene is wat de kiezers zo tegenstaat en die de voedingsbodem zijn voor de zogeheten antipolitiek?

Waarom bijvoorbeeld de kiezers niet jaarlijks de mogelijkheid bieden, gezamelijk met hun belastingsaangifte, een genuanceerde enquête te laten invullen met hun wensen én grieven voor het komende beleid? Dan kunnen de pop-polls die de verkiezingen nu zijn, afgevoerd worden naar hun rechtmatige plaats: de showbiss.